Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα ήταν πιο ασφαλής στα χέρια των εκατομμυρίων οπαδών της

Στα 18 χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η οικογένεια Γκλέιζερ δεν κατάφερε ποτέ να κερδίσει την εκτίμηση της κερκίδας. Το 2005, ο Μάλκολμ Γκλέιζερ ολοκλήρωσε την εξαγορά του συλλόγου «τραβώντας» δανεισμό από πολλές πλευρές, επιβαρύνοντάς τον σύλλογο με χρέη εκατοντάδων εκατομμυρίων λιρών και δυσθεώρητους τόκους.

Υπήρξε σφοδρή αντίθεση στην εξαγορά από μεγάλο μέρος των οπαδών, πολλοί από τους οποίους ήταν «εμποτισμένοι» με τις παραδόσεις της ριζοσπαστικής ιστορίας του Μάντσεστερ, με κάποιους να αποχωρούν για να σχηματίσουν την FC United of Manchester, μια ομάδα που συνεχίζει να προσελκύει τους απογοητευμένους από την ιδιοκτησία των Γκλέιζερς οπαδούς.

Ο σύλλογος σήμερα, σε σύγκριση με τότε, είναι σχεδόν αγνώριστος. Ενώ ο Άλεξ Φέργκιουσον κατάφερνε και τον κρατούσε στην πρώτη γραμμή μέχρι την αποχώρησή του το 2013, συνεχίζοντας να συλλέγει τρόπαια, η Γιουνάιτεντ έκτοτε βρίσκεται σε απότομη πτώση. Παρά την όποια αγωνιστική ανάκαμψη επί Έρικ τεν Χαγκ και την κατάκτηση του Λιγκ Καπ, του πρώτου της τροπαίου έπειτα από έξι χρόνια, η ομάδα με τους περισσότερους τίτλους πρωταθλήματος στο αγγλικό ποδόσφαιρο δεν έχει κατακτήσει την Πρέμιερ Λιγκ εδώ και μία δεκαετία.

Έχει υπολογιστεί ότι η ιδιοκτησία των Γκλέιζερς έχει κοστίσει στον σύλλογο 1,5 δισεκατομμύρια λίρες σε τόκους, μερίσματα και δάνεια, το Όλντ Τράφορντ, το γήπεδο της ομάδας, χρειάζεται εδώ και χρόνια ανακαίνιση, με την προ διετίας πρόθεση της διοίκησης να βάλει το σύλλογο στο «άρμα» της ευρωπαϊκής Σούπερ Λίγκας να οδηγεί την κόντρα με την οπαδική βάση στα άκρα. Ως εκ τούτου, όταν οι Γκλέιζερς ανακοίνωσαν τον Νοέμβριο του 2022 ότι ήταν ανοιχτό να ενδεχόμενο να πουλήσουν το κλαμπ, υπήρξε κύμα χαράς και γιορτής στις τάξεις των οπαδών. Η έξοδός τους θα αποτελούσε μεγάλη νίκη για τους οπαδούς για την «ανάκτηση της ψυχής του συλλόγου», όπως έγραφαν πολλοί στα social media, ωστόσο τα ονόματα των υποψήφιων νέων ιδιοκτητών ήρθαν να «παγώσουν» και πάλι τα χαμόγελα.

Οπαδοί σε πορεία διαμαρτυρίας κατά των ιδιοκτητών της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έξω από το γήπεδο Όλντ Τράφορντ, τη Δευτέρα 22 Αυγούστου 2022, πριν από τον αγώνα απέναντι στην Λίβερπουλ / AP Photo / Peter Byrne

Από τις δύο κυρίαρχες προσφορές για τη Γιουνάιτεντ, η μία είναι από τον σεΐχη Τζάσιμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι από το Κατάρ και η άλλη από τον Τζιμ Ράτκλιφ, πρόεδρο της εταιρείας πετροχημικών INEOS, ο οποίος θεωρείται ο πλουσιότερος άνθρωπος της Μεγάλης Βρετανίας. Η πρώτη προσφορά έρχεται ευθέως από το κράτος του Κατάρ, ασχέτως αν τελικά βρεθούν φόρμουλες για να ξεπεραστεί αυτό το θεσμικό εμπόδιο, η δε δεύτερη έρχεται από έναν άνθρωπο που είναι «κόκκινο πανί» για το περιβαλλοντικό κίνημα στη χώρα και τον προοδευτικό χώρο ευρύτερα. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, δηλαδή.

Κι για το Κατάρ έχουμε πλέον μάθει πολλά, ειδικά με αφορμή το περασμένο Παγκόσμιο Κύπελλο, για την INEOS έχουμε μία σειρά από δημοσιεύματα που την φέρνουν στο επίκεντρο μιας σειράς νομικών αγώνων εναντίον της. Η συγκεκριμένη πολυεθνική έχει κατηγορηθεί για «πράσινο ξέπλυμα», χρησιμοποιώντας τις επενδύσεις της στον αθλητισμό ως κάλυμμα για την τεράστια κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, τις εκπομπές άνθρακα και την ιδιότητά της ως «κύριου ρυπαντή του κλίματος», όπως σημειώνουν περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Στο καθαρά ποδοσφαιρικό πεδίο, η INEOS κατέχει επίσης την OGC Nice στη Γαλλία, έναν σύλλογο που θα μπορούσε να συναντήσει η Γιουνάιτεντ σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις στο μέλλον, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει πιθανή σύγκρουση συμφερόντων που θα την έφερνε στο μικροσκόπιο της UEFA. Ομοίως, η Qatar Investment Authority – της οποίας, κατά σύμπτωση, επικεφαλής ήταν ο πατέρας του σεΐχη Τζάσιμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι – έχει μια θυγατρική, την Qatar Sports Investments, μέσω της οποίας κατέχει την Παρί Σεν Ζερμάιν.

Η Πρέμιερ Λιγκ έχει «κολλήσει» σε αυτόν τον -αδιέξοδο όπως φαίνεται- κύκλο ιδιοκτησίας και εξαγορών. Κάθε φορά που ένας σύλλογος βγαίνει προς πώληση, οι πλειοδότες σχεδόν πάντα προέρχονται είτε από εμιράτα του Περσικού Κόλπου, με άμεση σχέση με την πολιτική εξουσία μέσω κρατικών επενδυτικών ταμείων, είτε είναι δισεκατομμυριούχοι που έχουν προκαλέσει σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο με τις δραστηριότητές τους, έχουν μπλεξίματα με τη δικαιοσύνη και μέσω hedge funds κι αδιαφανών κοινοπραξιών στοχεύουν σε ληστρικά κέρδη, παραβιάζοντας σειρά κανόνων του financial fair play.

Η γεωπολιτική και το «βρόμικο χρήμα» έχουν εισέλθει με ορμή στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, με τους οπαδούς να βρίσκουν τις ομάδες τους εγκλωβισμένες μεταξύ του κινήτρου για κέρδος και επιτυχία από τη μία πλευρά και της πτώσης και της οικονομικής εξαφάνισης από την άλλη. Υπάρχει κι άλλο μοντέλο βιωσιμότητας κι αυτό μας έρχεται τόσο από τη γερμανική Bundesliga και τον κανόνα του 50+1, όσο κι από σειρά εκτιμήσεων οικονομικών αναλυτών του ποδοσφαίρου που αναγνωρίζουν τη δυναμική της οπαδικής κοινότητας και ένα συνεργατικό μοντέλο με ισχυρό burden–sharing που μπορεί να αντικαταστήσει τα σημερινά σχήματα. Ειδικά για ομάδες του εκτοπίσματος της Γιουνάιτεντ, με τέτοια παγκόσμια οπαδική βάση, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι υβριδικά μοντέλα ιδιοκτησίας – με τους οπαδούς να αυξάνουν δυνητικά το μερίδιό τους με την πάροδο του χρόνου στη διοίκηση και το μετοχικό σχήμα των συλλόγων – δεν θα ήταν βιώσιμα.

Είναι βέβαιο ότι η Γιουνάιτεντ θα ήταν πιο ασφαλής στα χέρια των ανθρώπων που αγαπούν τον σύλλογο, όχι εκείνων που σκοπεύουν να την χρησιμοποιήσουν ως γεωπολιτικό πιόνι ή ως «σφουγγάρι» μέσα από το οποίο θα «ξεπλένονται» σκοτεινά ποσά και κέρδη. Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλο μεγάλο κλαμπ του αγγλικού ποδοσφαίρου.