Η Νιούκαστλ στα χέρια της Σαουδικής Αραβίας: «Ξέπλυμα» ή αγάπη για το ποδόσφαιρο;

Η πώληση της Νιούκαστλ στο Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων (PIF) της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί ένα ακόμη κεφάλαιο στο βιβλίο του αυταρχικού καταπιταλισμού καθεστώτων της Αραβικής Χερσονήσου και του Περσικού Κόλπου, με σεΐχιδες να «εισβάλλουν» τα τελευταία χρόνια στην Πρέμιερ Λιγκ και να επηρεάζουν την τοπική πολιτική και οικονομία.

Το PIF ελέγχεται από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, πρίγκιπα και διάδοχο του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας, εξέλιξη που δείχνει πλέον ότι το ποδόσφαιρο για το πλουσιότερο κράτος του αραβικού κόσμου λαμβάνει ξεκάθαρα γεωπολιτικές διαστάσεις. Ο αυταρχικός, κρατικός καπιταλισμός της Σαουδικής Αραβαίας προς το Ηνωμένο Βασίλειο επεκτείνεται και βαθαίνει, συνοδευόμενος από επενδύσεις σε κοινότητες του Tyneside στη βορειοανατολική Αγγλία, ώστε σταδιακά να κατακτήσει την ίδια την περιφέρεια, να ασκήσει επιρροή στην πολιτική και να αλλοιώσει την κοινωνική κουλτούρα της πόλης του Νιούκαστλ.

Το παράδειγμα της Μάντσεστερ Σίτι 

Για να καταλάβουμε τι μπορεί να περιμένει η άλλοτε εμβληματική εργατούπολη της βόρειας Αγγλίας, μπορούμε να κοιτάξουμε μια άλλη μεταβιομηχανική πόλη, το Μάντσεστερ, και την εμπειρία με τους ιδιοκτήτες της ομώνυμης Σίτι. Η Abu Dhabi United Group (ADUG) προσπάθησε, όπως και το PIF, να αποδείξει την ανεξαρτησία της από το κράτος του Άμπου Ντάμπι και τον κυβερνήτη του, σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ, ωστόσο οι υπεύθυνοι της Σίτι είναι άνθρωποι του στενού περιβάλλοντός του. Η εξουσία που ασκεί ο μπιν Ζαγιέντ στο Αμπού Ντάμπι είναι ευθέως ανάλογη με την εξουσία που ασκεί στη Σίτι, κι αυτό αναμένεται να συμβεί στο Νιούκαστλ αντίστοιχα με τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας. Δηλαδή ένα κράτος αγοράζει μια ομάδα και, κατά συνέπεια, αλλάζει τους πολιτικούς, οικονομικούς και ευρύτερα γεωπολιτικούς συσχετισμούς.

Στο Μάντσεστερ το δημοτικό συμβούλιο δέχθηκε με ανοιχτές αγκάλες τους επενδυτές, τονίζοντας ότι η συμβολή τους στον «μετασχηματισμό» της φυσιογνωμίας και του χαρακτήρα της πόλης είναι «καλοδεχούμενη». Ανάλογα αναμένεται να κινηθεί και το δημοτικό συμβούλιο στο Νιούκαστλ, με τα οφέλη για τους επενδυτές να είναι τεράστια, με την τοπική κοινωνία να βγαίνει χαμένη. Στο Μάντσεστερ οι επενδύσεις στην πόλη ήρθαν με τη σύμπραξη της Manchester Life, μιας δημόσιας επιχείρησης που σύστησε η δημοτική αρχή των Εργατικών, στην οποία συμμετέχουν και σύμβουλοι του σεΐχη. «Η επιχείρηση κατασκεύασε εκατοντάδες διαμερίσματα στις φτωχότερες γειτονιές, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα εκατονταετείς συμβάσεις διαχείρισης δημόσιας γης, δημόσια δάνεια και γενναίες φοροαπαλλαγές», τονίζει στο rosa.gr ο Στίβεν Γκρίτον, αρχιτέκτονας, κάτοικος του Μάντσεστερ και οργανωμένος στο σύλλογο τα τελευταία 25 χρόνια, από τα «πέτρινα χρόνια» της Σίτι. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει από αυτή τη συμφωνία είναι ότι οι επενδυτές, με ευθύνη του δημοτικού συμβουλίου, κατάφεραν να αποφύγουν οποιαδήποτε δέσμευση για την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών και διαμερισμάτων σε οικονομικά προσιτές τιμές, σε μια πόλη που βιώνει μια εντεινόμενη στεγαστική κρίση», πρόσθεσε.

Η συμφωνία που είχε κάνει η δημοτική αρχή με την ADUG προέβλεπε επίσης ότι τα έσοδα από τα ενοίκια έπρεπε να καταλήγουν στο Άμπου Ντάμπι μέσω ενδιάμεσης εταιρεία. «Πολλοί αναρωτιόμαστε γιατί ο δήμος προχώρησε σε μια τέτοια ζημιογόνα συμφωνία και πως είναι δυνατόν να επέτρεψε μια τέτοια εκμετάλλευση εις βάρος των συμφερόντων της πόλης και των κατοίκων της», δήλωσε o πολιτικός μηχανικός Άντριου ΜακΚίνον, επίσης οπαδός της Σίτι, παραδοσιακά ψηφοφόρος των Εργατικών, το κατασκευαστικό γραφείο του οποίου αρνήθηκε να συμμετάσχει στην πρόταση του δήμου για συνεργασία με το επενδυτικό fund από το Άμπου Ντάμπι. Όταν τον ρωτήσαμε κατά πόσο ανάλογες συμφωνίες μπορεί να δούμε και στην περίπτωση της Νιούκαστλ, σημείωσε ότι «οι κάτοικοι της πόλης [Νιούκαστλ] δεν πρόκειται να δουν κάτι καλό σε επίπεδο αστικής και τοπικής ανάπτυξης, αντίθετα θα πρέπει να περιμένουν αύξηση δημοτικών τελών, αύξηση των ενοικίων κι εμβάθυνση των ανισοτήτων».

Πολιτικές «ξεπλύματος» από αυταρχικά καθεστώτα 

Στο Μάντσεστερ είναι προφανές ότι μετά τα τελευταία επτά χρόνια παρουσίας των σεΐχιδων μπιν Ζαγιέντ και Μανσούρ ότι η ίδια η πόλη, και όχι μόνο ο ποδοσφαιρικός σύλλογος, έχει ενσωματωθεί στη στρατηγική ήπιας ισχύος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. «Η ηγεσία του Άμπου Ντάμπι χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη και την παγκόσμια κοινότητα από τα μεγάλα προβλήματα που αφορούν το φρικτό ιστορικό της στην βίαιη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», υπογράμμισε ο Στίβεν Γκρίτον.

Το brand «Μάντσεστερ» έχει συνδεθεί με τα πετροδόλαρα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σε μια λεπτή άσκηση δημοσίων σχέσεων και «ξεπλύματος» της δημόσιας εικόνας των σεΐχιδων. Στο Νιούκαστλ φαίνεται ότι η εξαγορά της ποδοσφαιρικής ομάδας θα χρησιμοποιηθεί από το κράτος της Σαουδικής Αραβίας για αντίστοιχους λόγους, παράλληλα με τα γενναία οικονομικά οφέλη για το καθεστώς στο Ριάντ και τις επιδαψιλεύσεις της δημοτικής αρχής.

Scenes… Absolute scenes.@NUFC #NewcastleTakeover
Read more ➡️ https://t.co/NiSYPP5Ir7 pic.twitter.com/YYBNGI4ekE

— ITV News Tyne Tees (@itvtynetees) October 8, 2021

«Η εξαγορά των ποδοσφαιρικών συλλόγων από τέτοια fund θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη σοβαρότητα από την διοργανώτρια αρχή της Πρέμιερ Λιγκ, αλλά κι από την τοπική πολιτική ηγεσία. Πολλοί φίλοι της ομάδας, όπως συνέβη και στη Σίτι, έτσι και στη Νιούκαστλ σήμερα, είναι ‘διψασμένοι’ για επιτυχίες και χάνουν πολλές φορές τη μεγάλη εικόνα. Το ζήτημα είναι μακράν σοβαρότερο και θα πρέπει να υπάρξει κοινωνικός έλεγχος. Δεν μπορεί οι πόλεις και οι ομάδες μας, με τεράστια ιστορία, να αποτελούν καταφύγιο δισεκατομμυριούχων που διοικούν αυταρχικά καθεστώτα, φιμώνουν τους πολίτες, υποβιβάζουν τις γυναίκες και τους αδύναμους και καταπατούν τις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Δεν μπορεί να είμαστε συνένοχοι σε αυτό το έγκλημα», τόνισε ο ΜακΚίνον. «Το κόστος που πληρώνουμε και θα πληρώσουμε είναι πολύ υψηλότερο από τη χαρά για την κατάκτηση ενός πρωταθλήματος ή ενός ευρωπαϊκού τροπαίου», συμπλήρωσε.