Oligarch files: Ο Αμπράμοβιτς χρηματοδοτούσε μυστικά τη Φίτεσε, ενώ ήταν ιδιοκτήτης της Τσέλσι

Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Ρομάν Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε μυστικά την εξαγορά μιας κορυφαίας ολλανδικής ποδοσφαιρικής ομάδας πρώτης κατηγορίας, την οποία υποστήριξε οικονομικά για χρόνια, την ίδια περίοδο που διατηρούσε στην κατοχή του τον βρετανικό ποδοσφαιρικό σύλλογο της Τσέλσι, σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν.

Δύο έρευνες της ολλανδικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας δεν είχαν καταφέρει να αποκαλύψουν κάποιον οικονομικό δεσμό μεταξύ του Αμπράμοβιτς και του συλλόγου της Φίτεσε, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο Ρώσος ολιγάρχης δεν είχε καμία διοικητική επιρροή στον ολλανδικό σύλλογο. Τόσο η Φίτεσε υπό τους τότε ιδιοκτήτες της, όσο και η Τσέλσι υπό τον Αμπράμοβιτς, είχαν αρνηθεί επανειλημμένα ότι ο ολιγάρχης είχε εμπλακεί στη χρηματοδότηση του ολλανδικού συλλόγου.

Νέες αποκαλύψεις όμως έρχονται στο φως μέσω των αρχείων Oligarch files, έναν φάκελο δεδομένων από τον πάροχο υπεράκτιων υπηρεσιών MeritServus με έδρα την Κύπρο. Τα έγγραφα, τα οποία εξετάστηκαν από τον Guardian και το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (Bureau of Investigative Journalism), φαίνεται να αποκαλύπτουν για πρώτη φορά μυστική χρηματοδότηση τουλάχιστον 117 εκατ. ευρώ, που δόθηκαν από τον Αμπράμοβιτς προς τη Φίτεσε. Τα χρήματα φαίνεται πως μετακινήθηκαν διαμέσου μίας σειράς οντοτήτων σε αδιαφανείς, υπεράκτιους φορολογικούς «παραδείσους»

Την εποχή της εξαγοράς, το 2010, είχαν γεννηθεί υποψίες για διασυνδέσεις με την Τσέλσι. Η Φίτεσε πέρασε τελικά στα χέρια του γεωργιανού επιχειρηματία Μεράμπ Τζορντάνια που είχε χαρακτηρίσει τον Αμπράμοβιτς «φίλο» του στην στην πρώτη του συνέντευξη τύπου. Τώρα ο Τζορντάνια αρνείται πως ο ολιγάρχης είχε την παραμικρή διοικητική εμπλοκή.

Οι υποψίες εντάθηκαν καθώς η Τσέλσι χρησιμοποιούσε τη Φίτεσε ως συνεργαζόμενο σύλλογο, για να στέλνει παίκτες που δεν ήταν έτοιμοι για την απαιτητική, βρετανική Premier League, ώστε να αποκτήσουν αγωνιστική εμπειρία στην ολλανδική Eredivisie. Πολλοί παίκτες της Τσέλσι έπαιξαν στη Φίτεσε ως δανεικοί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010. Τα πιο χαρακτηριστικά ονόματα ο διεθνής Σέρβος Νεμάνια Μάτιτς και ο νυν αστέρας της Τσέλσι και της Αγγλίας Μέισον Μάουντ, ο οποίος έπαιξε στη Vitesse τη σεζόν 2017-18.

Περαιτέρω ερωτήματα τέθηκαν μετά την αποχώρηση του Τζορντάνια το 2013 και την ανάληψη της διοίκησης από έναν άλλο συνεργάτη του Αμπράμοβιτς, τον Ρώσο επιχειρηματία Αλεξάντερ Τσιγκιρίνσκι. Η Vitesse και ο Τζορντάνια αποκάλυψαν τότε ότι ο Τσιγκιρίνσκι είχε εμπλακεί οικονομικά στον σύλλογο από την εξαγορά του 2010.

Τον Απρίλιο του 2014, ο Τζορντάνια φέρεται να ισχυρίστηκε ότι η Τσέλσι είχε όντως εμπλακεί, παρεμποδίζοντας τη Vitesse να ενσισχυθεί με παίκτες και να κερδίσει την Eredivisie ώστε να προκριθεί στο UEFA Champions League, επειδή «το Λονδίνο δεν το ήθελε αυτό». Αργότερα ανασκεύασε τα σχόλιά του και έκτοτε επιμένει πως ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί. Οι αποκαλύψεις είχαν προκαλέσει τη δεύτερη έρευνα της KNVB, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τσέλσι έχει λόγο στην πολιτική της Φίτεσε».

Οι κανόνες της UEFA, της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας, υπαγορεύουν πως οι σύλλογοι που αναμετρώνται μεταξύ τους πρέπει να διοικούνται και να ανήκουν σε διαφορετικά πρόσωπα ή οντότητες, για να διασφαλίζεται η ακεραιότητα των διοργανώσεων. Σύμφωνα με τους κανονισμούς «κανένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο ή να ασκεί επιρροή σε περισσότερους από έναν συλλόγους που συμμετέχουν σε διαγωνισμό συλλόγων της UEFA».

Ο όγκος των εγγράφων που διέρρευσε φαίνεται να δείχνει ότι ο Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε τις δαπάνες της Φίτεσε με μια σειρά δανείων ύψους τουλάχιστον 117 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2015. Αυτή ήταν μια τεράστια οικονομική «ένεση» για τη Φίτεσε, της οποίας ο συνολικός κύκλος εργασιών την περίοδο 2014-15 ήταν 14 εκατ. ευρώ.

Ο Αμπράμοβιτς είχε αγοράσει την Τσέλσι το 2003. Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος πετρελαίου και φυσικού αερίου, επένδυσε συνολικά 2 δισ. λίρες στην ομάδα για να υπογράψει συμβόλαια με ποδοσφαιριστές παγκόσμιας κλάσης. Η ομάδα σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία και κατέκτησε δύο φορές το Champions League. Τελικά ο Αμπράμοβιτς αναγκάστηκε να πουλήσει την Τσέλσι πέρυσι, αφότου του επιβλήθηκαν κυρώσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η πρώτη έρευνα της KNVB το 2010 ανέφερε ότι η εταιρία Marindale Trading, είχε διευκολύνει τη χρηματοδότηση της εξαγοράς της Vitesse από τον Τζορντάνια. Σημειωνόταν ότι υπήρχε μια πιθανή σύνδεση με τον Τσιγκιρίνσκι, αλλά δεν υπήρχε κανέναν αδιαμφισβήτητο στοιχείο για πιθανή διοικητική επιρροή από τον Αμπράμοβιτς.

Τα Oligarch files ρίχνουν περαιτέρω φως σε αυτές τις κινήσεις. Δεν καταδεικνύουν αν ο Αμπράμοβιτς ή ο σύλλογός του ασκούσαν επιρροή στη Vitesse αλλά υποδηλώνουν ότι παρείχε σημαντική χρηματοδότηση στον σύλλογο. Οι συμβάσεις δανείων και άλλα έγγραφα επιβεβαιώνουν ότι η Marindale Trading, μια εταιρεία που προσφάτως δήλωσε ως έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και ανήκει στον Τσιγκιρίνσκι, χρηματοδότησε την εξαγορά και τον σύλλογο. Φαίνεται επίσης ότι η ίδια η Marindale είχε λάβει μια σειρά από δάνεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία διοχετεύτηκαν μέσω οντοτήτων σε διάφορους «φορολογικούς παραδείσους». Τα δάνεια φαίνεται να προέρχονται τελικά από τον Αμπράμοβιτς.

Μετά την αποχώρηση του Τζορντάνια και την ανάληψη της ομάδας από τον Τσιγκιρίνσκι, τα αρχεία δείχνουν πως το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε έως και το 2015. Ο Τσιγκιρίνσκιπαρέμεινε στο τιμόνι της Vitesse έως τον Μάιο του 2018 και στη συνέχεια πούλησε τον σύλλογο.

Απαντώντας σε ερωτήσεις του Guardian, ο Τζορντάνια ισχυρίστηκε πως ο ο Αμπράμοβιτς και ο Τσιγκιρίνσκι ήταν «καλοί φίλοι του» και παραδέχτηκε πως αμφότεροι του είχαν δανείσει χρήματα όταν τα χρειάστηκε για την Vitesse. «Αυτό είναι αληθές, ναι. Ήταν το προσωπικό μου εγχείρημα και με υποστήριξαν πολύ όταν αγόρασα το σύλλογο με δικούς μου πόρους και μετά, όταν ξεκίνησα το εγχείρημα και κάποιες φορές τα χρήματα δεν ήταν αρκετά, χρησιμοποιούσα χρήματα των φίλων μου, πρωτίστως του Ρομάν Αμπράμοβιτς και του Τσιγκιρίνσκι».

Ο Τζορντάνια επιμένει να χαρακτηρίζει το δάνειο προσωπικό, υποστηρίζοντας πως ο Αμπράμοβιτς ουδέποτε δάνεισε απευθείας χρήματα στη Φίτεσε. Εκπρόσωπος της Vitesse δήλωσε ότι μεταξύ 2010 και 2016 η ομάδα έλαβε δάνεια από την Marindale Trading ύψους 136,6 εκατ. ευρώ. «Η Vitesse δεν έχει καμία απολύτως γνώση για οποιαδήποτε δάνεια μεταξύ εταιρειών που ανήκουν στον … Τσιγκιρίνσκι και τον κ. Αμπράμοβιτς». Οι εκπρόσωποι του συλλόγου «δεν γνώριζαν», όπως είπαν, για οποιαδήποτε χρηματοδότηση από τον Αμπράμοβιτς.

Ο Τσιγκιρίνσκι δεν απάντησε σε αιτήματα για κάποιο σχόλιο. Ο Δημήτρης Ιωαννίδης, διευθύνων σύμβουλος της MeritServus, δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα σχολιασμού. Παλιότερα είχε επικαλεστεί κανονισμούς προστασίας δεδομένων, υποστηρίζοντας πως τον εμπόδιζαν να αποκαλύψει πληροφορίες σε τρίτους.