Αναλένα Μπέρμποκ: Θα είναι η νέα «πράσινη» καγκελάριος της Γερμανίας;

Αυτή τη στιγμή δύο πράγματα είναι δεδομένα στο Βερολίνο. Το πρώτο είναι ότι η Γερμανία έχει ομοσπονδιακές εκλογές τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και το δεύτερο ότι οι Πράσινοι είναι το μόνο κόμμα που θα βρίσκεται στην επόμενη κυβέρνηση.

Η Αναλένα Μπέρμποκ, η 40χρονη υποψήφια των Πράσινων για την καγκελαρία, έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο και είναι έτοιμη να φέρει το κόμμα της στην κυβέρνηση για πρώτη φορά μετά το 2005 και τη συμμαχία με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Γκέρχαρντ Σρέντερ. Παθιασμένη υπέρμαχος της ΕΕ, συμμετέχοντας από μικρή στο αντιπολεμικό κίνημα στο πλάι των γονιών της, η Αναλένα παρακολουθούσε από κοντά τις εξελίξεις στον χώρο μέχρι να γίνει μέλος των Πράσινων το 2005, μετά την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού της στη Μεγάλη Βρετανία. Μεγαλωμένη σε αγροτική οικογένεια, η πολιτική επιστήμονας Αναλένα δούλεψε ως επιστημονική συνεργάτης των Πράσινων σε Βερολίνο και Βρυξέλλες, μέχρι να κατέβει υποψήφια στις εκλογές του 2013, όπου εκλέχθηκε στο γερμανικό κοινοβούλιο. Για 4 χρόνια ήταν στο γραφείο Τύπου του κόμματος, υπεύθυνη για ζητήματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής πριν γίνει συμπρόεδρος του κόμματος το 2018, στο πλευρό του 51χρονου συγγραφέα Ρόμπερτ Χάμπεκ.

Η Αναλένα και ο Ρόμπερ έχουν καλλιεργήσει περισσότερο το προφίλ των κεντρώων, αντλώντας στήριξη από απογοητεύμενους ψηφοφόρους του συντηρητικού δεξιού CDU, του σοσιαλδημοκρατικού SPD αλλά και του Die Linke. Στην εξωτερική πολιτική έχουν εστιάσει στην άσκηση κριτικής προς όσα πρεσβεύει το κινεζικό μοντέλο, θεωρούν το ΝΑΤΟ «απαραίτητο» για την διατήρηση των γεωπολιτικών ισορροπιών με τη Ρωσία, εκτιμούν ότι η Πράσινη Συμφωνία είναι το μόνο βιώσιμο, μεγάλης κλίμακας επενδυτικό σχέδιο για την ΕΕ.

Στην οικονομία προτείνουν ένα γενναιόδωρο πακέτο δημόσιων επενδύσεων 500 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία με έμφαση στη πράσινη ενέργεια και στον «κοινωνικό ανασχηματισμό» του γερμανικού μοντέλου. Επίσης προτείνουν αύξηση της φορολογίας στα υψηλά εισοδήματα (ξεκινώντας από τις 100,000 ευρώ ετησίως) και τις μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ στα εργασιακά εισηγούνται αύξηση του κατώτατου μισθού και μείωση των ωρών εργασίας κατά το πρότυπο της νομοθεσίας που προωθούν σοσιαλιστές-Ποδέμος στην Ισπανία και η πεντακομματική κυβέρνηση της Φινλανδίας με επικεφαλής της σοσιαλίστρια Σάνα Μαρίν.

«Οι Πράσινοι συχνά βρίσκονταν αντιμέτωποι με εσωτερικούς κλυδωνισμούς και συγκρούσεις για το ποια ‘γραμμή’ θα ακολουθήσουν σε μια σειρά θεμάτων, ωστόσο σήμερα βλέπει κανείς την πειθαρχία και στοχοπροσήλωση που χρειάζεται για να γίνει ένα κόμμα που διεκδικεί τη διακυβέρνηση» τόνισε στους Financial Times η Άντρεα Ρόμελε από το Hertie School of Government.

Ωστόσο δεν έχει λείψει το τελευταίο διάστημα και η κριτική σχετικά με την κεντρώα προσέγγιση που επιχειρεί η ηγεσία των Μπέρμποκ και Χάμπεκ, με περιβαλλοντικές οργανώσεις και ακτιβιστές να σημειώνουν ότι έχουν «λειάνει» πολύ τις γραμμές τους προσπαθώντας να απευθυνθούν σε ένα ευρύτερο τμήμα του εκλογικού σώματος, θυσιάζοντας ίσως κάποιες «κόκκινες γραμμές» και σημαντικά ταυτοτικά στοιχεία των Πράσινων. Η μετατόπιση αυτή, σημειώνει ο Άρνε Γιουνγκιόχαν, αναλυτής του Heinrich Böll Foundation, του κέντρου ερευνών των Πράσινων, είναι αποτέλεσμα μιας μετάβασης και εξέλιξης από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα με συγκεκριμένες θέσεις σε μια σειρά από θέματα πέρα από το περιβάλλον. «Πρόκειται μια πορεία εξελικτική, για ένα κόμμα που πριν από 30 χρόνια δυσκολευόταν να επεξεργαστεί τις ελάχιστες δυνατές θέσεις για την οικονομία και την εργασία για παράδειγμα ή την παιδεία και την υγεία, και που σήμερα αναπτύσσει μια στρατηγική που αντλεί έμπνευση από τις ιδέες του κεϋνσιανισμού και του κοινωνικού κράτους, χωρίς όμως να κλείνει την πόρτα σε φιλελεύθερες ιδέες».

Μέσα σε μόλις 8 χρόνια η Αναλένα κατάφερε να πετύχει κάτι ασυνήθιστο για την πολιτική, περνώντας από τη θέση της νεοεκλεγείσας βουλευτή στην υποψηφιότητα για τη καγκελαρία, προσπερνώντας πολλούς άλλους, χωρίς ωστόσο μέχρι τώρα να τροφοδοτήσει εσωτερικές συγκρούσεις. Το βασικό στοιχείο που έχει κοινό με την Άνγκελα Μέρκελ είναι η εργατικότητα και η προσοχή στη λεπτομέρεια, όπως σημειώνουν συνεργάτες της, με την ίδια να εκτιμά την Γερμανίδα καγκελάριο ως πολιτικό και ηγέτη, αλλά να είναι αντίθεση με μια σειρά επιλογών της αυτά τα χρόνια, ειδικά στο ζήτημα της καταπολέμησης της διαφθοράς και στις πενιχρές δημόσιες επενδύσεις.

Πολιτικοί της αντίπαλοι εκφράζονται με θετικά λόγια για την Αναλένα, μεταξύ των οποίων και ο Βόλκερ Κάουντερ, επί 13 χρόνια κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του CDU (2005-2018), ο οποίος δήλωσε στο Spiegel ότι η Αναλένα «είναι πάντα προσηλωμένη στο στόχο για να πετύχει αυτό που θέλει και πιστεύει ότι είναι σωστό, ενώ την ίδια στιγμή είναι έτοιμη να κάνει συμβιβασμό όταν αναγνωρίσει ότι κάνει λάθος και ένα θέμα ή μια πολιτική θέση χρήζει αναθεώρησης». Η ίδια δεν έχει εμπειρία σε κυβερνητικό πόστο, ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι η πολιτική της ωριμότητα, το όραμα και η όρεξή της είναι στοιχεία απαραίτητα για το πόστο που διεκδικεί και ότι είναι άδικο να την συγκρίνουν με την καγκελάριο. «Η Μέρκελ έγινε καγκελάριος στα 50 της και είχε ήδη εμπειρία σε κοινοβουλευτικά και κυβερνητικά πόστα, αλλά βρισκόταν σε κόμμα εξουσίας. Δεν ισχύει το ίδιο με την Μπέρμποκ που προέρχεται από ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό, κοινωνικό και κινηματικό περιβάλλον, σε ένα κόμμα που έχει πολλά χρόνια να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο» τονίζει ο Στέφαν Ρίχτερ από το περιοδικό The Globalist.

Η Αναλένα θα έχει να αντιμετωπίσει δύο έμπειρους πλην «θαμπούς» σε ακτινοβολία πολιτικούς, όπως ο 62χρονος Όλαφ Σολτς του SPD και ο 60χρονος αντικαταστάτης της Μέρκελ στο CDU, Άρμιν Λάσετ. Σε σύγκριση με τους δύο βασικούς πολιτικούς της αντιπάλους, η Αναλένα είναι μια ζωηρή και δυναμική παρουσία, με νέες ιδέες. Όταν τη ρωτούν για την έλλειψη εμπειρίας απαντά ότι «εκπροσωπώ την ανανέωση, δεν εκπροσωπώ το status quo».