Μπορεί η Αν Ινταλγκό να σταματήσει την Λεπέν;

Η δήμαρχος του Παρισιού έχει αφήσει το δικό της στίγμα στη γαλλική πρωτεύουσα συνδυάζοντας δόσεις σοσιαλδημοκρατίας και πολιτικές φιλοπεριβαλλοντικής αστικής ανάπτυξης. Μπορεί όμως να τα βάλει με την Λεπέν να διεκδικήσει την προεδρία της χώρας;

Το 2015, η Αν Ινταλγκό, πρόσφατα εκλεγμένη τότε δήμαρχος του Παρισιού, έστειλε επιστολή στον Εμανουέλ Μακρόν, τότε υπ. Οικονομικών της κυβέρνησης Ολάντ και «next big thing» για την γαλλική ελίτ, υπογραμμίζοντας την αντίθεσή της στα σχέδια εξαίρεσης ορισμένων καταστημάτων από την αυστηρή απαγόρευση της κυριακάτικης αργίας. Η Ινταλγκό μίλησε για την αντίθεσή της «στη φαντασίωση μιας πόλης αφιερωμένης εξ’ ολοκλήρου στον καταναλωτικό τουρισμό», θέτοντας τις βάσεις της πολιτικής της αντιπαράθεσης με τον νυν πρόεδρο της Γαλλίας.

Πέντε χρόνια αργότερα, η Ινταλγκό επανεκλέγεται στο Παρίσι εφαρμόζοντας πολιτικές που «παντρεύουν» θέσεις της σοσιαλδημοκρατίας και του αστικού περιβαλλοντισμού, καταφέρνοντας να χτίσει συμμαχίες με τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές, με το δικό της κόμμα, τους άλλοτε κραταιούς Σοσιαλιστές να έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τον πολιτικό χάρτη της χώρας.  Η γαλλική κεντροαριστερά δεν έχει ακόμη συνέλθει από τη συντριπτική ήττα του 2017, με την Ινταλγκό ωστόσο να θεωρείται σχεδόν από όλους ως η πιθανή υποψήφια του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Απρίλιο του 2022.

Η ίδια δεν έχει ακόμη δηλώσει την υποψηφιότητά της και ο δρόμος για το πέρασμα στο δεύτερο γύρο μόνο εύκολος δεν θα είναι. Σε περίπτωση διεκδίκησης της γαλλικής προεδρίας, η Ινταλγκό θα κληθεί να μετατοπίσει το βάρος της ρητορική της και τις δραστηριότητές της από τις αυτοδιοικητικές πολιτικές στο στίβο της κεντρικής πολιτικής σκηνής.  Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό στοίχημα, το οποίο εάν πετύχει θα δώσει ορμή συνολικά στην ευρωπαϊκή Αριστερά.

Από την Ισπανία του Φράνκο στην Γαλλία του ντε Γκωλ

Η Αν Ινταλγκό γεννήθηκε το 1959 στο Σαν Φερνάντο, κοντά στο Κάντιθ της νότιας Ισπανίας. Ο παππούς της είχε καταδικαστεί σε θάνατο από το καθεστώς του Φράνκο για τις δημοκρατικές του θέσεις, αλλά κατάφερε να αποφύγει την εκτέλεση αρκετές φορές. Η οικογένειά της μετανάστευσε στη Γαλλία όταν η Αν ήταν δύο ετών κι εγκαταστάθηκαν σε μια εργατική γειτονιά της Λυών, όπου ο πατέρας της Αντόνιο, ηλεκτρολόγος μηχανικός, βρήκε δουλειά σε ένα εργοστάσιο. Ο συνδικαλισμός του πατέρα της και το δημοκρατικό υπόβαθρο της οικογένειας θα βοηθούσαν, με την πάροδο του χρόνου, στη διαμόρφωση της αριστερής πολιτικής της ταυτότητας.

Στα 14 της χρόνια η Ινταλγκό πολιτογραφήθηκε Γαλλίδα πολίτης, εγκαταλείποντας την ισπανική της υπηκοότητα. «Επί Φράνκο έτσι ήταν» δήλωσε σε παλαιότερη συνέντευξή της, εκφράζοντας την θλίψη της που αναγκάστηκε να απαρνηθεί την ισπανική της υπηκοότητα. Μετά τη μετάβαση ωστόσο της Ισπανίας στη δημοκρατία, οι γονείς της επέστρεψαν στο Σαν Φερνάντο, με την Αν να επιλέγει να γίνει και πάλι Ισπανίδα το 2003 και να διατηρεί πλέον διπλή υπηκοότητα.

Στο πλευρό της σοσιαλίστριας Μαρτίν Ομπρί

Από τις λίγες γυναίκες τη δεκαετία του 1980 που δούλευε στο δημόσιο ως επιθεωρήτρια εργασίας, η Ινταλγκό προσλήφθηκε ως επιστημονική συνεργάτης από την Μαρτίν Ομπρί, υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη κυβέρνηση του Λιονέλ Ζοσπέν, συμμετέχοντας σε μια μεγάλη ομάδα εργασίας που είχε στόχο να παρακολουθεί την εφαρμογή προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, μεταξύ των οποίων και η καθιέρωση της 35ωρης εβδομαδιαίας εργασίας.

Εκείνη την εποχή το υπουργείο Απασχόλησης υπό την Ομπρί θεωρούταν εντός της κυβέρνησης ως το «αριστερό αντίβαρο» στο πιο φιλοεπιχειρηματικό υπουργείο Οικονομικών, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Ντομινίκ Στρος-Καν, ο οποίος θα γινόταν αργότερα επικεφαλής του ΔΝΤ προτού παραιτηθεί λόγω καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση.

Οι δυο γυναίκες -Ομπρί και Ινταλγκό- γρήγορα ανέπτυξαν χημεία μεταξύ τους, η οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίχθηκε στη μαχητικότητα που μοιράζονταν σε ένα σκληρά ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Σταδιακά η Ινταλγκό άρχισε να αναπτύσσει ενδιαφέρον για την πολιτική, καταφέρνοντας να ελιχθεί στον κομματικό μηχανισμό, αναπτύσσοντας παράλληλα ένα ισχυρό ενδιαφέρον για φιλοπεριβαλλοντικές πολιτικές αστικής ανάπτυξης.

Το 2001 διορίζεται αντιδήμαρχος Παρισιού υπό τον Μπερτράν Ντελανοέ, ο οποίος είχε μόλις κερδίσει τη δημαρχία, αναλαμβάνοντας την προώθηση των «πράσινων» μέτρων του δήμου για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη. Η εμπλοκή της σε αυτό τον τομέα βοήθησε στην άνοδό της στην πολιτική του Παρισιού, καθώς συνέχισε να αναπτύσσει τη φήμη της ως μια μετριοπαθής πολιτικός που ήταν σε θέση να συσπειρώσει διαφορετικά στοιχεία της Αριστεράς. Το 2004 εξελέγη στο συμβούλιο της Île-de-France, της περιοχής που περιλαμβάνει το πολεοδομικό συγκρότημα του Παρισιού, με ένα ευρύ αριστερό ψηφοδέλτιο υπό την ομπρέλα του σοσιαλιστικού κόμματος (PS), στο οποίο συμμετείχαν σοσιαλφιλελεύθεροι, πρόσωπα της ανανεωτικής και κομμουνιστικής Αριστεράς και οι Πράσινοι. Το 2006, καθώς οι Σοσιαλιστές επέλεγαν τον υποψήφιό τους για τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους -όπου ήταν σαφές ότι ο Σιράκ πιθανότατα θα παραιτούνταν, με τον δραστήριο υπουργό Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί να είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος για την κεντροδεξιά- η Ινταλγκό υποστήριξε τον Στρος Καν, παραμένοντας παράλληλα κοντά στον Ντελανοέ.

Η μάχη του Παρισιού και το προοδευτικό μέτωπο

Το 2012, με τον Ντελανοέ να πρόκειται να παραιτηθεί, η Ινταλγκό ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφια στις δημοτικές εκλογές που θα διεξάγονταν το 2014. Όργωσε κάθε γωνιά του μητροπολιτικού Παρισιού, συνέβαλε στο να αναπτυχθούν ισχυροί δεσμοί μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και των Σοσιαλιστών και τελικά κέρδισε τη δημαρχία στο δεύτερο γύρο έχοντας τη στήριξη και των Πράσινων.

Μία από τις πρώτες ενέργειές της ήταν το κλείσιμο της δεξιάς όχθης του Σηκουάνα για την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, μετατρέποντας αυτό που προηγουμένως ήταν ένας διαρκώς μποτιλιαρισμένος δρόμος σε περίπατο για τους πεζούς. Παρά την έντονη αντίδραση, άρχισε να διαμορφώνει ένα ευρύ δίκτυο ποδηλατοδρόμων, αύξησε τις εστίες πρασίνου και τα τέλη για την είσοδο αυτοκινήτων  στο κέντρο, επαναξιοποίησε το δημόσιο χώρο σε πολλά δημοτικά διαμερίσματα. Οι δηλώσεις και η στάση της στις τρομοκρατικές επιθέσεις τον Ιανουάριο και τον Νοέμβριο του 2015 ενίσχυσαν το προφίλ της ως πολιτικού που ξεφεύγει από τα όρια της τοπικής αυτοδιοίκησης, κάνοντας λόγο για επιθέσεις που πλήττουν «τη γαλλική δημοκρατία και την ελευθερία των πολιτών». Της πιστώνεται επίσης η επιτυχημένη καμπάνια της υποψηφιότητας του Παρισιού για τη διοργάνωση των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2024, κάτι στο οποίο είχε αποτύχει δύο φορές ο προκάτοχός της Ντελανοέ.

Η επανεκλογή της πέρυσι ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των συμμαχιών Σοσιαλιστών, Πράσινων και Αριστεράς, παρά την εκλογική καταβαράθρωση του σοσιαλιστικού κόμματος, με την Ινταλγκό να θέτει ως κεντρικούς πυλώνες της προεκλογικής της εκστρατείας τις πολιτικές των Πράσινων για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Αντιλήφθηκε το «ρεύμα» των Πράσινων, πάτησε πάνω σε αυτό και το αξιοποίησε στο έπακρο. Πέτυχε διάνα, καθώς οι Πράσινοι κέρδισαν τους δήμους μεγάλων πόλεων, όπως  το Μπορντό, η Μασσαλία και η Λυών, βάζοντας παρακαταθήκη για το μέλλον.

Θα είναι υποψήφια για την γαλλική προεδρία του 2022;

Στο Παρίσι οργιάζουν οι φήμες για το αν ο Ινταλγκό θα θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία της χώρας. Δεν θα ήταν η πρώτη δήμαρχος του Παρισιού που θα χρησιμοποιήσει τη θέση της για να εισέλθει στην εθνική πολιτική σκηνή, καθώς έχει προηγηθεί ο Ζακ Σιράκ που είχε παραιτηθεί από δήμαρχος την ίδια ημέρα πριν ορκίστηκε πρόεδρος της Γαλλίας το 1995.

Οι πιθανότητες προς το παρόν δεν είναι υπέρ της, καθώς θα χρειαστεί να εξασφαλίσει έναν αρκετά μεγάλο ποσοστό για να περάσει στο δεύτερο γύρο. Με το σοσιαλιστικό κόμμα να βρίσκεται στα τάρταρα, η Ινταλγκό πρέπει να διεμβολήσει διαφορετικά πολιτικά ακροατήρια και να διαμορφώσει πιθανότητα έναν μεγάλο συνασπισμό κατά τα πρότυπα του πολιτικού σχήματος στο δήμο του Παρισιού ώστε να φτάσει στον δεύτερο γύρο. Ακόμα και τότε ωστόσο ίσως θα είναι απαραίτητο να εισχωρήσει και στα νερά της κεντροδεξιάς, όσο ο Μακρόν απομακρύνεται από το άλλοτε μετριοπαθές προφίλ του, υιοθετώντας μια ακραία ρητορική που προσιδιάζει σε κάποια θέματα εκείνη της Λεπέν, ειδικά στο δικαιωματικό κομμάτι, στο μεταναστευτικό/προσφυγικό και την ασφάλεια.

Ο Γάλλος πρόεδρος είναι ιδιαίτερα αντιδημοφιλής, με την τελευταία δημοσκόπηση του Ifop να δείχνει ότι μόλις το 37% των Γάλλων επιθυμεί υποψηφιότητα του Μακρον στις προσεχείς εκλογές. Η Ινταλγκό χωρίς να έχει ανακοινώσει την υποψηφιότητά της, χωρίς να έχουν οι Πράσινοι υποψήφιο πρόεδρο, αλλά να διοικούν τις μεγάλες πόλεις, χωρίς να έχει εισέλθει η Γαλλία σε προεκλογική περίοδο, φτάνει το 6% στον πρώτο γύρο. Μόλις ξεκαθαρίσει το τοπίο, με το βλέμμα επίσης στις γερμανικές προεδρικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και τη διαφαινόμενη νίκη των Πράσινων, οι συσχετισμοί ενδέχεται να αλλάξουν υπέρ της Ιντάλγκο.

Θα τα καταφέρει; Δεν είναι καθόλου εύκολο, αλλά δεν είναι αδύνατο.