Εσένα σου ‘βάλαν τα ρεπό στο λογαριασμό;

Για περισσότερο από ένα χρόνο, η πανδημία του κορονοϊού μετασχηματίζει τον εργασιακό χάρτη σε όλο τον κόσμο, και φυσικά και στην Ελλάδα.

Η αναστολή εργασίας, τα ευέλικτα ωράρια, η τηλεργασία επηρέασαν ένα πολύ μεγάλο τμήμα του εργατικού δυναμικού προκαλώντας ντόμινο εξελίξεων.

Με δήλωσή του ο υπουργός Εργασίας, κ. Χατζηδάκης, υποστήριξε πως με το νέο νομοσχέδιο δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για μείωση του εισοδήματος, αλλά αντί για λεφτά θα πληρώνονται οι εργαζόμενοι με ρεπό, προσπαθώντας να δικαιολογήσει την πλήρη καταστρατήγηση του 8ωρου.

Η σκληρή πραγματικότητα για τους εργαζόμενους

Πολλοί είδαν τον τρόπο εργασίας τους να αλλάζει σε μια νύχτα, σε πολλούς ζητήθηκε να συνεχίσουν να βρίσκονται καθημερινά στο χώρο εργασίας τους μέσα στα lockdown, παρά την απειλή του κορονοϊού, με χιλιάδες επίσης εργαζόμενους να δουλεύουν από το σπίτι, τις περισσότερες φορές χωρίς ωράριο. «Τα μέηλ έρχονταν μέχρι αργά το βράδυ και ήμουν αναγκασμένος να απαντώ γιατί φοβόμουν μη μου κάνουν επίπληξη και χάσω και τη δουλειά μου» τονίζει στο rosa.gr ο Ιάκωβος, τεχνικός υπολογιστών σε πολυεθνική εταιρεία, που για πάνω από τουλάχιστον 8 μήνες δεν μπορεί να ξεχωρίσει τι σημαίνει προσωπική και επαγγελματική ζωή. «Και πριν την πανδημία και τα lockdown η κατάσταση δεν ήταν καλή, ωστόσο νομίζω ότι πολλές επιχειρήσεις πήραν την ευκαιρία τώρα για να πετάξουν στο κάλαθο των αχρήστων και τα ελάχιστα όρια που υπήρχαν για την προστασία του ωραρίου μας».

Πολλοί εργαζόμενοι βρέθηκαν επίσης αντιμέτωποι με ένα μεγάλο δίλημμα, τι θα κάνουν με τα παιδιά τους που δεν πήγαιναν σχολείο, ποιος θα τα φρόντιζε τις ώρες αιχμής που οι γονείς ήταν απασχολημένοι μπροστά στο λάπτοπ με τη δουλειά και τις τηλεδιασκέψεις μέσω Zoom ή Skype. «Η μητέρα μου ερχόταν σπίτι για να κρατήσει την μικρή, να παίξει μαζί της και να την προσέχει, ώστε να μπορώ εγώ να δουλεύω. Δεν είχα και δεν έχω τη δυνατότητα να πληρώσω για κάποια κοπέλα για να κρατήσει το παιδί, οπότε αναγκαστικά το είπα στη μητέρα μου, που κάποιες μέρες μας μαγείρευε κιόλας» δηλώνει η Αναστασία, τραπεζική υπάλληλος, που μέσα στο lockdown τις μισές μέρες ήταν στο χώρο εργασίας της και τις υπόλοιπες δούλευε από το σπίτι. «Το πρόβλημα ήταν ότι από ένα σημείο και μετά δεν υπήρχε χρονοδιάγραμμα για τίποτα πέρα από τη δουλειά. Από τις 7:30 το πρωί μέχρι και τις 23:00 κάποιες φορές ερχόντουσαν μεηλ στα οποία έπρεπε να απαντήσω. Οπότε καταλαβαίνεις ότι ήδη μέσα στην πανδημία τέθηκαν οι βάσεις για να γίνει η τηλεργασία ο εφιάλτης του εργαζόμενου» μου λέει, αφήνοντας σαφής αιχμές για όσα προωθεί η κυβέρνηση σήμερα μέσα από το νομοσχέδιο Χατζηδάκη.

«Για τον εργαζόμενο κόσμο οι προτάσεις της κυβέρνησης έρχονται να ‘κουμπώσουν’ με την νοοτροπία που καλλιεργείται σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις ή πολυεθνικές, όπου ο εργαζόμενος είναι ένα ‘γρανάζι’ σε διαρκή κίνηση. Καμία προσωπική ζωή, ελάχιστος χρόνος για προσωπική φροντίδα και για άλλες ασχολίες, ακόμη και για να ασχοληθούμε με το παιδί μας. Τα Σαββατοκύριακα που προσπαθείς να αποσυμπιεστείς, είναι τέτοια η συσσωρευμένη ένταση της εβδομάδας, που δεν προλαβαίνεις τίποτα. Και μετά, ξανά, έρχεται η Δευτέρα και όλα πάλι από την αρχή» τονίζει ο Ιάκωβος.

Το 2020 μεταμόρφωσε την εργασία με τρόπο τρομακτικό

Το 2020 ήταν οδυνηρό για πολλούς εργαζόμενους. Στη χώρα μας, που ακόμα οι συνέπειες της 10ετους οικονομικής κρίσης συνεχίζουν και είναι ορατές σε ένα πολύ μεγάλος μέρος της κοινωνίας, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν επί χρόνια στάσιμους μισθούς, ανεπαρκείς παροχές, τη στιγμή που υψηλόβαθμα στελέχη και μέτοχοι πλούτιζαν. Η εργασιακή φτώχεια είναι ένα θέμα το οποίο το πολιτικό μας σύστημα φοβάται να ακουμπήσει, ενώ στο δημόσιο διάλογο ελάχιστοι επιχειρούν να αλλάξουν ή να εμπλουτίσουν την ατζέντα με τρόπο που να αναδεικνύει τα σύγχρονα προβλήματα της εργασίας, μαζί με εκείνα που επί χρόνια δεν αντιμετωπίζονται.

«Η εστίαση και ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους τομείς που έχουν πληγεί καθοριστικά από την πανδημία και τα lockdown. Σε πολλά μαγαζιά, εστιατόρια και καφέ, απολύθηκαν χιλιάδες εργαζόμενοι και τώρα οι εργοδότες τους θέλουν πίσω με λιγότερα χρήματα λόγω της χασούρας από πέρυσι και φέτος» τονίζει ο Νίκος, υπάλληλος σε κατάστημα τουριστικών ειδών στη Σαντορίνη. Αρκετοί εργοδότες προβάλλουν το επιχείρημα της χαμηλής τουριστικής κίνησης για να δικαιολογήσουν τους χαμηλούς μισθούς. «Μας λένε για το μικρό κέρδος και πως δεν μπορούν να πληρώσουν τον προηγούμενο μισθό μας. Συζήτηση για αύξηση δεν υπάρχει ούτε για πλάκα και αναγκαζόμαστε για ακόμη μια χρονιά -όσοι έχουμε δουλειά- να βάζουμε το κεφάλι κάτω και να λέμε και ευχαριστώ».

Την ίδια στιγμή, πολλές μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας, με τη ζημιά που έχει κάνει η πανδημία να είναι μεγάλη. «Μέσα στο lockdown κάναμε ντελίβερι, ωστόσο αναγκάστηκα να αφήσω 2 από τα 3 παιδιά που δούλευαν στο μαγαζί και να κρατήσω μόνο την κόρη μου που είναι στην κουζίνα» τονίζει στo rosa.gr ο Τάσος Λεμπέσης, ιδιοκτήτης εστιατορίου στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, προσθέτοντας ότι «έχω μεγάλες δυσκολίες να κρατήσω ανοιχτή την επιχείρηση, έχω συσσωρευμένα χρέη και το σημαντικότερο δεν βλέπω φως. Τουρισμό δεν έχουμε, ενώ όσο δεν μπορώ να βάζω κόσμο μέσα στη μαγαζί, συνεχίζω να μην μπορώ να τα φέρω βόλτα».

Που οδεύει η ελληνική οικονομία;

Η εικόνα που παρουσιάζει η οικονομία είναι πράγματι απογοητευτική, με τις συνέπειες να «χτυπούν» τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε έκθεσή της για τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης διατυπώνει προβληματισμό σχετικά με την ανάκαμψη, ενώ ειδικά για την Ελλάδα κρούει τoν κώδωνα του κινδύνου για αύξηση των πτωχεύσεων επιχειρήσεων κατά 20%. Την ίδια στιγμή ο τραπεζικός δανεισμός παραμένει σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα, αδυνατώντας να τροφοδοτήσει με ρευστότητα την αγορά, κάτι το οποίο καταγράφεται και σε εκθέσεις του ΕΒΕΑ. Ο κ. Μίχαλος, πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ, πριν από ένα μήνα σε εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την οικονομία και το σχέδιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την επόμενη μέρα μετά την πανδημία, είχε τονίσει ότι πρέπει να διαγραφεί σημαντικό μέρος του ιδιωτικού χρέους για να ανακάμψει η οικονομία. Πρόσθεσε επίσης ότι το συστημικό τραπεζικό σύστημα, «δεν έχει αρθεί στο ύψος των περιστάσεων», καθώς από τις 850.000 επιχειρήσεις μόνο οι 15.000 – 20.000 έχουν άμεση πρόσβαση στη ρευστότητα.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα που αποτυπώνεται στην έκθεση του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ με το 40% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων πανελλαδικά να δηλώνει ότι κινδυνεύει να βάλει λουκέτο, με το ποσοστό αυτό να φτάνει το 56% στην περιφέρεια Αττικής. «Δεν θα καταφέρουμε να ορθοποδήσουμε εάν συνεχιστεί η κατάσταση έτσι. Φανταστείτε ότι το δικό μου μαγαζί είναι χρόνια εδώ, έχω τακτική πελατεία, όμως έτσι όπως είναι τα πράγματα και δεν βγαίνω και σε λίγο καιρό θα αναγκαστώ να πάρω αποφάσεις που ούτε είχα διανοηθεί πριν την πανδημία» προσθέτει ο κ. Λεμπέσης.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση των κρατών-μελών του οργανισμού σε αριθμό ετήσιων, καταγεγραμμένων ωρών εργασίας, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου Χατζηδάκη να αγνοούν επί της ουσίας αυτή την πραγματικότητα, αλλά και τις αρνητικές συνέπειες που έχει η υπερ-εργασία στην παραγωγικότητα και την υγεία των εργαζομένων.

«Η κυβέρνηση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δείχνει ότι βρίσκεται εκτός πραγματικότητας. Δεν έχει καταλάβει όσα έχει φέρει η πανδημία, δεν έχει καταλάβει πως ζει ένας μέσος εργαζόμενος. Δεν έχει ιδέα ο κ. Χατζηδάκης πως βγαίνει το μεροκάματο, ούτε τι σημαίνει και πως πρέπει να αξιοποιείται ένα ρεπό» λέει ο Ιάκωβος. «Όσοι άσχετοι είναι με την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, όσοι πιο μακριά βρίσκονται από τα προβλήματά μας και τις ανάγκες μας, τόσο πιο επικίνδυνο γίνεται το τοπίο στην εργασία».