Εσύ πόσα έχεις αποταμιεύσει;  

Τις τελευταίες εβδομάδες το κύμα αύξησης του ενεργειακού κόστους έχει πλήξει τη μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Από αυτή τη στήλη έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στην πολιτική ανεπάρκεια της κυβέρνησης να στηρίξει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, να δώσει τις απαραίτητες ανάσες που χρειάζεται η οικονομία από τα συνεχή πλήγματα που της έχει επιφέρει η πανδημία και, εδώ και κάποιους μήνες, η ενεργειακή κρίση και η εκτίναξη του πληθωρισμού σε δυσθεώρητα επίπεδα, τουλάχιστον από τότε που η χώρα μας έγινε μέλος της Ευρωζώνης.

Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό κλίμα για την οικονομία και την τσέπη μας, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Στουρνάρας έκανε κάποιες δηλώσεις που συζητούνται έντονα από χθες το πρωί. «Η κυβέρνηση έδωσε από τα μεγαλύτερα ποσά κατά της πανδημίας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αυτό αντανακλάται ως ένα βαθμό στο γεγονός ότι σημαντικός αριθμός νοικοκυριών επιχειρήσεων και το κράτος, έχουν σημαντικά αποθεματικά για να αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό γεγονός όπως αυτό. Οι αποταμιεύσεις που έχουν συσσωρευτεί είναι αποταμιεύσεις που μπορεί να βγάλουν ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση από μια δύσκολη θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σημασία έχει πόσο θα κρατήσει ο πληθωρισμός ψηλά» τόνισε ο κ. Στούρναρας.

Εάν πράγματι τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η ελληνική κοινωνία στην πλειοψηφία της έχει κάνει αποταμίευση αυτή την περίοδο, τότε ναι, δεν έχουμε κανέναν λόγο να αμφισβητήσουμε τα λεγόμενα του κεντρικού τραπεζίτη, παρότι τα μηνύματα που λαμβάνουμε από την κοινωνία και την αγορά είναι εντελώς διαφορετικά. Εάν, ωστόσο, η δήλωση αυτή δεν επαληθεύεται από πραγματικά γεγονότα και δεδομένα, τότε πρόκειται για μια δήλωση άκρως παραπλανητική, έως προσβλητική για τους πολίτες και την κοινωνία συνολικά. Σε αυτή την περίπτωση, ο κεντρικός τραπεζίτης προσπαθεί να θολώσει την πολιτική συζήτηση για αυτά που ακολουθούν το επόμενο διάστημα, όπως η αύξηση του μισθού -για την οποία έχει δεσμευτεί ο πρωθυπουργός-, αλλά και το ζήτημα της επιβολής πλαφόν στις τιμές ενέργειες για να συγκρατηθεί το κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Στο μεν πρώτο, την αύξηση του μισθού, απαιτείται γενναία αναπροσαρμογή της αναγγελθείσας αύξησης, καθώς το ποσοστό της αύξησης έχει ήδη απορροφηθεί από την αύξηση του πληθωρισμού. Για το δε δεύτερο, την επιβολή πλαφόν, η Κομισιόν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια των κρατών-μελών να συγκρατήσουν το ενεργειακό κόστος, με πολλές κυβερνήσεις, όπως η ιταλική και η ισπανική μεταξύ άλλων, να έχουν ήδη κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Η δήλωση Στουρνάρα αποτελεί οδηγό για την κυβερνητική πολιτική το επόμενο διάστημα: Μια πολιτική συγκράτησης του κόστους, πιθανής αύξησης της φορολογίας για να καλυφθεί η «χασούρα» του κρατικού προϋπολογισμού και – γιατί όχι; – άσκησης πιέσεων προς την κοινωνική βάση που, σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη, έχει κάνει «αποταμιεύσεις». Δημιουργείται, δηλαδή, ένα νέο πολιτικό αφήγημα στο οποίο μπορεί να στηριχτεί το Μαξίμου και σε συνδυασμό με τους κραδασμούς στην ευρωπαϊκή οικονομία, να προχωρήσει η κυβέρνηση σε ad hoc δημοσιονομικούς περιορισμούς που προφανώς θα πλήξουν την μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και, κυρίως, τους πιο αδύναμους. Μήπως το έχουμε ξαναδεί το «έργο»; Σαν πολύ γνώριμο δεν μοιάζει με το πρόσφατο μνημονιακό παρελθόν;