Ποιος θα «πρωτοπαραπεμφθεί» στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο;

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ εξετάζει την παραπομπή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) στη Χάγη με την κατηγορία για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.

Με μια πρώτη ανάγνωση, η παραπομπή ενός εισβολέα σε τρίτο κράτος, ο μαζικός θάνατος ανθρώπων και ο βίαιος ξεριζωμός εκατομμυρίων από τις εστίες τους, οι βιασμοί, οι δολοφονίες, ναι, όλα αυτά τα ανοσιουργήματα – και μάλιστα χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για αναζήτηση της ειρήνης και του τερματισμού του πολέμου – μπορούν να συνθέσουν ένα ισχυρότατο, «πλούσιο» κατηγορητήριο και να φέρουν τον Ρώσο πρόεδρο ενώπιον του ΔΠΔ.

Με μια δεύτερη ανάγνωση όμως, αν πράγματι προχωρήσει μία τέτοια νομική διαδικασία, θα διαμορφώσει ένα νομικό προηγούμενο για την παραπομπή κι άλλων πολιτικών (και στρατιωτικών) ηγετών στο ΔΠΔ με αντίστοιχο κατηγορητήριο. Κι εδώ, ίσως, τα πρόσωπα που θα κληθούν να βρεθούν ενώπιον της δικαιοσύνης να μην αρέσουν και πολλοί στις Βρυξέλλες, σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στην Ουάσιγκτον. Κατά πρώτο λόγο, στη λίστα θα πρέπει να βρεθούν όλοι οι εν ζωή Αμερικανοί πρόεδροι, μέχρι και τον σημερινό, Τζο Μπάιντεν, όχι μόνο για την εισβολή σε Ιράκ και Αφγανιστάν, αλλά και για την εμπλοκή τους σε σειρά άλλων αποφάσεων για στρατιωτικές επεμβάσεις σε τρίτα κράτη παγκοσμίως, όπως π.χ στην περίπτωση της Υεμένης, μέσω της στήριξης της Σαουδικής Αραβίας με στρατιωτικό οπλισμό και εξοπλιστικά προγράμματα. Το ίδιο ισχύει και για πλήθος άλλων Ευρωπαίων πολιτικών, που είτε άμεσα είτε έμμεσα στήριξαν πολέμους σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Θα πρέπει, κατά συνέπεια, η πρόεδρος της Κομισιόν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως και ο Αμερικανός πρόεδρος, να «ζυγίσουν» καλά την απόφασή τους γιατί, όσο κι αν στοιχειοθετείται κατηγορητήριο για τον Ρώσο πρόεδρο, άλλο τόσο στοιχειοθετείται κατηγορητήριο για πολλούς «δυτικούς» ηγέτες που σήμερα κουνούν το δάκτυλο και το «παίζουν» κήρυκες της ειρήνης.

Υπάρχει όμως και μία τρίτη ανάγνωση στην όλη ιστορία. Ενδέχεται η δήλωση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αποτελεί «επικοινωνιακό πυροτέχνημα» με στόχο να χαλαρώσουν οι πιέσεις του Ουκρανού προέδρου που ζητά περισσότερη στρατιωτική βοήθεια από την Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, ενδέχεται να πρόκειται και για μία μορφή πίεσης προς το Κρεμλίνο, ωστόσο όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές ο Ρώσος πρόεδρος δεν υπολογίζει ιδιαίτερα τις απειλές ή τις «μανούβρες» της ΕΕ γιατί πολύ απλά γνωρίζει ότι από πίσω βρίσκονται οι ΗΠΑ. Και οι ΗΠΑ, όπως επίσης έχει πολλές φορές αποδειχθεί, δεν θέλουν άμεση στρατιωτική εμπλοκή τους στην Ουκρανία και γενικότερα σε περιοχές πέριξ της Ρωσίας, βάζοντας την ΕΕ ως «μπροστάρη» για να τσεκάρει τα αντανακλαστικά του Κρεμλίνου.

Στο τέλος της ημέρας, εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία σε κοινωνικό επίπεδο είναι τί ακριβώς κάνει η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της για να στηρίξουν τους Ουκρανούς πρόσφυγες και τους πολίτες της χώρας που ζουν με τις βόμβες και τις σφαίρες να «ξυρίζουν» τα κεφάλια τους. Σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, εκείνο που έχει σημασία είναι αν η ΕΕ, και φυσικά οι ΗΠΑ, θέλουν να έχουν έστω τις μίνιμουμ γέφυρες επικοινωνίας με τη Μόσχα και να μην «κάψουν» και τους τελευταίους διαύλους επικοινωνίας.