Πόσο μπορεί να σταθεί μία κυβέρνηση ανοχής;
Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για το σενάριο μίας «κυβέρνησης ανοχής». Το Σύνταγμα προβλέπει με σαφήνεια κάτι τέτοιο, ωστόσο είναι ένα σενάριο υψηλού ρίσκου, γεμάτο παγίδες από την πρώτη κιόλας μέρα.
«Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στηριχθεί μια κυβέρνηση, είτε με τη συμμετοχή κάποιου σε αυτή, είτε και με την ανοχή του», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας στην εκπομπή της Σταματίνας Τσιμτσιλή στην τηλεόραση του Alpha.
Στο άρθρο 84 του Συντάγματος με τίτλο «Εμπιστοσύνη της Βουλής – αρχή της δεδηλωμένης» πράγματι υπάρχει η σχετική πρόβλεψη. «Πρόταση εμπιστοσύνης δεν μπορεί να γίνει δεκτή, αν δεν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών», αναφέρεται στην παράγραφο 6. Αν, δηλαδή, μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ εμφανιστεί στη Βουλή και ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, χωρίς να έχει εξασφαλισμένες 151 ψήφους, μπορεί όντως να τη λάβει από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών. Πως θα γίνει αυτό; Αν υπερψηφίσουν την κυβέρνησή του τουλάχιστον 120 βουλευτές και απέχουν από την ολομέλεια την ώρα της ψηφοφορίας, κατόπιν συνεννόησης προφανώς, ένα ή περισσότερα κόμματα. Ποια όμως θα ήταν τα κόμματα αυτά; Θα ήταν το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη; Θα ήταν το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη; Αυτή είναι μία ερώτηση στην οποία, την παρούσα φάση, δεν μπορούμε να έχουμε απάντηση.
Τυπικά, λοιπόν, και υπό προϋποθέσεις μία κυβέρνηση μειοψηφίας μπορεί να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Πέρα όμως από το παραπάνω αναπάντητο ερώτημα για τα κόμματα που θα απέχουν από τη ψηφοφορία, προκύπτουν κι άλλα δύο ερωτήματα: Το πρώτο ερώτημα είναι πως μπορεί να κυβερνήσει μία τέτοια κυβέρνηση, όταν για κάθε νομοσχέδιο που θα προτείνει θα πρέπει να «περνά» είτε με συμφωνία άλλου κόμματος ή άλλων κομμάτων, είτε πάλι με αποχή. Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με την ψήφο δυσπιστίας, με την ψήφο ανοχής, καθώς η συγκεκριμένη κυβέρνηση θα είναι πάντοτε, από την πρώτη κιόλας μέρα της κοινοβουλευτικής της θητείας, ευάλωτη, για να μην πούμε έρμαιο κομματικών και μικροκομματικών συμφερόντων, τακτικισμών και πάσης φύσης πολιτικών συσχετισμών. Θα είναι, δηλαδή, τέτοιος ο βαθμός αστάθειας κι ανασφάλειας της κυβέρνησης (και της χώρας κατά συνέπεια), που ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να «πέσει», να προκηρυχθούν εκλογές και να συνεχιστεί αυτός ο φαύλος κύκλος.
Οπότε, πόσο ρεαλιστική και βιώσιμη μπορεί να είναι μία πρόταση για κυβέρνηση ανοχής;
Χθες, Τετάρτη, από το Φόρουμ των Δελφών, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε μια ακόμη παρέμβαση σχετικά με το μετεκλογικό τοπίο. «Η εναλλακτική για τη χώρα είναι ή να υπάρξει μια κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας, κατά βάση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ, αν είναι πρώτο κόμμα, και στο ΚΙΝΑΛ, που βεβαίως είναι εφικτό αν βγαίνουν οι αριθμοί. Αν δεν βγαίνουν, και τα υπόλοιπα κόμματα της Αριστεράς, τα μικρότερα κόμματα, θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνη. Η απλή αναλογική δεν έχει μόνο οφέλη, έχει και υποχρεώσεις, έχει και ευθύνες» σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Η τοποθέτηση είναι, επί της αρχής, σωστή, τουλάχιστον στο κομμάτι της απλής αναλογικής και των ευθυνών που απορρέουν από ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα για τα κοινοβουλευτικά κόμματα, ωστόσο εδώ και μήνες κανένα από τα δύο κόμματα (τρία κόμματα, αν βάλουμε στην εξίσωση και το ΜέΡΑ25) δεν έχουν προχωρήσει στον παραμικρό προγραμματικό διάλογο, στην παραμικρή κουβέντα για την επόμενη μέρα. Πως λοιπόν θα προχωρήσει μία τέτοια «υποχρέωση» και «ευθύνη»; Η έλλειψη διαλόγου και μίνιμουμ συνεννοήσεων δεν αποτελεί πρόβλημα; Εκτός αν έχουν γίνει κάποιες συζητήσεις κι απαραίτητες συνεννοήσεις πίσω από κλειστές πόρτες, μεταξύ των κομματικών επιτελείων, κι άλλα λένε μπροστά στις κάμερες, δημόσια, άλλα πίσω από αυτές, οπότε και σε αυτή την περίπτωση έχουμε πρόβλημα – πρόβλημα αξιοπιστίας και διαφάνειας δηλαδή των κομμάτων απέναντι στο εκλογικό σώμα.
Ο προεκλογικός χρόνος είναι βέβαια πυκνός και πολλά μπορούν να ανατραπούν, ακόμα και οι μεγαλύτερες βεβαιότητες. Φυσικά τα σενάρια που διακινούνται είναι πολλά, ωστόσο υπάρχουν κάποια δεδομένα που δεν μπορούν να διαφύγουν της προσοχής μας και πάνω σε αυτά αναπτύσσονται σκέψεις και προβληματισμοί.
ΥΓ: Στο ΠΑΣΟΚ επιμένουν ότι η στάση του Νίκου Ανδρουλάκη θα είναι συμβατή με την ανάγκη να μην μείνει η χώρα ακυβέρνητη, στάση η οποία μπορεί να μεταφραστεί ποικιλοτρόπως, κυρίως όμως μπορεί να φανεί και ως ξεκάθαρη πρόθεση να διαπραγματευτεί κυβερνητική συνεργασία με το πρώτο κόμμα που θα υποδείξει η κάλπη, είτε αυτό είναι η ΝΔ, είτε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό, είμαστε βέβαιοι, το «ακούνε» και το υπολογίζουν και στην Πειραιώς και στην Κουμουνδούρου.
