Το επιτελικό κράτος απέτυχε και μαζί του απέτυχε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη

Βασικός στόχος του «επιτελικού κράτους» της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν η επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου, πρωτίστως μέσα από την υπέρβαση της ελληνικής γραφειοκρατίας, τη βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών και την καταπολέμηση των εμποδίων που πολλές φορές, διαχρονικά, θέτουν οι μηχανισμοί των υπουργείων.

Δημιουργήθηκε ένα ισχυρό, «ατσάλινο» με μία εξωτερική ματιά Μαξίμου, όπου ο πρωθυπουργός και το στενό του επιτελείο ανέλαβαν τα πάντα, έχοντας αλλεργία και φόβο για ό,τι κινείται και προωθείται έξω από αυτό. Το κέντρο λήψης αποφάσεων περιορίστηκε σε λίγα άτομα, της απολύτου εμπιστοσύνης του κ. πρωθυπουργού, για να ελέγχονται τα πάντα, από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Η απόφαση αυτή βρήκε απέναντι πολλά στελέχη του κομματικού μηχανισμού της ΝΔ, κυρίως όμως έφερε απέναντι ικανά στελέχη της δημόσιας διοίκησης, με εμπειρία και πλούσιο έργο, που είδαν τις αρμοδιότητές τους να περικόπτονται, να τίθενται στο περιθώριο, ακόμα και να υποβαθμίζονται για να κυριαρχήσει ο «πυρήνας Μητσοτάκη».

Σε μια ανέφελη θητεία, όπως αυτή που ίσως φανταζόταν ότι θα έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκη, με διακύβευμα την ανόρθωση της οικονομίας, τη μείωση των φόρων, την προσέλκυση επενδύσεων κι ένα γενικότερο «νοικοκύρεμα» στο κράτος, όπως δεσμευόταν ο ίδιος προεκλογικά, τα πάντα θα μπορούσαν να είναι ευκολότερα. Αυτή όμως ήταν μία εκτίμηση που ούτε στην πράξη επαληθεύτηκε, ούτε θα μπορούσε ποτέ κάποιος αντικειμενικός κριτής της πολιτικής πραγματικότητας και ιστορίας να πιστέψει, έχοντας εικόνα των πολιτικών αναφορών και ιδεών του πρωθυπουργού στο πρόσφατο παρελθόν. Για τους παλαιότερους δε, που είχαν εμπειρία κι από την διακυβέρνηση του πατέρα Μητσοτάκη στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ελάχιστοι εκτιμούσαν ότι ο υιός Μητσοτάκη θα μπορούσε να προσφέρει αυτά για τα οποία δεσμευόταν.

Στην τετραετία που ολοκληρώνεται, τίποτα για τα οποία δεσμεύτηκε η κυβέρνηση δεν επαληθεύτηκε. Ούτε επενδύσεις κλίμακας είχαμε, ούτε ουσιαστική ενίσχυση της εργασίας είχαμε, ούτε προοδευτικά νομοσχέδια προωθήθηκαν, ούτε το κράτος κατάφερε να αντιμετωπίσει παθογένειες δεκαετιών. Το επιτελικό κράτος πήγε περίπατο, κι αυτό δεν έχει να κάνει με τις αναπάντεχες προκλήσεις που έθεσε η πανδημία. Γιατί επιτελικό κράτος δεν ήταν η ηλεκτρονική επικοινωνία πολιτών και δημόσιας διοίκησης στην πρώτη φάση της πανδημίας, αλλά μία αυτονόητη διαδικασία στην οποία προχώρησε κάθε κράτος σε ολόκληρο τον κόσμο. Όλες οι διαδικασίες που «γεννήθηκαν» μέσα στην πανδημία ήταν μία αυτονόητη, ήδη προετοιμασμένη διαδικασία που απλώς τέθηκε σε εφαρμογή γιατί απλά δεν γινόταν αλλιώς. Αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει και επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και επί ΠΑΣΟΚ παλαιότερα, αν πράγματι δεν υπήρχε άλλος τρόπος επικοινωνίας των πολιτών με εφορίες, τράπεζες κλπ. Απλά «έκατσε» στην κυβέρνηση Μητσοτάκη να αναγκαστεί να προχωρήσει και να εφαρμόσει κάποια αυτονόητα πράγματα που θα μπορούσε να κάνει οποιαδήποτε κυβέρνηση, ακόμα και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης ως υπουργός στην κυβέρνηση Σαμαρά.

Ωστόσο, μπορεί το επιτελικό κράτος τόσο ως άτυπος θεσμός, όσο και ως επί του πεδίου πολιτικό εργαλείο να απέτυχε παταγωδώς, ο κ. Μητσοτάκης όμως δεν μπορεί να εγκαταλείψει αυτό το αφήγημα και θα συνεχίσει να το πριμοδοτεί προεκλογικά. Είναι, ας πούμε, στοιχείο της πολιτικής του ταυτότητας, το οποίο πρέπει να συνεχίσει να το υπερασπίζεται. Με κάθε κόστος, παίρνοντάς το μαζί του στο βυθό της πολιτικής λήθης.