Το ΕΣΥ που πεθαίνει κάθε μέρα

Ο Γρηγόρης είναι οικογενειακός φίλος. Γιατρός στο επάγγελμα, έκανε πριν από 9-10 χρόνια το αγροτικό του στην Πάρο. Πήγαμε να τον δούμε, κάναμε διακοπές μαζί, μεγάλη παρέα, χαβαλές. Δεν θυμάμαι πόσο έκατσε, άλλα οι ντόπιοι τον αγάπησαν, ήθελαν να μείνει μαζί τους στο νησί, συνδέθηκε με τον τόπο και τους ανθρώπους του κι όχι μόνο με το μαγικό, κυκλαδίτικο καλοκαίρι.

Ο Γρηγόρης ήταν και είναι μετρημένος άνθρωπος, κουλ, λογικός στις απόψεις και θέσεις του, έχοντας με κόπο και προσπάθεια μπει στην Ιατρική Αθηνών, αποφοιτώντας με στόχο να προχωρήσει στο χώρο της καρδιολογίας και της καρδιοχειρουργικής. Ήθελε με αποφασιστικότητα να μπει στο ΕΣΥ, έκανε τις διαδρομές του και τις προσπάθειές του, προχωρούσε βήμα βήμα, εργάστηκε σε κρατικά νοσοκομεία της Αθήνας. Πριν ακόμα από την πανδημία έβλεπε τις μεγάλες δυσκολίες, τα κενά και τις δυσλειτουργίες του ΕΣΥ, προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να βοηθήσει όπου μπορούσε, αναζητώντας παράλληλα ένα καλύτερο μέλλον για τον ίδιο.

Έφτασε πολλές φορές στα όρια της επαγγελματικής απόγνωσης, είχε «μπουκώσει» σε ανθρώπινο επίπεδο, τράβηξε και μεγάλο κουπί μέσα στην πανδημία του κορονοϊού. Εκεί τα είδε όλα και σε επίπεδο λειτουργίας του νοσοκομείου και σε επίπεδο καθημερινής εργασίας μέσα σε εξοντωτικά ωράρια με πολλά κενά σε θέσεις σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό. Έκανε πραγματικά υπερπροσπάθεια κι έφτασε κάποια στιγμή «στο κόκκινο».

Προ διετίας τα είπαμε μετά από πολύ καιρό και τον είδα βαθιά προβληματισμένο. «Μήτσο», μου λέει, «δεν μπορώ άλλο, δεν την παλεύω». Του έκανα μία-δύο ερωτήσεις κι αμέσως αφόπλισε. «Κάνω ρε φίλε το καθήκον μου ως γιατρός προς το κοινωνικό σύνολο, αλλά η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Τα κενά δεν καλύπτονται, το προσωπικό έχει μειωθεί σε πραγματικούς αριθμούς, οι εφημερίες είναι ατελείωτες. Φτύνουμε όλοι αίμα και κανείς δεν ενδιαφέρεται. Είμαι μόλις 37 ετών, αντέχω, αλλά δεν βλέπω μέλλον. Δεν βλέπω φως, δεν βλέπω τίποτα να αλλάζει».

Ο Γρηγόρης τελικά έφυγε για το Λονδίνο και τώρα είναι συμβασιούχος σε νοσοκομείο του NHS. Παρότι του λείπει η Ελλάδα, δεν σκέφτεται να γυρίσει. «Δεν είναι μόνο τα χρήματα, είναι η ζωή, οι προοπτικές, αυτά που βλέπεις γύρω σου». Το βρετανικό σύστημα Υγείας δεν είναι στα καλύτερά του, κι εκεί τα προβλήματα είναι πολλά, αλλά στην Ελλάδα, όπως μου λέει και ο ίδιος, λείπει κάτι θεμελιώδες: «Δεν βλέπουμε μπροστά, τα χώνουμε όλα κάτω από τα χαλάκι, δεν διεκδικούμε κάτι καλύτερο συλλογικά. Κι αυτό μας κρατά όλους πίσω, σε όλα τα επίπεδα».

Πόσες και πόσες κινητοποιήσεις εργαζομένων στο δημόσιο σύστημα Υγείας βιώσαμε αυτά τα χρόνια; Πόσες ερωτήσεις έγιναν στη Βουλή; Πόσες προσωπικές μαρτυρίες συμπολιτών μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν τεκμηριώσει τις πολιτικές απαξίωσης του ΕΣΥ; Αμέτρητες. Η περίπτωση του Γρηγόρη μοιάζει με πολλές άλλες, αντίστοιχες ιστορίες νέων ανθρώπων, νέων γιατρών στο ΕΣΥ, που ξεκίνησαν με στόχο να στηρίξουν και να πάνε την κατάσταση λίγο μακρύτερα από εκεί που βρίσκεται σήμερα. Τα εμπόδια όμως είναι τόσα πολλά που κάποιες φορές είναι πραγματικά μάταιο να παλεύεις με τον ίδιο τρόπο και να μην αλλάζεις στρατηγική. Ειδικά όταν δεν βλέπεις καμία δυναμική ανατροπής των συσχετισμών.

Ο Γρηγόρης αποτελεί μία ακόμη περίπτωση ανθρώπου που θέλησε να προσφέρει στον τόπο του, αλλά όσοι διαχειρίζονται αυτόν τον τόπο δεν θέλησαν ποτέ να πλησιάσουν τα όνειρά του. Τα όνειρα του Γρηγόρη και του κάθε Γρηγόρη είναι όμως συλλογικά όνειρα, είναι όνειρα μίας κοινωνίας που βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ζοφερή πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα.

Μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση και σε ποιο βαθμό; Αυτό είναι ένα ερώτημα νομίζω που μας βασανίζει χρόνια και θα συνεχίζει μάλλον να μας βασανίζει, ειδικά με την κατάσταση που φαίνεται να παγιώνεται ενόψει των εκλογών και της νέας (;) πολιτικής κατάστασης που φαίνεται να διαμορφώνεται.