Γαλλία: Μακρόν πρόεδρος και Μελανσόν πρωθυπουργός;

Ο Μακρόν αύξησε τα ποσοστά του τον περασμένο μήνα σε σχέση με τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2017, αποσπώντας ένα ακόμη τμήμα του εκλογικού σώματος των Ρεπουμπλικανών της Βαλερί Περκές, έχοντας υποσχεθεί ότι θα δεσμευτεί εκ νέου για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, πιο ήπιας μορφής αυτή τη φορά μακριά από τη σκληρή νεοφιλελεύθερη προσέγγιση του προηγούμενου διαστήματος. Η κίνηση αυτή αποδείχθηκε δημοφιλής στους μεγαλύτερους σε ηλικία δεξιούς ψηφοφόρους, οι οποίοι δεν ασχολούνται με τα μείζονα θέματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής, όπως η εργασιακή φτώχεια, η αστυνομική αυθαιρεσία και η καταπάτηση προσωπικών δικαιωμάτων, επιτρέποντας την εδραίωσή του στο κοινωνικό σώμα που κινείται εντός και μεταξύ της κεντροδεξιάς/δεξιάς και της άλλοτε κεντροαριστεράς του σοσιαλιστικού κόμματος.

Στη συνέχεια ήρθε ο δεύτερος γύρος, όπου ο Μακρόν στηρίχθηκε στη δομή του συστήματος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας για να επικρατήσει, καθώς αριστεροί ψηφοφόροι, πολλοί από τους οποίους τον μισούν βαθιά, ένιωσαν υποχρεωμένοι να τον ψηφίσουν για να εμποδίσουν τη νίκη της Λεπέν. Η συμμετοχή, ωστόσο, στις κάλπες του δεύτερου γύρου ήταν εξαιρετικά χαμηλή με πολλά εκατομμύρια ψηφοφόρους να επιλέγουν την αποχή. Κακό σημάδι για τον Μακρόν, κακό σημάδι για τη δημοκρατία και μια ακόμη απόδειξη του αδιεξόδου που έφερε για ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος το ντουέτο Μακρόν-Λεπέν στο δεύτερο γύρο.

«Ένα σημαντικό κομμάτι της αποχής μπορεί να αποδοθεί στην αποτυχία των υποψήφιων να εκπροσωπήσουν τα κοινωνικά στρώματα από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Γαλλίας. Στο Σεν Ντενί στην περιφέρεια του Παρισιού η αποχή στο δεύτερο γύρο έφτασε το υψηλότατο 47,8%, με το προάστιο να στηρίζει μαζικά τον Μελανσόν στον πρώτο γύρο. Πολλοί πολίτες δεν πιστεύουν και δεν θέλουν τον Μακρόν – για τη Λεπέν ούτε λόγος –  αλλά το εκλογικό σύστημα φέρνει σε αδιέξοδο πολλούς» τονίζει στο rosa.gr ο Μισέλ Φερναντέζ, υποψήφιος διδάκτορας πολιτικών επιστημών στο Παρίσι. Η διατριβή του αφορά στη μεταρρύθμιση του γαλλικού εκλογικού συστήματος και συνολικά της προεδρικής δημοκρατίας, με επίκεντρο τα δύσκολα διλήμματα που γεννά στο δεύτερο γύρο. «Έχοντας αναγκαστεί να επιλέξουν μεταξύ ενός κεντροδεξιού και ακροδεξιού υποψήφιου προέδρου το 2002 και το 2017, οι αριστεροί ψηφοφόροι ένιωσαν μια πραγματική αίσθηση κόπωσης αυτή τη φορά επειδή αναγκάστηκαν να κάνουν αυτή την επιλογή και φέτος. Εν τω μεταξύ το ποσοστό της Λεπέν αυξήθηκε, με τη κεντρική πολιτική αντιπαράθεση να μετακινείται εξ ολοκλήρου στα δεξιά, τη συντηρητική δεξιά να γίνεται πιο ακραία και το ρεπουμπλικανικό μέτωπο ενάντια στην ακροδεξιά να καταρρέει περαιτέρω».

Το φόντο των πρόσφατων εξελίξεων στη γαλλική πολιτική είναι ο θάνατος του δικομματικού συστήματος. Τα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν εναλλάξ κατά τη διάρκεια των μεταπολεμικών χρόνων έχουν δεχθεί θανάσιμο πλήγμα. Η Αν Ινταλγκό, δήμαρχος στο Παρίσι και υποψήφια με το σοσιαλιστικό κόμμα, κέρδισε κάτι λιγότερο από το 2% των ψήφων και η Βαλερί Περκές των Ρεπουμπλικανών το 4,7%. Οι συμμαχίες στις βουλευτικές εκλογές θα μπορούσαν ίσως να αναζωογονήσουν την τύχη αυτών των κομμάτων, με το σοσιαλιστικό κόμμα να διχάζεται για ακόμη μια φορά με το κάλεσμα Μελανσόν για κοινό μέτωπο στις βουλευτικές εκλογές της 12^ης και 19^ης Ιουνίου για την εκλογή των 577 μελών της γαλλικής εθνοσυνέλευσης.

Η πρωτοβουλία Μελανσόν για κοινό μέτωπο της αριστεράς

Η πορεία και τα αποτελέσματα της δεύτερης θητείας του Μακρόν εξαρτώνται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό από το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου. Έχοντας ξεπεράσει κάθε άλλη παράταξη της αριστεράς όσον αφορά το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, ο Μελανσόν έχει ονομάσει τις εκλογές του Ιουνίου «τρίτο γύρο» και προβάλλει τον εαυτό του ως δυνητικό πρωθυπουργό. Η France Insoumise ήρθε σε συμφωνία με το EELV (Πράσινοι), το σοσιαλιστικό και το κομμουνιστικό κόμμα και τώρα κατεβαίνουν ως ενιαίο μέτωπο στις εκλογές, σε μια πλατφόρμα που ονομάζεται «Νέα Λαϊκή Ένωση για την οικολογία και την κοινωνία».

«Τα πράγματα στη γαλλική αριστερά δεν είναι έτσι όπως φαίνονται» τονίζει στο rosa.gr η δημοσιογράφος Μαρία Δενάξα. «Τα μεγαλοστελέχη του αποδυναμωμένου σοσιαλιστικού κόμματος, των ταπεινωμένων από την κάλπη κομμουνιστών και των εξασθενημένων Οικολόγων-Πράσινων, είχαν να επιλέξουν μεταξύ ‘σφύρας και άκμονος’ εν όψει των βουλευτικών εκλογών: ή να αποδεχθούν το πρόγραμμα του Μελανσόν, πουλώντας την ψυχή τους στο διάολο μιας και υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες σε σημαντικά θέματα, όπως είναι για παράδειγμα η πυρηνική ενέργεια και η παραμονή της Γαλλίας στην ΕΕ ή να χάσουν σημαντικές έδρες και το τρένο της ιστορίας. Με λίγα λόγια τα κόμματα της αριστεράς συμμαχώντας με τον Ζαν Λικ Μελανσόν, προτίμησαν την υποταγή από τον αφανισμό».

Pourquoi je ne suis pas candidat ? Parce que c’est @mbompard qui va l’être. C’est un des représentants les plus éminents de la jeune génération des insoumis. Je vous le confie : il faut l’élire.#MelenchonMatignon pic.twitter.com/ZkzKRZzoZw

— Jean-Luc Mélenchon (@JLMelenchon) May 12, 2022

The leader of the New Popular Union @JLMelenchon
explains that the choice between radical and moderate left used to be an ideological debate about how to make a society better.
He thinks we are now forced into radicality by the environmental emergency. #NUPES #legislatives2022 pic.twitter.com/uQQFF80mpg

— NUPES, English (@NUPES_EN) May 10, 2022

Η Σοφί Φουρνιέ, κοινωνιολόγος και ακτιβίστρια στο χώρο της αριστεράς, μας λέει ότι πιστεύει ότι μια νίκη του μετώπου Μελανσόν θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την έναρξη ενός νέου μαζικού, αριστερού κόμματος. «Με τον Μελανσόν στην πρωθυπουργία, η αριστερά θα μπορούσε να προωθήσει προοδευτικές νομοθετικές προτάσεις. Η κυβέρνηση ‘συγκατοίκησης’ του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν με τον γκωλικό Ζακ Σιράκ προκάλεσε μετατόπιση της ατζέντας προς τα αριστερά, ενώ παλαιότερα η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου του Λεόν Μπλουμ τη δεκαετία του 1930 πέτυχε την ενίσχυση των εργασιακών δικαιωμάτων και σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, ας έχουμε στο μυαλό μας και τον προβληματισμό που υπάρχει σχετικά με τις κόντρες στο εσωτερικό των τεσσάρων κομματικών μηχανισμών και τις ενδεχόμενες δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν σε μείζονα ζητήματα. Πόσο εύκολο θα ήταν να βρεθεί ισορροπία, να προκύψουν συμβιβασμοί ή να ακολουθηθούν πολιτικές ρήξης στα μεγάλα θέματα; Σε ποιο βαθμό θα συμφωνούσαν όλες οι πλευρές και με ποιο κόστος για τον καθεμία εσωκομματικά;» αναρωτιέται η Σοφί. «Μια πλειοψηφία με επικεφαλής τον Μελανσόν μπορεί να έχει προβλήματα, αλλά σίγουρα θα μπορεί να κοντράρει σε πολλά επίπεδα τις πολιτικές Μακρόν».

Ποιος θα στηρίξει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης;

Η γαλλική εργατική τάξη εδώ και πολλά χρόνια είναι κατακερματισμένη. Η Λεπέν κατάφερε να κερδίσει εκλογικά ένα μικρό μέρος της, ένα σημαντικό τμήμα της στήριξε τον Μελανσόν, το μεγαλύτερο ποσοστό ωστόσο δεν πήγε στην κάλπη. Τα αριστερά κόμματα θα πρέπει να προβληματιστούν από τη δύναμη και την επιρροή τους και να αναρωτηθούν σοβαρά γιατί δεν πείθουν, που κάνουν λάθος και τι ακριβώς δεν «διαβάζουν» στα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Τα κινήματα διαμαρτυρίας που χαρακτήρισαν την πρώτη θητεία του Μακρόν αποδεικνύουν ότι υπάρχει μια κοινωνική βάση στη Γαλλία που φωνάζει για αλλαγή και ότι είναι πρόθυμη να αγωνιστεί γι’ αυτή, ωστόσο απαιτείται πλάνο, καθαρές προτάσεις και σαφές ιδεολογικό πλαίσιο από τα αριστερό κόμματα.

«Μόνο μια πολιτική που αντιμετωπίζει τις υλικές ανάγκες των ανθρώπων, που απαντά στα σύγχρονα ζητήματα της εργασιακής φτώχειας και της ανεργίας με τρόπο ουσιαστικό και αναδιανέμει την εξουσία και τον πλούτο μπορεί να απομακρύνει τη Γαλλία από τη σημερινή, αδιέξοδη πορεία της» τονίζει στο rosa.gr ο Μισέλ Φερναντέζ, αναγνωρίζοντας ότι αυτή είναι μια τεράστια, υπαρξιακή για την αριστερά πρόκληση. «Όπως ακριβώς το νεοφιλελεύθερο, ψευτο-αστικό μπλοκ του Μακρόν, έτσι και η δημιουργία ενός λαϊκού μπλοκ θα είναι, αναπόφευκτα, σπαρασσόμενη από αντιθέσεις. Αλλά αν η αριστερά δεν ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτής της κοινωνικής βάσης, εξακολουθεί να διατρέχει τον κίνδυνο πλήρους εκλογικής αποδυνάμωσης και συνολικά η γαλλική κοινωνία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να δοθούν τα κλειδιά των Ηλυσίων σε κάποιο πρόσωπο με το επώνυμο Λεπέν».