Μακρόν, Λεπέν ή Μελανσόν: Το θολό τοπίο των γαλλικών προεδρικών εκλογών

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η βασική πολιτική του αντίπαλος Μαρίν Λεπέν διασταύρωσαν τα ξίφη τους ενόψει του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών μέσα από δηλώσεις τους στα γαλλικά ΜΜΕ. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν κλείσιμο της ψαλίδας, με την ακροδεξιά Λεπέν να ανακτά το χαμένο έδαφος των προηγούμενων μηνών.

Μιλώντας στη γαλλική Le Parisien, ο Μακρόν κατηγόρησε την Λεπέν για στενές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, υπογράμμισε ότι «ψεύδεται» αναφορικά με το κοινωνικό πρόγραμμα που στηρίζει και τόνισε ότι προωθεί μια «ρατσιστική και ανελεύθερη ατζέντα». Ποια είναι όμως η δική του στάση απέναντι στην αντιμετώπιση της ακροδεξιάς ατζέντας και στις προτάσεις Λεπέν; Έχει συνδράμει μέχρι τώρα στον εκδημοκρατισμό της δημόσιας πολιτικής ζωής στη Γαλλία ή όχι; Πόσο συνέβαλε στον αντιμετώπιση της κρίσης εμπιστοσύνης των Γάλλων πολιτών προς την πολιτική και τι παρακαταθήκη αφήνει πίσω του; Μήπως είναι ο ίδιος που με τις επιλογές και τις παραλείψεις του οδηγεί σε αύξηση των ποσοστών της ακροδεξιάς;

Έντονη δυσαρέσκεια για τις πολιτικές Μακρόν

«Ο Μακρόν ήρθε ως νέος και άφθαρτος πολιτικός και έκανε τα πράγματα χειρότερα από πριν» τονίζει στο rosa.gr ο Νίκος Σμυρναίος, διδάσκων στο τμημα ψηφιακών μέσων του πανεπιστημίου της Τουλούζης, με μεγάλη εμπειρία στις εκλογικές διαδικασίες στη Γαλλία. «Το αποτέλεσμα της θητείας του Γάλλου προέδρου είναι πολύ αρνητικό σε πολλά επίπεδα, με ένα από αυτά την αστυνομική βία και την καταπίεση του κοινωνικού κινήματος, κυρίως των Κίτρινων Γιλέκων, την έκρηξη της αστυνομικής βίας από τα τέλη 2018 μέχρι τα μέσα 2019, κατάσταση που δεν είχαμε ξαναδεί σε αυτή τη χώρα, με αστυνομικές επιχειρήσεις στρατιωτικού τύπου, τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς, ανθρώπους που έχασαν τα χέρια τους και τα μάτια τους».

Την ίδια άποψη συμμερίζεται και η δημοσιογράφος Μαρία Δεναξά, επί πολλά χρόνια ανταποκρίτρια ελληνικών ΜΜΕ στη Γαλλία, η οποία τονίζει στο rosa.gr ότι ο Μακρόν κυβέρνησε τη Γαλλία όπως ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν είχε κάνει άλλος πρόεδρος, που σέβεται τη χώρα και το λαό του. «Ο Μακρόν κυβέρνησε σαν μάνατζερ, με τη βοήθεια επικοινωνιολόγων, πανίσχυρων επιχειρηματιών που ελέγχουν το σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ και αμερικάνικων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων, όπως η McKinsey, η οποία εισέπραξε τεράστια ποσά από τον κρατικό κορβανά για τις αντιλαικές ‘συμβουλές’ της και μάλιστα αποκαλύφθηκε τελευταία ότι φοροδιαφεύγει».

Ο Μακρόν στην άτυπη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Γαλλία, στο παλάτι των Βερσαλλιών (10 Μαρτίου 2022) / Eurokinissi

Κανονικοποίηση των ακροδεξιών θέσεων;

Η δημοτικότητα του Μακρόν βαίνει διαρκώς μειούμενη, παρά την προσωρινή άνοδο που γνώρισε εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία λόγω των πρωτοβουλιών που ανέλαβε για να φέρει Μόσχα και Κίεβο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Η επανεκλογή του θα ήταν το τελειωτικό χτύπημα για τα κοινωνικά δικαιώματα και την εργασία στη Γαλλία» σημειώνει η Μαρία Δεναξά, η οποία προσθέτει ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του καταργήθηκαν ή καταπατήθηκαν θεμελιώδη δικαιώματα. «Η Γαλλία γνώρισε πρωτόγνωρη καταστολή. Τα  τελευταία δυο χρόνια έχει καταργήσει το κοινοβούλιο που έχει διακοσμητικό ρόλο μιας κι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται -εξαιτίας της μόνιμης πλέον κατάστασης έκτακτης ανάγκης- από τον ίδιο εντός του προεδρικού μεγάρου. Δεν δέχεται πια ερωτήσεις από δημοσιογράφους, παρά μόνο αν έχουν υποβληθει, ελεγχθεί και υπαγορευτεί από το επιτελείο του. Η εικόνα και ο λόγος του είναι απολύτως ελεγχόμενα, ενώ τελευταίο επεισόδιο ήταν ότι δεν δέχτηκε να συμμετάσχει σε προεκλογικά ντιμπέιτ μαζί με άλλους υποψήφιους». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Λεπέν σταδιακά κατάφερε να εξευγενίσει την εικόνα της και πλέον ένα μεγάλο μέρος των Γάλλων δεν «τρομοκρατούνται» από τις θέσεις της.

«Κρίσιμο σημείο για την κανονικοποίηση της ακροδεξιάς ρητορικής αποτέλεσε η εκλογή του Νικολά Σαρκοζί το 2007, ο οποίος ήθελε να πάρει εκλογικό μερίδιο από το Εθνικό Μέτωπο (Front National). Έκτοτε ο υθνικιστικός λόγος -στα όρια του ρατσιστικού- έγινε mainstream στη γαλλική πολιτική» σημειώνει ο Νίκος Σμυρναίος. «Σε αυτή την κατεύθυνση κρίσιμος αποδείχθηκε και ο ρόλος του Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος με τον αποκάλυπτα ρατσιστικό του λόγο κατάφερε να αποδαιμονοποιήσει τη Λεπέν» προσθέτει ο Έλληνας ακαδημαϊκός του πανεπιστημίου της Τουλούζης και υπογραμμίζει ότι «η μεγάλη επέκταση του ακροδεξιού λόγου δίνει σοβαρές πιθανότητες στην Λεπέν να περάσει στο δεύτερο γύρο των εκλογών και εάν είναι απέναντι από τον Μακρόν, να κερδίσει και τις εκλογές».

Τι γίνεται με τον Μελανσόν;

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι Μακρόν και Λεπέν είναι οι δύο υποψήφιοι που είναι πιο πιθανό να φτάσουν στον δεύτερο γύρο στις 24 Απριλίου, ωστόσο ο Ζαν-Λουκ Μελανσόν, επικεφαλής της «Λαϊκής Ενότητας» και για τρίτη φορά υποψήφιος για την προεδρία, φαίνεται να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις. Η τελευταία έρευνα της της OpinionWay-Kea Partners έδειξε ότι ο υποψήφιος από την Αριστερά συγκεντρώνει 17%, με την Λεπέν στο 22% και τον Μακρόν στο 26% αντίστοιχα.

«Η επιλογή Μελανσόν είναι για τους αριστερούς αυτό που λέμε στην Ελλάδα ‘το μη χείρον βέλτιστον’» σημειώνει η Μαρία Δεναξά, η οποία τονίζει στο rosa.gr ότι στην Αριστερά υπάρχει «ελλειψη ηγετών, έλλειψη πολιτικών για το λαό» και ότι ο χώρος «δεν έχει όραμα, δεν πείθει, δεν συσπειρώνει, δεν εμπνέει». Την ίδια στιγμή το σοσιαλιστικό κόμμα έχει εξαφανιστεί δημοσκοπικά και πολιτικά, η υποψήφιά του και δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό έχει μικρή αναγνωσιμότητα στο υπόλοιπο της χώρας, με τη δεξιά κατεύθυνση της προεδρίας Φρανσουά Ολάντ να καθιστά τη χρησιμότητα της υποψηφιότητα των σοσιαλιστών πρακτικά ανύπαρκτη.

Προεκλογική ομιλία του Μελανσόν στην Νάντη τον περασμένο Ιανουάριο / AP / Jeremias Gonzalez

«Ο Μελανσόν έχει μεγάλη οργανωτική εμπειρία, έχοντας προετοιμάσει την καλύτερη καμπάνια σε ό,τι αφορά την οργανωτική δομή και τον κόσμο που μαζεύει» προσθέτει ο Νίκος Σμυρναίος. «Ο λόγος του έχει στρογγυλοποιηθεί. Το 2015 υποστήριζε, για παράδειγμα, την έξοδο Γαλλίας από την ΕΕ ενώ τώρα ο λόγος του είναι πλέον κεντροαριστερός. Η προσωπικότητά του παραμένει διχαστική, ωστόσο υπάρχει το επιχείρημα της ‘χρήσιμης ψήφου’ ώστε να στηριχθεί Μελανσόν και όχι οι υπόλοιποι αριστεροί υποψήφιοι για να μην περάσει η Λεπέν στον δεύτερο γύρο».

Όλα θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα και τη συμμετοχή του πρώτου γύρου της Κυριακής και από το εάν οι υποστηρικτές άλλων κομμάτων θα ψηφίσουν για να σταματήσουν την ακροδεξιά, όπως έκαναν στο παρελθόν. Το 2017 ο Μακρόν κέρδισε τη Λεπέν με 66%, με ψηφοφόρους από τα αριστερά και δεξιά του πολιτικού φάσματος να ψηφίζουν με στόχο να εξατμιστούν οι πιθανότητες της Λεπέν να εκλεγεί. Θα έχουμε και φέτος επανάληψη του ίδιου πολιτικού δράματος ή θα δούμε στον δεύτερο γύρο το ντουέτο Μακρόν-Μελανσόν;