Κλιματικoί πρόσφυγες: Παγκόσμια ανάγκη για ένα δίκαιο σύστημα υποδοχής και προστασίας

Πέρασαν οι μέρες που μπορούσαμε να παρακολουθούμε από μακριά τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης να προκαλούν τον όλεθρο στον παγκόσμιο Νότο. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν ακραία καιρικά φαινόμενα, ωστόσο οι κλιματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης βρίσκονται πλέον στην περιοχή μας, στο σπίτι μας, στην καθημερινότητά μας. Καθώς αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς συμβαίνει, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι οι άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, αντιμετωπίζοντας ακραία κλιματολογικά φαινόμενα.

Στο Ιράν, η θερμοκρασία έφτασε τους 52 βαθμούς πριν λίγες μέρες και το Μπαγκλαντές βρέθηκε αντιμέτωπο με ακραίες πλημμύρες που οδήγησαν χιλιάδες ανθρώπους να χάσουν τα σπίτια τους και αγαπημένα τους πρόσωπα. Η πιο σκληρή πραγματικότητα της κρίσης είναι ότι εκείνοι που είναι λιγότερο υπεύθυνοι για την κλιματική κατάρρευση πλήττονται περισσότερο, με το πλουσιότερο 1% να προκαλεί διπλάσιες εκπομπές άνθρακα από τα φτωχότερα 3,1 δισεκατομμύρια. Οι φτωχότεροι πληθυσμοί πιέζονται τώρα να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της ξηρασίας, των πλημμυρών και της αποψίλωσης των δασών, δεχόμενοι τις συνέπειες του πλούσιου Βορρά.

Ο ρατσισμός είναι ενσωματωμένος στην κλιματική κρίση, καθώς οι άνθρωποι στον παγκόσμιο Νότο υφίστανται τον καταστροφικό αντίκτυπο της αποικιοκρατίας και του καπιταλισμού από τον οποίο επωφελήθηκε ο παγκόσμιος Βορράς. Και καθώς οι συνθήκες σε μεγάλες εκτάσεις του πλανήτη γίνονται αβίωτες, οι άνθρωποι αναγκάζονται να μετακινηθούν.

Πολλές δυτικές κυβερνήσεις συνειδητά αποτυγχάνουν να χρηματοδοτήσουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πυροδοτούν φυλετικό μίσος για τους ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο σαν να ήταν οι ίδιοι οι πρόσφυγες υπεύθυνοι για τα προβλήματα που προκαλούν οι πολιτικές ηγεσίες. Απορρίπτοντας μια πράσινη νέα συμφωνία και δίκαιες πολιτικές μετανάστευσης, πολλές κυβερνήσεις επιδεινώνουν ουσιαστικά την κατάσταση για όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πιο αδύναμων κοινοτήτων.

Ακόμα κι αν η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας περιοριστεί στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, 30 έως 60 εκατομμύρια άνθρωποι προβλέπεται να αρχίζουν να ζουν σε θερμές περιοχές όπου η μέση θερμότητα τον πιο ζεστό μήνα του χρόνου είναι πιθανό να είναι τόσο υψηλή ώστε να μην μπορεί το ανθρώπινο σώμα να την απορροφήσει και να λειτουργεί χωρίς να αντιμετωπίζει σοβαρά θέματα υγείας. Σύμφωνα με τα λόγια του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, «έχουμε φτάσει στο σημείο μηδέν για την ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει χρόνος για περισσότερες αθετημένες υποσχέσεις για το κλίμα. Πρέπει να αποτρέψουμε την κλιματική καταστροφή». Όσο όμως δεν λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα, θα αναμένουμε περισσότερη μετανάστευση.

Πριν από 13 ολόκληρα χρόνια, ο Γκουτιέρες προειδοποιούσε ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να είναι ο μεγαλύτερος μοχλός εκτοπισμού πληθυσμών, πέφτοντας μέσα στην εκτίμησή του. Πολλά μέρη στον κόσμο θα καταστούν ακατοίκητα, συμπεριλαμβανομένων και πολλών τμημάτων στην Ευρώπη. Άνθρωποι σε παράκτιες περιοχές θα χρειαστεί να μετακινηθούν σε άλλες χώρες και πόλεις, αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους που «βυθίζονται» στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

Προς το παρόν, κλιματικοί πρόσφυγες που έρχονται στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ λόγω της κλιματικής καταστροφής δεν έχουν προστασία, συλλαμβάνονται και κρατούνται σε βάναυσα κέντρα κράτησης. Ένα δίκαιο μέλλον χρειάζεται μια νέα πράσινη συμφωνία, μια δίκαιη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και μια πολιτική υποδοχής για τους κλιματικούς πρόσφυγες. Οι πολιτικοί πρέπει να αφήσουν το ευχολόγια και να περάσουν στην πράξη.