Επιστολή-καταπέλτης από γονείς & εκπαιδευτικούς με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για τον αυτισμό

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Ο αυτισμός έγινε μια διακριτή διαταραχή στην Ελλάδα μόλις στα μισά της δεκαετίας του ’90. Οι αγωνιώδεις προσπάθειες των γονέων εκείνη τη χρονική περίοδο ήταν εκείνες που οδήγησαν τους φορείς της πολιτείας να αναγνωρίσουν επίσημα τη διαταραχή αυτή όταν ήδη σε άλλες χώρες όχι μόνο ήταν γνωστή αλλά διερευνούσαν μεθοδολογίες  για τη στοχευμένη θεραπευτική της προσέγγιση.

Σήμερα περίπου τριάντα χρόνια μετά η μέρα αυτή για την ευαισθητοποίηση κοινωνίας και πολιτείας σχετικά με τον αυτισμό, μας θυμίζει δυστυχώς ότι τα βήματα που έχουν γίνει δεν είναι αρκετά και πρέπει να αγωνιζόμαστε κάθε μέρα για τα αυτονόητα. Δεν είναι δυνατόν να θεωρούμε ότι η μέριμνα για τη βελτίωση της ζωής των παιδιών με αυτισμό και των οικογενειών τους ενισχύεται με ουσιαστικό τρόπο  εάν φωταγωγηθεί το βράδυ της 2ας Απριλίου με μπλε χρώμα  η πύλη του Ανδριανού ή το σιντριβάνι της Ομονοίας, όταν γνωρίζουμε πόσα πράγματα πρέπει να γίνουν σε όλους τους τομείς.

Μην ξεχνάμε ότι η Ειδική αγωγή δεν έχει επαρκείς και ικανές εγκαταστάσεις, στα ειδικά σχολεία της Ελλάδος δεν υπάρχουν βιβλία και βοηθήματα ή εγκεκριμένο εκπαιδευτικό λογισμικό. Αντιλαμβανόμαστε καθημερινά και με σκληρό τρόπο ότι ζούμε σε μια  κοινωνία  που ακόμα  δεν είναι ώριμη να αποδεχθεί τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και να τα αγκαλιάσει δίνοντας τους ίσες ευκαιρίες με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης. Είναι τουλάχιστον λυπηρό αν όχι εξοργιστικό, να μιλάμε για μια σύγχρονή κοινωνία συμπερίληψης και να υπάρχουν περιστατικά δίωξης παιδιών με ειδικές ανάγκες από σχολεία γενικής αγωγής.    .

Οι παρεμβάσεις που απαιτείται να διενεργηθούν στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο αφορούν στις κάτωθι θεματικές ενότητες:

Α. Λειτουργία και στελέχωση των ειδικών σχολείων – προσλήψεις Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού, Αναπληρωτών και Ωρομισθίων

Όπως είναι γνωστό οι προσλήψεις διενεργούνται σήμερα από το Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Αττικής (Π.Υ.Σ.Ε.Ε.Π.). Η έως σήμερα εμπειρία έχει δείξει, ότι δεν είναι  διάφανος και κατανοητός στους γονείς ο τρόπος που το Π.Υ.Σ.Ε.Ε.Π. κάνει τις τοποθετήσεις προσωπικού ειδικοτήτων στα ειδικά σχολεία και με ποια προτεραιότητα, σχετικά με τα κενά που υφίστανται στις σχολικές μονάδες.

Ακριβώς για την διόρθωση αυτής της κατάστασης προτείνουμε το πρώτο πενθήμερο του Σεπτέμβρη να συμπληρώνεται κάθε σχολική μονάδα με τα κενά της, με αυτόματο αλγόριθμο με βάσει συγκεκριμένες αναλογίες ειδικοτήτων στο πρώτο κύκλο προσλήψεων. Το ανωτέρω προτεινόμενο σύστημα είναι διαφανές, προσδίδει κύρος και αξιοπιστία στην διαδικασία και δίνει σε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως σχολικής μονάδας τις ίδιες ευκαιρίες. Επιπροσθέτως τυποποιεί την διαδικασία των προσλήψεων. Ομοίως και για τα κενά σε εκπαιδευτικούς δασκάλους και καθηγητές που προσλαμβάνονται μέσω ΠΥΣΠΕ.

Στα ειδικά σχολεία με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν λειτουργούν ομάδες γονέων, συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη, ενημέρωση των γονέων για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους έναντι των παιδιών με ειδικές ανάγκες. Επίσης δεν υπάρχει καμία διασύνδεση του πρωινού με το απογευματινό θεραπευτικό πρόγραμμα.

Η κατάταξη των παιδιών σε ομογενοποιημένα τμήματα απαιτείται να διενεργείται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, δηλαδή σύμφωνα με τις δυνατότητες των παιδιών και ουδόλως με ηλικιακά κριτήρια.

Β. Κτιριακές υποδομές, παροχή βιβλίων και ειδικού λογισμικού σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης της ειδικής αγωγής

Οι κτιριακές υποδομές της ειδικής αγωγής είναι ελλιπείς και δεν καλύπτουν τις ανάγκες των αυτιστικών παιδιών ενώ την ίδια στιγμή η διαταραχή  μεγεθύνεται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Προκαλεί δε, αλγεινή εντύπωση το γεγονός ότι στη πρωτεύουσα της χώρας μας  ο δήμος Αθηναίων, δεν διαθέτει υποδομή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΕΕΕΚ) ενώ δεν υφίσταται ως έννοια η μεταλυκειακή εκπαίδευσης. Επιπλέον δεν υπάρχει ικανός αριθμός Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για  να καλύψουν τις ανάγκες όλων των παιδιών.

Η πρώτη προσπάθεια για την δημιουργία βιβλίων ειδικής αγωγής από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και το ΤΕΙ Πατρών το 2012, έμεινε για ανεξήγητο λόγο στο ηλεκτρονικό ράφι και ουδέποτε διανεμήθηκε στα σχολεία, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν πλέον ξεπεραστεί. Ως αποτέλεσμα αυτού η Ελλάδα είναι ουραγός και σε αυτό τον τομέα. Ακόμη και πολύ μικρότερες χώρες (όπως η Κύπρος) διαθέτει βιβλία σε κάθε βαθμίδα της ειδικής αγωγής. Τον Φεβρουάριο του 2021 καταφέραμε και βρήκαμε τους αρμόδιους στο ΙΕΠ, αναγνώρισαν το κενό και τελικώς μετά την παρέλευση εξαμήνου μας σύστησαν να ζητήσουμε να λάβουμε βιβλία που έχουν φτιαχτεί για αμβλύωπες.

Στο ειδικό λογισμικό παρότι είμαστε παραγωγοί ως χώρα, από το Πανεπιστήμιο Πειραιά και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, παρά ταύτα το Υπουργείο Παιδείας τα αγνοεί και δεν τα συστήνει ως εκπαιδευτικά εργαλεία.

Γ. Κάλυψη των επιπρόσθετων αναγκών των οικογενειών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες

Σε αρκετές περιπτώσεις το κόστος για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των παιδιών, αναλώσιμα, είδη υγιεινής, ορθοπεδικά κα, είναι πολύ υψηλό και δυστυχώς δεν καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς φορείς. Επίσης η μεγάλη πλειονότητα των ΑΜΕΑ κρίνεται από τα ΚΕΠΑ με οικονομικά και όχι ιατρικά κριτήρια, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειονότητα αυτών παρότι είναι βαριά ισόβια περιστατικά καταδικάζεται στο μικρό επίδομα των 313 € μηνιαίως, ποσό που δεν επαρκεί για τον βιοπορισμό τους.

Δ. Βελτίωση του πλαισίου μεταφοράς των παιδιών μας με λεωφορεία δημοσίας χρήσεως μέσω μειοδοτικού διαγωνισμού σύμφωνα με τις  διατάξεις του Π.Δ 28/80 & του Ν. 3463/2006

Όπως είναι γνωστό η μεταφορά των παιδιών στα ειδικά σχολεία διενεργείται με τριετή μειοδοτικό διαγωνισμό από λεωφορεία δημοσίας χρήσεως. Η διαδικασία έχει φανεί ότι χρειάζεται τις κάτωθι βελτιώσεις:

Δημιουργία Μητρώου Μεταφορέων, στο οποίο θα καταγράφονται οι αναθέσεις, η αξιολόγηση σε ετήσια βάση από τα σχολεία και τους Συλλόγους Γονέων και οι καταγγελίες συμβάσεων που έχουν διενεργηθεί στον μεταφορέα.

Η αξιολόγηση που θα διενεργείται θα αφορά την ποιότητα του μεταφορικού μέσου, θέματα ασφάλειας, τον οδηγό, την επάρκεια της συνοδού, καθώς και την εν γένει συμπεριφορά του γραφείου. Η επάρκεια της συνοδού θα έπρεπε να κρίνεται με βάσει τίτλους εκπαίδευσης (π.χ. ΕΒΠ, ειδική παιδαγωγός και να έχει και πιστοποιητικό παρακολούθησης πρώτων βοηθειών).

Σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης από μέρους του σχολείου ή των γονέων, δεν θα επαναλαμβάνεται ο διαγωνισμός από την Περιφέρεια αλλά θα ανατίθεται στον επόμενο κατά σειρά μειοδότη μεταφορέα.

Με την ελπίδα ότι η παρούσα επιστολή όχι μόνο θα ευαισθητοποιήσει αλλά και θα κινητοποιήσει τους ιθύνοντες ώστε να αντιμετωπίσουν της μέρα αυτή με ουσιαστικό τρόπο

Οι υπογράφοντες γονείς και εκπαιδευτικοί φίλοι των παιδιών της ειδικής αγωγής.