“Ήμουν ο μοναδικός παιδοχειρουργός σε όλη τη χώρα. Σε πέντε εβδομάδες έκανα 90 χειρουργεία”
Ο Jan Trachta είναι παιδοχειρουργός με έδρα το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Motol στην Πράγα. Παράλληλα, η επαγγελματική του ζωή είναι συνυφασμένη με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Έχει πάει σε 11 αποστολές, ξεκινώντας από το 2008. Πρόσφατα ταξίδεψε στη Λιβερία, στη δυτική ακτή της Αφρικής και μοιράζεται την ιστορία της Joyce, ενός επτάχρονου κοριτσιού, που έδωσαν μαζί τη μάχη για να κρατηθεί στη ζωή.
“Η πρώτη εντύπωση από τη Λιβερία είναι ότι πρόκειται για μια ειρηνική και όμορφη χώρα, πολύ ζεστή όλο το χρόνο, καλυμμένη με τροπικά δάση και σαβάνα, με μια μικρή σειρά βουνών στο βορρά. Αλλά αυτή η εντύπωση είναι λίγο παραπλανητική.
Η Λιβερία έχει πληγεί σκληρά τις τελευταίες δεκαετίες από δύο εμφύλιους πολέμους. Οι συγκρούσεις έχουν προκαλέσει ακραία φτώχεια, καθιστώντας δύσκολη την πρόσβαση των ανθρώπων στην υγειονομική περίθαλψη. Επιπλέον, η ζωή στη χώρα ανατράπηκε από την καταστροφική επιδημία του Έμπολα το 2014-15.
Εργάστηκα στο παιδιατρικό νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πρωτεύουσα, τη Monrovia, όπου μου ανατέθηκε η διαχείριση του παιδοχειρουργικού τμήματος.
Στη Λιβερία, ήμουν ο μόνος παιδοχειρουργός σε ολόκληρη τη χώρα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν εκπαιδεύσει δύο ντόπιους συναδέλφους να κάνουν παιδιατρική αναισθησιολογία, οπότε η κατάσταση έχει αρχίσει να βελτιώνεται σε ορισμένες περιοχές. Όμως, λόγω της έλλειψης ιατρικού προσωπικού, η ζήτηση για τις υπηρεσίες μας παραμένει πολύ υψηλή.
Ήμουν σε αποστολή για πέντε εβδομάδες και έκανα 90 χειρουργικές επεμβάσεις – κατά μέσο όρο τέσσερις ή πέντε την ημέρα. Κάποιες ήταν απλές και κάποιες πολύπλοκες επεμβάσεις σε παιδιά που είχαν εγκαύματα, συγγενείς ανωμαλίες όπως έλλειψη πρωκτού ή οισοφάγου, απειλητικές για τη ζωή εντερικές αποφράξεις, σοβαρή πνευμονία με λίτρα υγρού στο στήθος και άλλες σοβαρές καταστάσεις.
Μία από τις μεγαλύτερες χαρές που βίωσα κατά τη διάρκεια της αποστολής μου ήταν η θεραπεία ενός επτάχρονου κοριτσιού, της Joyce, την οποία γνώρισα από την πρώτη κιόλας μέρα. Η Joyce είχε σοβαρό τυφοειδή πυρετό, που είχε προκαλέσει διάτρηση του εντέρου σε διάφορα σημεία. Ήρθε σε μας σε κρίσιμη κατάσταση.
Η ομάδα και εγώ χειρουργήσαμε το έντερό της και η επέμβαση πήγε καλά. Όμως, λίγο μετά το χειρουργείο, είχε μια σοβαρή επιληπτική κρίση και στη συνέχεια ανέπτυξε μια επιπλοκή λοίμωξης. Το βάρος της άρχισε να πέφτει κατακόρυφα και, μέσα σε λίγες εβδομάδες, είχε πέσει από 26 κιλά σε μόλις 18, παρόλο που συμπληρώσαμε τη διατροφή της με ένα ειδικό γάλα υψηλής θερμιδικής αξίας.
Ακριβώς στο τέλος της αποστολής μου στη Λιβερία, μετά από πολλή φροντίδα και πολλή ανησυχία, η υγεία της Joyce άρχισε να βελτιώνεται. Αν και το μικρό της σώμα ήταν ακόμα αδύναμο, η Joyce άρχισε να κάθεται και να χαμογελά. Μετά από λίγο καιρό, καθόταν και ζωγράφιζε για ώρες. Βρισκόταν πια στην ανάρρωση. Ήταν ένας σκληρός αγώνας, τόσο δικός της όσο και δικός μας, αλλά στο τέλος τον κερδίσαμε μαζί”.
Από τότε που ο Jan έφυγε από τη Monrovia, το παιδιατρικό πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λιβερία έχει εξελιχθεί.
Πρόσφατα έκλεισε το παιδιατρικό νοσοκομείο και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν πλήρως ένα τοπικό νοσοκομείο, παρέχοντας ενδονοσοκομειακή παιδιατρική φροντίδα, μαζί με το ντόπιο προσωπικό
