Μοναστήρι διεκδικεί 20.000 στρέμματα αγροτών στην Ηλεία

Πολιτική λύση ζητούν καλλιεργητές στα χωριά Κουτσοχέρα, Μουζάκι, Περιστέρι και Χειμαδιό των Δήμων Πύργου και Αμαλιάδας, τη γη των οποίων δήλωσε στο Κτηματολόγιο η Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας, επικαλούμενη τίτλους ιδιοκτησίας που ανάγονται στην οθωμανική περίοδο, όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Εφημερίδα των Συντακτών.

Μια εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη κρυμμένη ίσως για δεκαετίες περίμενε αγρότες από την Ηλεία κατά τη διάρκεια των δηλώσεων των αγροτεμαχίων τους στο Κτηματολόγιο από το 2018 και μετά. Σχεδόν 20.000 στρέμματα στις κοινότητες Κουτσοχέρα, Μουζάκι, Περιστέρι και Χειμαδιό των Δήμων Πύργου και Αμαλιάδας, που πίστευαν ότι ανήκαν στις οικογένειές τους πάππου προς πάππου, διεκδικούνται από την Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας.

Οι αγρότες που ζητούν άμεση πολιτική λύση απειλούνται με πραγματικό αφανισμό αν χάσουν τα χωράφια τους. Πιο άμεσα κινδυνεύουν να χάσουν τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις τους λόγω μη δυνατότητας υποβολής δηλώσεων στο Κτηματολόγιο. Η ιστορία ξεκινάει από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους.

Σύμφωνα με αρχειακό υλικό, η νομική διαμάχη μεταξύ του Δημοσίου και της τότε Επισκοπής Καλαβρύτων και Αιγιαλείας αρχίζει τουλάχιστον από το 1889 με τους εκκλησιαστικούς τίτλους κτήσης που προέρχονται από την οθωμανική περίοδο να παρουσιάζονται ήδη από την πρώτη δεκαετία σύστασης του νεοελληνικού κράτους. Νέες αποφάσεις από την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα αποδέχονται και πάλι την κυριότητα του μοναστηριού επί των εκτάσεων.

Το μετόχι Ρετεντού

Οι επίμαχες εκτάσεις αναφέρονται και σε κυβερνητικό διάταγμα του 1933 περί διαχωρισμού της ακίνητης περιουσίας της Ι.Μ. Αγίων Θεοδώρων-Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Το επίμαχο «μετόχι Ρετεντού» που περιλαμβάνει αγροτοδασικές εκτάσεις περιγράφεται ως έκταση περίπου 20.000 στρεμμάτων. Η Ιερά Σύνοδος επικαλείται για τους τίτλους ιδιοκτησίας των μοναστηριακών ακινήτων τον νόμο 4301/2014, ο οποίος προβλέπει ότι το προεδρικό διάταγμα του 1933 και το βασιλικό του 1952 αναγνωρίζονται ως ισχυροί τίτλοι ιδιοκτησίας που δεν χρήζουν μεταγραφής στο υποθηκοφυλακείο ή καταχώρισης στα κτηματολογικά βιβλία.

Ο Δημήτρης Κυριακόπουλος είναι αγρότης από το Χειμαδιό. Όπως αναφέρει στην Εφημερίδα των Συντακτών,  οι αγρότες της περιοχής που ασχολούνται με την καλλιέργεια σταφίδας και τις ελιές δηλώνουν τις συγκεκριμένες εκτάσεις στα Ε9 τους και φορολογούνται εδώ και δεκαετίες. Στα εν λόγω χωράφια γίνονται εδώ και πολλά χρόνια αγοραπωλησίες και μεταβιβάσεις και καταβάλλονται στο κράτος οι ανάλογοι φόροι. Οπως συνεχίζει, οι ιδιοκτήτες (ή τουλάχιστον έτσι πίστευαν) των συγκεκριμένων εκτάσεων είχαν αποζημιωθεί για τις καταστροφές από τις φωτιές του 2007.

Όλα αυτά μέχρι το 2018, όταν οι αγρότες έμαθαν από προκήρυξη της Μονής Αγίων Θεοδώρων Αροανίας ότι ενοικιάζονται καλλιεργήσιμες και δασικές εκτάσεις στο μετόχι Χειμαδιού. Προχώρησαν σε δηλώσεις των εκτάσεών τους στο Κτηματολόγιο το 2019 διαθέτοντας τίτλους και τοπογραφικά και στη συνέχεια υπέβαλαν αντιρρήσεις το 2021, ξεκινώντας μια ιδιαίτερα απαιτητική προσπάθεια εξεύρεσης λύσης και συνεννόησης με τις αρμόδιες εκκλησιαστικές και κρατικές αρχές.

Τελικά, προκρίθηκε στην κτηματογράφηση, όπως φαίνεται από την προανάρτηση του Κτηματολογίου, η δήλωση της Ιεράς Μονής Αγίων Θεοδώρων Αροανίας, καθώς οι τίτλοι ιδιοκτησίας που παρουσίασε η μονή είναι προγενέστεροι εκείνων που κατέθεσαν οι κάτοικοι. Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τον δικηγόρο των κατοίκων, Πάνο Μπράμο, που μίλησε για μια σύνθετη περίπτωση με πλούσιο και μακροχρόνιο νομικό ιστορικό, για την οποία λύση μπορεί πλέον να δοθεί μόνο μέσα από την πολιτεία:

Μεγάλη συγκέντρωση

«Το ζήτημα είναι προφανώς νομικό, αλλά έχει και σοβαρή κοινωνική διάσταση. Είναι επιβεβλημένη η διευθέτησή του από τα αρμόδια υπουργεία, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της την πραγματική κατάσταση στις συγκεκριμένες εκτάσεις, προς όφελος των ακτημόνων που όλα αυτά τα χρόνια τις καλλιεργούν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να παραβλαφθούν τα δικαιώματα που η ελληνική πολιτεία αναγνωρίζει προς τη μονή. Η πολιτεία θα πρέπει να άρει το αδιέξοδο που δημιουργήθηκε με δική της ευθύνη».

Την Κυριακή 20 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε μεγάλη συγκέντρωση στο πάρκο Ξυστρή στον Πύργο παρουσία του δημάρχου Πύργου, Παναγιώτη Αντωνακόπουλου, του αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Πελοποννήσου, Θοδωρή Βασιλόπουλου, του Διονύση Καλαματιανού, της βουλευτίνας της Ν.Δ., Διονυσίας Θεοδώρας Αυγερινοπούλου, και του επικεφαλής της Κ.Ο. του ΚΙΝ.ΑΛΛ., Μιχάλη Κατρίνη.

Σύμφωνα με τον κ. Κατρίνη, χρειάζεται μια συντονισμένη προσπάθεια καθώς το θέμα θα ανοίξει σε πολλές περιοχές της χώρας και έχει σχέση με τη συνολική αντιμετώπιση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Παρόντες ακόμη αρκετοί αυτοδιοικητικοί και εκπρόσωποι επιμελητηρίων και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Το ζήτημα έφτασε και στα μπλόκα των αγροτών της περιοχής, που πέρα από τα γνωστά αιτήματα των ημερών διεκδικούν και τη σωτηρία των εκτάσεών τους.

Χαρακτηριστική η τοποθέτηση του προέδρου του Χειμαδιού, Χρήστου Μπουλούμπαση, που μίλησε για πολιτεία που είναι απούσα και ανθρώπους οι οποίοι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους: «Δεν είμαστε 20 χρονώ για να πάμε για δουλειά. Ο άλλος που είναι 60, πού θα πάει; Αλλος έχει πάρει δάνειο, έχει φτιάξει σταβλικές εγκαταστάσεις και άλλα. Τι θα κάνει;».

Ηθικό ζήτημα

Όπως ανέφεραν ακόμη οι διοργανωτές της συγκέντρωσης, δημιουργείται τεράστιο θέμα ηθικής τάξης αλλά και αμφισβήτηση του κράτους δικαίου και τους κράτους πρόνοιας εκ μέρους της μονής όταν διεκδικεί της συγκεκριμένες εκτάσεις και παράλληλα οδηγεί στην οικονομική εξαθλίωση εκατοντάδων οικογενειών αγροτών μικρού κλήρου.

Ο βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Διονύσης Καλαματιανός, και ο βουλευτής Αχαΐας του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος, κατέθεσαν ερωτήσεις στη Βουλή, ενώ η κ. Αυγερινοπούλου έθεσε το θέμα στον πρόεδρο του Κτηματολογίου, Δημήτρη Σταθάκη.

Την περασμένη Δευτέρα, απαντώντας στην ερώτηση του κ. Καραθανασόπουλου, ο συναρμόδιος υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, είπε ότι ζητείται από τις αρμόδιες αρχές να τηρήσουν όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την κτηματογράφηση και σε δεύτερο χρόνο θα εξεταστούν τυχόν νέα ζητήματα τα οποία θα προκύψουν, ενώ τόνισε ότι είναι πρόθυμος να συζητήσει μια νόμιμη πρόταση διευθέτησης.

Τέλος, ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, Ιερώνυμος, μιλώντας στην τοπική εφημερίδα «Πατρίς» επισήμανε ότι «γίνεται πολύς θόρυβος δίχως λόγο από ορισμένους που θέλουν να προκαλέσουν αναστάτωση για δικό τους όφελος» και ότι «θα αποδείξουμε πόσο η Εκκλησία νοιάζεται για τα παιδιά της».