Ομοβροντία οκτώ Διεθνών Οργανώσεων Τύπου κατά κυβέρνησης για τη δίωξη Βαξεβάνη

Κόλαφος για την κυβέρνηση και τις δικαστικές αρχές του τόπου είναι η εκτενέστατη ανακοίνωση που εξέδωσαν σήμερα οκτώ από τις μεγαλύτερες διεθνείς οργανώσεις Τύπου, αναφορικά με τις πρωτοφανείς διώξεις που αντιμετωπίζει ο δημοσιογράφος και εκδότης του Documento, Κώστας Βαξεβάνης, καθώς και η δημοσιογράφος Γιάννα Παπαδάκου.

Στην ανακοίνωση, οι συνυπογράφουσες οργανώσεις κουνάνε το δάχτυλο στην κυβέρνηση, αφήνοντας σαφείς αιχμές για την πολιτικοποίηση της δίκης, ζητώντας εγγυήσεις ότι η διαδικασία θα είναι απαλλαγμένη από οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση, όπως δημοσιεύει ο Αντώνης Ρηγόπουλος και το koutipandoras.gr.

«Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι οι δικαστικές αρχές που εξετάζουν αυτό το θέμα πρέπει να ενεργούν με πλήρη σεβασμό των προτύπων ελευθερίας του Τύπου και της λειτουργίας της ερευνητικής δημοσιογραφίας στις δημοκρατικές κοινωνίες. Επιπλέον, δεδομένης της πολιτικοποίησης της ευρύτερης υπόθεσης, είναι σημαντικό να υπάρχουν εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία σε αυτήν την υπόθεση», αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση.

Μάλιστα, η ανακοίνωση κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι οι διώξεις έχουν καταδικαστεί και από ευρωβουλευτή της κυβερνητικής παράταξης, εννοώντας τον Γιώργο Κύρτσο ενώ εκφράζουν ανησυχίες για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα.

«Η φύση των κατηγοριών, η σύνδεσή τους με το ερευνητικό ρεπορτάζ για τη διαφθορά και η πιθανή φυλάκιση δύο δημοσιογράφων σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, εγείρουν εύλογες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και απαιτούν απόλυτο έλεγχο. Μέχρι να τοποθετηθούμε περαιτέρω, αναμένουμε αναλυτικότερες πληροφορίες από τον Ειδικό Ανακριτή για τις ιδιαιτερότητες των κατηγοριών και στους δύο δημοσιογράφους», τονίζουν.

Το γεγονός ότι οκτώ μεγάλες διεθνείς οργανώσεις νιώθουν την ανάγκη να κάνουν «υπόδειξη» προς τις ελληνικές δικαστικές αρχές είναι ενδεικτικό του διασυρμού που έχει επέλθει διεθνώς για τη χώρα: «Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι οι δικαστικές αρχές που εξετάζουν αυτό το θέμα πρέπει να ενεργούν με πλήρη σεβασμό των προτύπων ελευθερίας του Τύπου και της λειτουργίας της ερευνητικής δημοσιογραφίας στις δημοκρατικές κοινωνίες. Επιπλέον, δεδομένης της πολιτικοποίησης της ευρύτερης υπόθεσης, είναι σημαντικό να υπάρχουν εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία σε αυτήν την υπόθεση. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά και τις δύο περιπτώσεις και έχουμε υποβάλει ειδοποιήσεις στο Mapping Media Freedom (MMF) και στην πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ασφάλεια και την προστασία των δημοσιογράφων».

Αίσθηση προκαλεί και η τελευταία παράγραφος της ανακοίνωσης που αποτελεί ένδειξη της σοβαρότητας με την οποία αντιμετωπίζουν την Ελλάδα οι διεθνείς οργανώσεις και του προβληματισμού που τους προκαλεί.

«Οι οργανώσεις μας ανησυχούν ήδη όλο και περισσότερο για το προκλητικό κλίμα που αντιμετωπίζει η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των παρενοχλητικών μηνύσεων κατά δημοσιογράφων. Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο όσον αφορά τις απειλές για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Ελπίζουμε ειλικρινά αυτές οι υποθέσεις να μην αποτελέσουν θέμα μείζονος διεθνούς ενδιαφέροντος», καταλήγουν, σε αυστηρό τόνο.

Οι οκτώ οργανώσεις που συνυπογράφουν είναι οι εξής:

– European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
– European Federation of Journalists (EFJ)
– Free Press Unlimited (FPU)
– International Press Institute (IPI)
– Index on Censorship
– OBC Transeuropa (OBCT)
– Reporters Without Borders (RSF)
– The Daphne Caruana Galizia Foundation

Ολόκληρη η ανακοίνωση που συνυπογράφουν οι 8 οργανώσεις:

Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI) ενώθηκε σήμερα με τις παρακάτω συνυπογράφουσες οργανώσεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία της έκφρασης για να εκφράσουν την ανησυχία τους για τις σοβαρές ποινικές κατηγορίες που ασκήθηκαν σε βάρος δύο ερευνητικών δημοσιογράφων στην Ελλάδα, οι οποίες συνδέονται με τα ρεπορτάζ τους για ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς. Οι οργανώσεις μας παρακολουθούν αυτές τις δύο νομικές υποθέσεις με απόλυτη προσοχή, δεδομένων των προφανών ανησυχιών που εγείρουν σχετικά με την ελευθερία του Τύπου. Οι αρχές πρέπει να δώσουν εγγυήσεις ότι η διαδικασία είναι αποδεδειγμένα ανεξάρτητη και απαλλαγμένη από οποιαδήποτε πολιτική παρέμβαση.

Στις 19 Ιανουαρίου, ο Κώστας Βαξεβάνης, βετεράνος ερευνητής δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας Documento, παρουσιάστηκε στο Ειδικό Δικαστήριο για τις τέσσερις ποινικές κατηγορίες που αντιμετωπίζει για συνωμοσία για κατάχρηση εξουσίας μέσω του ρεπορτάζ της εφημερίδας του για το φαρμακευτικό σκάνδαλο Novartis. Σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα, ο Βαξεβάνης αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης πέντε ετών εάν κριθεί ένοχος, με μέγιστη ποινή έως και 20 ετών. Η εφημερίδα του καταδίκασε τις ποινικές κατηγορίες ως επίθεση με πολιτικά κίνητρα με στόχο να φιμώσει έναν κριτικό των μέσων ενημέρωσης που αποκάλυψε το σκάνδαλο.

Η Ιωάννα Παπαδάκου, πρώην ερευνήτρια δημοσιογράφος και τηλεοπτική παρουσιάστρια, πρόκειται να παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου στις 25 Ιανουαρίου με ξεχωριστές αλλά παρόμοιες κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που συνωμότησε για να κατασκευάσει ειδήσεις για την υπόθεση Novartis και τη λεγόμενη «λίστα Λαγκάρντ», συμπεριλαμβανομένης και της φερόμενης εκβίασης επιχειρηματία μέσω επικριτικών δημοσιογραφικών καλύψεων. Η Παπαδάκου απέρριψε την υπόθεση ως «κατάφωρη παραβίαση του κράτους δικαίου». Έλληνας ευρωβουλευτής του κυβερνώντος κόμματος και το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συνδικαλιστικής Ένωσης Δημοσιογράφων (ΠΟΕΣΥ – PFJU) έχουν εκφράσει ανησυχία για τη δίωξη των δημοσιογράφων. Κανένας από τους δημοσιογράφους δεν έχει ακόμη παραπεμφθεί σε δίκη.

Η κλήση του Βαξεβάνη και της Παπαδάκου για κατάθεση εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερης κοινοβουλευτικής έρευνας για καταγγελίες για πολιτική συνωμοσία και κατάχρηση εξουσίας στον Έλληνα δικαστή και πολιτικό Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, πρώην υφυπουργό στην προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ο Παπαγγελόπουλος κατηγορείται για ψευδή ενοχοποίηση πολιτικών αντιπάλων μέσω του φαρμακευτικού σκανδάλου Novartis. Η έρευνα, που ξεκίνησε η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντιμετώπισε με τη σειρά της κατηγορίες για πολιτικοποίηση.

Οι οργανώσεις μας παρακολουθούν στενά αυτήν την υπόθεση. Οι ποινικές διώξεις σε βάρος του Κώστα Βαξεβάνη και της Ιωάννας Παπαδάκου είναι εξαιρετικά σοβαρές και επισύρουν βαριές ποινές φυλάκισης. Η φύση των κατηγοριών, η σύνδεσή τους με το ερευνητικό ρεπορτάζ για τη διαφθορά και η πιθανή φυλάκιση δύο δημοσιογράφων σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, εγείρουν εύλογες ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και απαιτούν απόλυτο έλεγχο. Μέχρι να τοποθετηθούμε περαιτέρω, αναμένουμε αναλυτικότερες πληροφορίες από τον Ειδικό Ανακριτή για τις ιδιαιτερότητες των κατηγοριών και στους δύο δημοσιογράφους.

Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι οι δικαστικές αρχές που εξετάζουν αυτό το θέμα πρέπει να ενεργούν με πλήρη σεβασμό των προτύπων ελευθερίας του Τύπου και της λειτουργίας της ερευνητικής δημοσιογραφίας στις δημοκρατικές κοινωνίες. Επιπλέον, δεδομένης της πολιτικοποίησης της ευρύτερης υπόθεσης, είναι σημαντικό να υπάρχουν εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές ενεργούν με πλήρη ανεξαρτησία σε αυτήν την υπόθεση. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά και τις δύο περιπτώσεις και έχουμε υποβάλει ειδοποιήσεις στο Mapping Media Freedom (MMF) και στην πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ασφάλεια και την προστασία των δημοσιογράφων.

Τις επόμενες εβδομάδες, το Media Freedom Rapid Response (MFRR) πρόκειται να δημοσιεύσει τα ευρήματα της πρόσφατης διαδικτυακής αποστολής μας για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Οι οργανώσεις μας ανησυχούν ήδη όλο και περισσότερο για το προκλητικό κλίμα που αντιμετωπίζει η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των ενοχλητικών μηνύσεων κατά δημοσιογράφων. Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο όσον αφορά τις απειλές για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Ελπίζουμε ειλικρινά αυτές οι υποθέσεις να μην αποτελέσουν θέμα μείζονος διεθνούς ενδιαφέροντος.

Η ανακοίνωση στα αγγλικά:

The International Press Institute (IPI) was today joined by the undersigned media freedom and freedom of expression organisations in registering their concern over the serious criminal charges levelled against two investigative journalists in Greece linked to their reporting on a major corruption scandal. Our organisations are following these two legal cases with utmost scrutiny given the obvious concerns they raise with regard to press freedom. Authorities must issue guarantees that the process is demonstrably independent and free of any political interference.

On January 19, Kostas Vaxevanis, a veteran investigative journalist and publisher of the newspaper Documento, testified at the Special High Court on four criminal charges of conspiracy to abuse power through his newspaper’s reporting on the Novartis pharmaceutical scandal. Under the penal code, Vaxevanis faces five years of imprisonment if found guilty, with a maximum sentence of 20 years. His newspaper has condemned the criminal charges as a politically motivated attack aimed at silencing a media critic which unveiled the scandal.

Ioanna Papadakou, a former investigative journalist and television host, is set to appear before a court on January 25 on separate but similar charges of being part of a criminal organisation which conspired to fabricate news stories about the Novartis case and the so-called “Lagarde list”, including the alleged extortion of a businessman through critical coverage. Papadakou has rejected the case as “blatant violation of the rule of law”. A Greek MEP from the ruling party and the Board of Directors of the Panhellenic Federation of Journalists’ Union (POESY – PFJU) have both expressed concern about the prosecution of the journalists. Neither journalist has yet been formally indicted.

The summons of Vaxevanis and Papadakou to testify are part of a wider parliamentary investigation into allegations of political conspiracy and abuse of power involving Greek judge and politician Dimitris Papagelopoulos, a former deputy minister in the previous Syriza government. Papagelopoulos is accused of falsely incriminating political opponents through the Novartis pharmaceutical scandal. The probe, launched by the current New Democracy government, has in turn faced accusations of politicisation.

Our organisations are closely following this case. The criminal charges against Kostas Vaxevanis and Ioanna Papadakou are extremely serious and carry heavy prison sentences. The nature of the charges, their connection to investigative reporting on corruption, and the potential imprisonment of two journalists in an EU Member State, raise legitimate concerns regarding press freedom and demand utmost scrutiny. Until commenting further, we await more detailed information from the Special Investigator about the specificities of the charges against both journalists.

What is absolutely clear is that judicial authorities examining this matter must act with full regard for press freedom standards and the function of investigative journalism in democratic societies. Moreover, given the politicisation of the wider affair, it is essential that guarantees are in place to ensure that judicial authorities act with complete independence in this case. We will continue to closely monitor both cases and have submitted alerts to Mapping Media Freedom (MMF) and the Council of Europe’s platform for the safety and protection of journalists.

In the coming weeks, the Media Freedom Rapid Response (MFRR) is due to publish the findings of our recent online press freedom mission to Greece. Our organisations are already increasingly concerned about the challenging climate facing independent journalism in the country, including vexatious lawsuits against journalists. Greece is firmly in the spotlight in terms of threats to media freedom. We sincerely hope these cases will not become a matter of major international concern.

Signed:

European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)

European Federation of Journalists (EFJ)

Free Press Unlimited (FPU)

International Press Institute (IPI)

Index on Censorship

OBC Transeuropa (OBCT)

Reporters Without Borders (RSF)

The Daphne Caruana Galizia Foundation