Σάσα Σταμάτη: Προσωρινή διαγραφή από ΕΣΗΕΑ για την διακοπή παράστασης του Ζαραλίκου

Ποινή διαγραφής έξι μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ επεβλήθη στη Σάσα Σταμάτη η οποία τον περασμένο Δεκέμβριο διέκοψε την παράσταση του Χριστόφορου Ζαραλίκου.

Συγκεκριμένα, η παράσταση «200 χρόνια δανεικά» στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη» διεκόπη βίαια όταν η τηλεπαρουσιάστρια με… φίλους της ανέβηκε στη σκηνή.

Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης: «Η κυρία Σ. με την πράξη της, έπληξε με απαράδεκτο τρόπο την ελευθερία της έκφρασης της σάτιρας και του θεατρικού, στην προκείμενη περίπτωση λόγου, παραβιάζοντας τις θεμελιώδεις αρχές της λειτουργίας της Δημοκρατίας και της Δεοντολογίας της Δημοσιογραφίας. Συγκεκριμένα, η πράξη της αυτή έρχεται σε αντίθεση με το προοίμιο του Καταστατικού της ΕΣΗΕΑ περί «ανάγκης προσήλωσης του δημοσιογράφου στις αρχές της Δημοκρατίας…» και του άρθρο 7, παρ. 1, εδ. α’ του Καταστατικού ότι «οι δημοσιογράφοι οφείλουν να δείχνουν διαγωγή, συμπεριφορά και ήθος ανάλογες με το λειτούργημα που ασκούν».

Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ

«Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο της Ενώσεως Συντακτών ΗΕΑ, συνήλθε σήμερα Πέμπτη, 7 Ιουλίου 2022, στα επί της οδού Ακαδημίας 20 γραφεία του, υπό την προεδρία του προέδρου Παύλου Γερακάρη και με την παρουσία των τακτικών μελών, Μιμής Τουφεξή, Κώστα Σαλαμούρα, Κώστα Τσουπαρόπουλου, Σπύρου Φρεμεντίτη, καθώς και της γραμματέως Μαρίας Χριστοφοράτου, προκειμένου να εξετάσει τις από 25.05.22 εφέσεως της συν. Α.Σ. κατά της υπ’ αριθμ. 4/2022 απόφασης του Πρωτοβαθμίου Πειθαρχικού Συμβουλίου.

Σκεπτικό:

Το ΔΠΣ, αφού έλαβε υπόψη τις μαρτυρικές καταθέσεις, την απολογία της εφεσιβάλλουσας και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, αποφαίνεται ως ακολούθως:

Το ΔΠΣ, έκρινε ότι η κυρία Σ. με την πράξη της, έπληξε με απαράδεκτο τρόπο την ελευθερία της έκφρασης της σάτιρας και του θεατρικού, στην προκείμενη περίπτωση λόγου, παραβιάζοντας τις θεμελιώδεις αρχές της λειτουργίας της Δημοκρατίας και της Δεοντολογίας της Δημοσιογραφίας. Συγκεκριμένα, η πράξη της αυτή έρχεται σε αντίθεση με το προοίμιο του Καταστατικού της ΕΣΗΕΑ περί «ανάγκης προσήλωσης του δημοσιογράφου στις αρχές της Δημοκρατίας…» και του άρθρο 7, παρ. 1, εδ. α’ του Καταστατικού ότι «οι δημοσιογράφοι οφείλουν να δείχνουν διαγωγή, συμπεριφορά και ήθος ανάλογες με το λειτούργημα που ασκούν».

Σχετικά με τον ισχυρισμό της εφεσιβάλλουσας, ότι δεν εκλήθη από το ΠΠΣ προ της άσκησης της αυτεπάγγελτης διαδικασίας, το Συμβούλιο της επισημαίνει ότι οφείλει να γνωρίζει ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια του Συμβουλίου το δικαίωμα αυτό σε περιπτώσεις μόνο που χρήζουν διερεύνησης. Στην προκειμένη περίπτωση, η συγκεκριμένη πράξη της ήταν ξεκάθαρη και αδιαμφισβήτητη. Οφείλει, επίσης, να γνωρίζει ότι σκοπός της ύπαρξης και λειτουργίας των Π.Σ., δεν είναι η μονομερής και γενική προστασία των μελών της ΕΣΗΕΑ, αλλά η εφαρμογή και η προάσπιση των Αρχών της Δεοντολογίας.

Η κυρία Σ., επικαλείται τη διάκριση της επαγγελματικής από την ιδιωτική ζωή, δηλώνοντας ότι στην επίμαχη πράξη, έδρασε ως πολίτης και όχι ως δημοσιογράφος στα πλαίσια δημοσιογραφικού καθήκοντος.

Το ΔΠΣ, επισημαίνει στην κυρία Σ. ότι η δημοσιογραφία δεν είναι απλά ένα επάγγελμα, αλλά λειτούργημα συνδεόμενο άμεσα με την όλη λειτουργία της Δημοκρατίας στην κοινωνία, άρα και οι λειτουργοί της κρίνονται για τη δουλειά τους, όσο και για την συμπεριφορά τους στον κοινό χώρο όπου κινούνται και πράττουν, όπως αυτή της συγκεκριμένης παράστασης με πλήθος κοινού, όπου η παρουσία τους δεν μπορεί, λόγω της αναγνωρισιμότητάς τους, να θεωρηθεί ιδιωτική.

Η κυρία Σ. γνωρίζει πολύ καλά ότι μέρος της ελληνικής κοινωνίας, παρακολουθεί τηλεοπτικές εκπομπές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, που επεκτείνεται και στην προσωπική ζωή των συντελεστών και παρουσιαστών τους, γεγονότα της οποίας συζητούνται με την συμμετοχή ή τη συναίνεση των ίδιων (σχέσεις, γάμοι, γεννήσεις, ταξίδια, ασθένειες, χόμπι κ.λπ.), σε μία ανάμειξη του δημοσιογραφικού με το ιδιωτικό. δημιουργώντας πολλές φορές και πρότυπα κοινωνικών συμπεριφορών.

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η συμπεριφορά αναγνωρίσιμων κυρίως τηλεοπτικών δημοσιογράφων, δεν μπορεί να αποκόπτεται από τη δημοσιογραφική ιδιότητα στον κοινό χώρο, με αποτέλεσμα όποια πράξη, παράλειψη ή λάθος, να έχει απήχηση και στον ευαίσθητο χώρο της δημοσιογραφίας, που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.

Η κυρία Σ. υποστηρίζει ότι εξέφρασε «με σθένος και τόλμη την άποψή της ως κοινωνικό όν» και ότι η πράξη της αποτέλεσε «κριτική στην παράσταση, εφόσον ένας θεατής έχει κάθε δικαίωμα να διατυπώσει την κριτική του που θα πρέπει να γίνεται σεβαστή απ’ τον καθένα».

Αλίμονο, όμως, αν κάθε κοινωνικό όν εκφράζει έτσι την άποψή του, αν διαφωνεί ή ενοχλείται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ήταν ευχής έργον ότι επενέβησαν κάποιοι ψύχραιμοι και αποφεύχθηκαν ενδεχομένως τα χειρότερα από άλλους, που διαφωνούσαν με την πράξη της, αν την εξέφραζαν με τον ίδιο τρόπο.

Η εγκαλούμενη ως δημοσιογράφος, μπορούσε να ασκήσει την κριτική της δημοσιογραφικά. Θα ήταν δε πολύ πιο απλό να δεχθεί το λάθος της και να ζητήσει συγγνώμη, αντί να προκαλέσει με την αντιδημοκρατική, αντιδεοντολογική και αλαζονική συμπεριφορά της, χρησιμοποιώντας ακόμα και το Σύνταγμα.

Δυστυχώς, για την κυρία Σ. η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, απαιτεί πρώτα απ’ όλα τον σεβασμό των αρχών, που οριοθετούν αυτό το δικαίωμα από όλους τους πολίτες και ειδικά από τους δημοσιογράφους, που πρέπει να το εφαρμόζουν και να το υπερασπίζονται σωστά.

Κατόπιν αυτών, τo ΔΠΣ ομόφωνα έκρινε την εφεσιβάλλουσα συν. Α.Σ. πειθαρχικά ελεγκτέα, για παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α’ του Καταστατικού, καθώς και του Προοιμίου του Καταστατικού. Ως προς την ποινή, ομόφωνα επέβαλε τη διατήρηση της πρωτόδικης ποινής, ήτοι της προσωρινής διαγραφής έξι μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ».