«Η τοξική αρρενωπότητα δε με τρομάζει. Ίσα-ίσα μου φαίνεται πολύ απλοϊκή», λέει η Τζεφ Μοντάνα, η οποία μίλησε στην Εφημερίδα των Συντακτών με αφορμή την Υπόθεση Λιγνάδη. Στην υπόθεση είναι μάρτυρας, όχι, όμως μάρτυρας υπεράσπισης όπως είπαν και έγραψαν ορισμένα Media.
Το πανέμορφο, διάσημο διεθνώς, non binary μοντέλο με την συναρπαστική πορεία στις μεγαλύτερες πασαρέλες, στο φακό των σπουδαιότερων φωτογράφων και στα εξώφυλλα των επιδραστικότερων περιοδικών Μόδας του κόσμου, υπήρξε κάποτε κι ένα transgender παιδί στην ελληνική επαρχία, το οποίο έπρεπε να δώσει μόνο του τον αγώνα της προσωπικής, καταρχάς, αποδοχής της ταυτότητάς του.
Η Τζεφ τα λέει όλα, συγκροτημένα και σταράτα. Το γεγονός ότι είναι μοντέλο, όμορφη και συγχρόνως έξυπνη και καλλιεργημένη, είναι ένα ακόμα στερεότυπο που σπάει η ίδια. Όχι το δυσκολότερο.
● Γεννηθήκατε στην Κόρινθο, ζείτε μεταξύ Λος Άντζελες, Βελγίου και Αθήνας. Πόσο δύσκολη αλλά και πόσο συναρπαστική ήταν η πορεία σας μέχρι εδώ;
Γεννήθηκα στην Κόρινθο κι από μικρό παιδί είχα, έντονα, αναπτυγμένο το αίσθημα της Δικαιοσύνης. Στην πορεία σπούδασα, μπήκα στη μουσική βιομηχανία, έκανα τον κύκλο μου ως μουσικός manager, μέχρι που κατάλαβα πως αντλώ περισσότερη δύναμη και πάθος όταν δραστηριοποιούμαι-πάντα μέσα στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού χώρου-σε θέματα που αφορούν στην διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν παρακολουθήσετε λίγο όσα έχω κάνει στη δουλειά μου, αυτό το έχω αποδείξει έμπρακτα. Θέλοντας και μη, έχω δώσει, από μικρό παιδί, αγώνα για να υπηρετήσω την αλήθεια μου. Πάντα, όμως, με αισιοδοξία, με φως και αγάπη.
● Η αλήθεια αυτή δεν είναι μόνον δική σας. Είναι μία αλήθεια του πιο προοδευτικού μέρους του κόσμου
Γι αυτό και, πριν από οτιδήποτε άλλο θέλω να πω ότι, σήμερα, στα 30 μου, είμαι καλά ψυχικά, είμαι χαρούμενη κι έχω βρει τη δύναμη που απαιτείται για να μπορώ να μιλάω ανοιχτά για, πιο τραυματικές, εμπειρίες του παρελθόντος. Τις «επισκέπτομαι». Πρέπει να τις «επισκέπτεται» κάποιος για να μπορείς να τις διαχειριστεί, είτε με ψυχολόγο, είτε μόνος. Εγώ το έχω κάνει και μόνη μου. Σήμερα νοιώθω πώς έχω κατακτήσει αυτό το έδαφος. Έχω την ψυχή μου καθαρή και κυρίως δεν είμαι θύμα. Προσπαθούν να με βάλουν στη θέση του θύματος από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, αλλά εγώ αντιστέκομαι. Είμαι πολεμίστρια.
● Γιατί προσπάθησαν να σας βάλουν στη θέση του θύματος;
Δεν επέλεξα εγώ αυτή τη θέση. Βρέθηκα σ αυτήν. Και γι αυτό τώρα αναγκάζομαι ξανά να υπερασπιστώ τον εαυτό μου και να μοιραστώ στοιχεία της προσωπικής μου ζωής. Έχω μια ευθύνη. Να αποκατασταθεί, με επιχειρήματα, η αλήθεια για την οποία συζητάμε. Όντως τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν αποτελούν πλειοψηφία στην κοινωνία. Είμαστε μια μειονότητα και με όλες μας τις αντιφάσεις, τις ανασφάλειες και τις ιδιαιτερότητες, αξίζουμε. ΑΞΙΖΟΥΜΕ με κεφαλαία. Και δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή από αυτήν, τώρα, για να διεκδικήσουμε αυτό το «ΑΞΙΖΩ» με κεφαλαία.
● Ένας λόγος που θελήσατε να δώσετε αυτή τη συνέντευξη είναι γιατί παρεξηγήθηκαν οι προθέσεις σας κατά τη νομική εξέλιξη της Υπόθεσης Λιγνάδη.
Ο κύριος λόγος που κάνουμε αυτή τη συνέντευξη είναι γιατί θέλω να αποκαταστήσω την αλήθεια και, βασικά, να ζητήσω από ορισμένα media να μου πουν από πού προέκυψαν συμπεράσματα που με δυσαρεστούν πολύ: Δεν δήλωσα ποτέ ότι θα καταθέσω στην ανακρίτρια ως μάρτυς υπεράσπισης του Δημήτρη Λιγνάδη. Θα προσπαθήσω να βάλω τα πράγματα στη θέση τους λοιπόν, για να μη σέρνονται υπόνοιες και να μην βγαίνουν αυθαίρετα συμπεράσματα. Ακόμα καλά-καλά δεν έχω ανοίξει το στόμα μου και ξεκίνησαν να με κατηγορούν. Με την πρώτη ανάσα που πήρα για να μιλήσω είδα να αναπαράγονται στα media ανακριβείς, ψευδείς ισχυρισμοί. Γι αυτό και έχω στείλει εξώδικο δια του δικηγόρου μου, το οποίο σε γενικές γραμμές αναφέρει ότι «εγώ η Τζεφ Μοντάνα βρίσκομαι στον κατάλογο των μαρτύρων που έχει γνωστοποιηθεί στη 19η ανακρίτρια η οποία χειρίζεται την υπόθεση του Δημητρη Λιγνάδη, εκ μέρους του συνηγόρου ενός εκ των μηνυτών του κατηγορουμένου ηθοποιού». Ο συνήγορος είναι ο Γιάννης Βλάχος. Επεσήμανα στη δημοσιογράφο του Tlife της Τατιάνας Στεφανίδου πως όλα όσα προτίθεμαι να καταθέσω, θα τα καταθέσω εκεί όπου η φωνή μου θα έχει ουσιαστική αξία. Δηλαδή ενώπιον των αρμόδιων δικαστικών οργάνων. Ζητώ να απολογηθούν όλοι όσοι ισχυρίστηκαν και δημοσίευσαν αυτό το ψέμα (ότι θα καταθέσω ως μάρτυς υπεράσπισης) και παραποίησαν την αλήθεια, γιατί προσέβαλαν την προσωπικότητά μου και ό,τι έχω κάνει ως σήμερα. Θέλω να το αναγνωρίσουν αυτό, γιατί όφειλαν να είναι προσεκτικοί πριν με διασύρουν και ισχυριστούν κάτι αναληθές το οποίο συνδέεται μάλιστα με μία ποινική υπόθεση, ευαίσθητη για την κοινή γνώμη και την ελληνική κοινωνία.
● Έχουμε συμφωνήσει ότι ακριβώς επειδή πρόκειται για μία τόσο ευαίσθητη υπόθεση δεν θα σας ρωτήσουμε λεπτομέρειες που άπτονται όσων θα πείτε στην ανακρίτρια ή άλλες που θα σας προκαλούσαν πόνο.
Σήμερα που είμαι 30 ετών έχω βρει τρόπο να βάζω το όριό μου και ξέρω πολύ καλά πια πώς να προστατεύω τα αισθήματά μου και την ασφάλειά μου εκεί που δεν θέλω να απαντήσω ή δεν νιώθω άνετα. Επιτρέψτε μου να τονίσω κάτι για μια όψη του victim blaming, σχετική με όσα έλεγα πριν: Όταν κάνεις μία προσπάθεια υπέρ των στόχων του κινήματος του MeToo και κατά των κοινωνικών ανισοτήτων, είναι πολύ κακό, με έναν ισχυρισμό βασισμένο σ ένα ψέμα, να σε τοποθετούν ξαφνικά στη μαύρη πλευρά της Ιστορίας. Θέλω τα νεότερα παιδιά, αυτά που συναντώ συχνά και είναι τώρα 20χρονοι και είναι θύματα του ίδιου ανθρώπου, ν αντιληφθούν τί τους συμβαίνει. Μέσα τους επικρατεί ο φόβος. Επηρεάζεται ο ύπνος τους, ζουν με ψυχοφάρμακα. Θέλω να είμαι εκεί, δυνατή, γι αυτά τα παιδιά. Γιατί κάθε φορά που κοιταζόμαστε και μιλάμε μεταξύ μας, λέμε «ναι και σ΄εμένα συνέβη το ίδιο. Και σ’ εμένα έκανε τα ίδια». Μιλάμε για τον ίδιο άνθρωπο που βρίσκεται τώρα στη φυλακή. Ό,τι κι αν πούν τα δικαστήρια, εμείς γνωρίζουμε. Το βλέπουμε ο ένας στα μάτια του άλλου. Και ξέρετε κάτι; Είναι συγκινητικό και όμορφο γιατί ο ένας δίνει στον άλλο δύναμη. Και την έχουμε αυτή τη δύναμη εμείς, ειδικά σε σχέση με ορισμένους ομοφυλόφιλους της παλαιάς γενιάς όπως είναι κι ο Δημήτρης Λιγνάδης.
● Τί εννοείτε;
Εννοώ ότι εκείνος μισούσε τον εαυτό του. Είχε εσωτερικευμένο μίσος για τον εαυτό του. Και ό,τι βγήκε τώρα στην επιφάνεια προέρχεται από αυτή την έλλειψη αποδοχής του εαυτού του. Είναι φρικτό. Μέχρις ενός σημείου το είχα ζήσει κι εγώ αλλά ευτυχώς κατάφερα και ξέφυγα απ΄αυτό.
● Εσείς που ξεκινήσατε από μία μικρότερη πόλη, με τις συνθήκες της ελληνικής επαρχίας, πως καταφέρατε να κάνετε αυτή την πορεία προς την ωριμότητα και την αυτοσυνείδηση;
Έχω εισπράξει πολλή αγάπη από τους γονείς μου. Είχα δηλαδή εφόδια κι εργαλεία για να μπορέσω να θωρακίσω την ψυχή μου. Αλλά ναι, το να είσαι transgender παιδί στην επαρχία είναι ένα ζήτημα.
● Τον Λιγνάδη πού τον είχατε γνωρίσει;
Σε μια παράσταση που είχα πάει να δω ως θεατής.
● Τί βιώσατε αργότερα στη σχέση μαζί του;
Σήμερα είμαι σε θέση να καταλάβω ότι αυτός ο άνθρωπος με έμπλεξε σ ένα δίκτυ δήθεν προστασίας και με κρατούσε όμηρο για χρόνια, μέχρι πρόσφατα.
● Πού βασιζόταν για να καταφέρει να φτιάξει αυτό το δίκτυ όπως είπατε;
Στο φόβο μου. Σε ηλικία 16 ετών βρέθηκα για πρώτη φορά στο σπίτι του κι εκεί εκείνος επιχείρησε για πρώτη φορά να κινηθεί προς το μέρος μου με σαφή πρόθεση να κάνουμε σεξ. Εγώ δεν ήθελα να κάνω σεξ μαζί του και δεν έκανα. Δεν τον βρίσκω ελκυστικό και δεν τον έβρισκα ποτέ. Παρόλο που γνώριζα τη φύση μου- ένοιωθα γυναίκα- απλά δεν μου άρεσε. Νοιώθω ότι εκμεταλλεύτηκε τη δύσκολη ηλικία της εφηβείας μου, χρησιμοποιώντας τις φοβίες που είχα, δικαιολογημένα τότε, για τη σεξουαλικότητά μου, μια και ως transgender μαθήτρια στην κοινωνία της ελληνικής επαρχίας του ΄90, είχα εκπαιδευτεί καλά να καταπιέζω οποιαδήποτε έκφραση της σεξουαλικότητάς μου και της αλήθειάς μου. Αυτό αναγκάστηκα να το μάθω παίζοντας διάφορους ρόλους για να μπορέσω να επιβιώσω. Εντέλει κανείς άλλος δε με βοήθησε να σπάσω αυτό το πλέγμα, πάρα μόνον ο εαυτός μου. Όταν ήμουν μικρότερη, όμως, άνθρωποι σαν κι εκείνον εκμεταλλεύτηκαν το φόβο που είχα.
● Εκείνος πώς και γιατί το εκμεταλλεύτηκε;
Για να με χειραγωγήσει. Μου υποσχέθηκε π.χ. ότι θα με γνωρίσει σε διασημότητες εκείνης της εποχής που ήξερε ότι θαύμαζα. Και με έπεισε, όπως με έπεισε κι ότι θα με προστατεύσει.
● Υπήρξε περίοδος που του είχατε εμπιστοσύνη;
Όχι ακριβώς. Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες της μεθόδου του. Αλλά όχι. Δεν κέρδισε την εμπιστοσύνη μου κατευθείαν. Αλλά όπως ήδη εξήγησα, εγώ ζούσα σε μια πολύ καταπιεστική συνθήκη.
● Μα ήσασταν και 16 ετών. Οποιοσδήποτε έφηβος, οποιασδήποτε σεξουαλικής επιλογής θα μπορούσε ν αντιδράσει έτσι, αν κάποιος του έλεγε ό,τι ήθελε να ακούσει..
Κι όμως θα διαφωνήσω με το «οποιασδήποτε σεξουαλικής επιλογής». Γιατί ένα transgender παιδί που κυκλοφορεί στην πλατεία μίας ελληνικής επαρχίας έχει «εκπαιδευτεί» στη συστηματική λεκτική βία και την τοξικότητα. Οπότε για εμένα το να είμαι αόρατη, δεν ήταν καινούριο. Κι εκείνος, όμως, καλλιέργησε μυστικοπάθεια. Ουσιαστικά εκμεταλλεύτηκε τη συνθήκη που περιγράφω.
● Άρα η σχέση μαζί του αντί να σας βοηθήσει στον προσωπικό σας αγώνα, σας βύθισε πιο βαθιά στο σκοτάδι;
Εμένα αυτή η αλήθεια με έπνιγε. Ήταν ένα κομμάτι για το οποίο είχα έρθει σε τρομερές συγκρούσεις: με διευθυντές σχολείων, με τον πατέρα μου, με πολλούς. Αγωνιζόμουν να μπορέσω ν αναπνεύσω, να ζήσω, να προχωρήσω και να εξελιχθώ στη ζωή μου, πράγμα που τελικά κατάφερα: έχω σήμερα μια ολοκληρωμένη ζωή, με πολλές όμορφες στιγμές. Αλλά μέχρι εδώ πάλεψα, πολέμησα γιατί υψώνονταν τείχη. Κι ο Λιγνάδης καλλιέργησε μια μυστικοπάθεια η οποία εξυπηρετούσε τελικά μόνον τον ίδιο. Το έκανε ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες προσέγγισης και άλλων ανηλίκων από τον δικό μου κύκλο και να εξασφαλίζει την εχεμύθειά τους όπως έκανε και μ΄εμένα. Εγώ δεν επιθυμούσα σεξουαλική σχέση μαζί του. Και δεν υπήρξε τέτοια. Οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις που δέχτηκα όμως από εκείνον, οι προσβολές, οι βίαιες συμπεριφορές, όλα πολύ μεθοδευμένα και με εκείνον πλήρως νηφάλιο, συνειδητοποιημένο και με τακτική, ήταν τελικά το τίμημα που έπρεπε να πληρώσω για μια βόλτα στον χώρο του θεάματος.
● Σας χρησιμοποιούσε για να προσεγγίσει και άλλους ανθρώπους;
Αυτό το συνειδητοποίησα αργότερα. Τα ταξίδια μου, η ζωή μου στο Λος Αντζελες, τα πιο ανοιχτόμυαλα περιβάλλοντα στα οποία βρέθηκα, έκαναν σιγά-σιγά την κρίση μου και την αντίληψή μου ν΄αλλάξει απέναντι σε πολλά θέματα. Έτσι αντιλήφθηκα ότι είχα υποστεί μία απαγωγή. Ο Λιγνάδης τότε μου απήγαγε την ψυχή. Κι εκείνη τη στιγμή δεν ήμουν σε θέση να αντιληφθώ τί μου συνέβαινε, ούτε να το δηλώσω πουθενά. Αργότερα έμαθα κι ότι είχε σχέση και με άλλα παιδιά: βρήκα κι άλλους που μου εκμυστηρεύθηκαν ανάλογες ιστορίες. Σήμερα θεωρώ αυτό τον άνθρωπο συλλέκτη ψυχών. Κι ένα άτομο με εντελώς διαφορετικές αξίες από τις δικές μου. Εγώ έκανα λάθος και παίρνω την ευθύνη που μου αναλογεί. Η ματαιοδοξία μου ήταν κάτι το οποίο πλήρωσα. Εκείνος; Οι επιπτώσεις των δικών του αμαρτιών κρίνονται από τη Δικαιοσύνη. Η ηλικία του, οι γνώσεις του, το κοινωνικό του στάτους, δημιουργούσαν εκ των πραγμάτων μια συνθήκη που λειτουργούσε ως εργαλείο χειραγώγησης ανήλικων παιδιών. Δε νοείται όμως συγκατάθεση σε σεξουαλικές πράξεις όταν έχει δημιουργηθεί συνθήκη χειραγώγησης. Ακόμα και άτομα άνω των 15 ετών όταν εμπλακούν σε ένα τέτοιο «πλέγμα», είναι αδύνατο να συναινέσουν με ελευθερία βούλησης.
● Τον ερωτευτήκατε τότε;
Δεν υπήρχε τίποτε σεξουαλικό ή ρομαντικό εκ μέρους μου. Ήμουν αθώα με φιλικά αισθήματα. Μπορούσα παρόλα αυτά να αναγνωρίσω ήδη από τότε πώς δεν είναι καλά και πώς φέρει βαριά την επίγνωση της ομοφυλοφιλίας του. Σε μία κοινωνία που τα κουκουλώνει όλα, όμως, δεν μ’ ενδιέφερε εκείνη την περίοδο να διεκδικήσω το δίκιο μου. Μ’ ενδιέφερε να επιβιώσω.
● Εκ των υστέρων τί κακό σκέφτεστε ότι σας έκανε;
Οι σχέσεις έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην πορεία της ζωής μας, γι αυτό πρέπει να είμαστε πολλοί προσεκτικοί σε ποιους ανοίγουμε την πόρτα της ψυχής μας, ή αυτού που λέω εγώ «ο εσωτερικός μας κήπος». Εγώ δεν του άνοιξα συνειδητά την πόρτα. Εκείνος την παραβίασε, μπήκε στο δικό μου κήπο και τον λεηλάτησε. Έπρεπε να ξαναφτιάξω τα πάντα απ’την αρχή για να μπορέσω να ζήσω με αρμονία. Πρακτικά με έκανε να πιστεύω πως ό,τι είμαι είναι κάτι φρικτό, δυσμορφο, αφύσικο, κάτι που εγώ πρέπει να κρύβω, αλλά εκείνος μπορεί να λεηλατεί. Αυτό μου έδειξε με τη συμπεριφορά του, με το βάρος που με φόρτωνε και με την ικανοποίηση που αντλούσε απ΄αυτό. Με εξουσίαζε.
● Ο συνήγορος υπεράσπισης έχει βεβαίως υποχρέωση και δικαίωμα να τον υπερασπιστεί όπως έχει κι εκείνος ως κατηγορούμενος να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο συνήγορός του όμως λέει πράγματα που έχουν εξοργίσει πολύ κόσμο: κάνει ομοφοβικά σχόλια, slut shaming. Τί έχετε να πείτε γι αυτό;
Ποιός είναι αυτός ο κύριος; Για τον κ. Κούγια μιλάτε; Τον είχα γνωρίσει πρώτη φορά Παραμονή Πρωτοχρονιάς σ΄ένα πρόγραμμα του Ρουβά. Μου φάνηκε συμπαθέστατος τότε. Ίσως επειδή ήξερε απέξω όλα τα τραγούδια του Ρουβά και τα τραγουδούσε. Ή ίσως επειδή αγαπούσε τόσο τον Ρουβά. Όσο για την τωρινή του ρητορική είναι ρητορική ενός πατριαρχικού αναχρονισμού. Τα ξέρουμε αυτά. Σιγά-σιγά η πρόοδος θα τον ξεβράσει. Δεν χρειάζεται να πω κάτι άλλο εγώ.
● Υπάρχει όμως περίπτωση να δεχτείτε κι εσείς ανάλογη επίθεση. Είστε προετοιμασμένη;
Ποιά επίθεση; Τί να πει; Ότι ανήκω στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα; Κι εκείνος τί είναι; Part time ετεροφυλόφιλος; Ή τί; Δεν τα ξέρω αυτά, ούτε τα καταλαβαίνω. Τί να πει; Ότι δεν γνωρίζω τον Λιγνάδη; Μα ο κόσμος ξέρει πολύ καλά την αλήθεια. Αν θέλει να την λιθοβολήσει, οι πέτρες θα γυρίσουν πίσω.
● Έχουμε πει αρκετά επώδυνα πράγματα. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες στιγμές με θετικό πρόσημο στη ζωή σας έως τώρα;
Αντλώ δύναμη από τη φοβερή αγάπη και τα εφόδια που πήρα από τη μανούλα μου. Αγάπη πήρα κι από τον πατέρα μου παρόλο που η σχέση μας είχε και προβληματικά σημεία. Αν μιλάμε για τη σημαντικότερη επιτυχία όμως, αυτή είναι ότι μπορώ να δίνω αντίστοιχα αγάπη σε νέα παιδιά που την χρειάζονται. Ενδιαφέρομαι για τις ζωές ειδικά των ΛΟΑΤΚΙ παιδιών. Θέλω να έχουν εφόδια κι εργαλεία για να μπορούν να ζήσουν τη ζωή τους όπως τη θέλουν. Θέλω να τους δείξω ότι το μοντέλο ζωής που ακολουθώ, υπάρχει. Αυτή είναι η μεγαλύτερη μου επιτυχία. Ότι έχω καταφέρει να ζω ως ο αυθεντικός μου εαυτός και όχι στα editorials, στα περιοδικά ή στην τηλεόραση, αλλά στην καθημερινότητά μου, πηγαίνοντας π.χ. στο μανάβη ή στο σούπερ-μάρκετ. Ότι έχω τους δικούς μου στενούς φίλους, την «Κορινθοπαρέα» μου που την αγαπώ και με αγαπούν (άνθρωποι που μπορεί να δουλεύουν στο σταφύλι ή σε εργοστάσια ή είναι τραπεζικά στελέχη κι αυτό δεν έχει καμία σημασία). Ότι έχω καταφέρει να μην ζητώ αποδοχή από κανέναν, αλλά να αποδέχομαι εγώ τον εαυτό μου. Αυτή είναι η μεγαλύτερη μου επιτυχία. Και θα είναι ακόμα μεγαλύτερη αν κάνω κι άλλα παιδιά να αποδεχτούν τον εαυτό τους. Και απευθύνομαι και στον Δημήτρη. Γιατί δε λέει ότι είναι γκέι και ότι του αρέσουν τα νεαρά αγόρια; Ούτε αυτό δεν μπορεί να πει;
● Τώρα αν είχατε μια ώρα μαζί του, τί θα του λέγατε;
Δεν θα του έδινα μια ώρα γιατί δεν την αξίζει. Θα του έδινα ένα λεπτό για να του πω «Είναι Ο.Κ. να’ σαι γκέι – η εφηβοφιλία είναι το πρόβλημα», ελπίζοντας πως θα έχει κάποια τύψη ακόμα και τώρα στην φυλακή, έστω και καθυστερημένα. Ίσως έτσι επιτέλους απελευθερωθεί από τον ρόλο του θύματος με τον οποίο ο ίδιος, μόνος του, δηλητηρίασε τον εαυτό του.
