«Cyprus Papers»: Αποκάλυψη του Al Jazeera για αγορές διαβατηρίων από εγκληματίες στην Κύπρο

Άνθρωποι που έχουν καταδικαστεί για ξέπλυμα χρήματος και πολιτικά πρόσωπα που κατηγορούνται για διαφθορά συγκαταλέγονται στους δεκάδες ανθρώπους που αγόρασαν τα λεγόμενα «χρυσά διαβατήρια» από την Κύπρο, σύμφωνα με έρευνα που φέρνει στο φως αποκλειστικά το Al Jazeera.

Η υπόθεση «Cyprus Papers» αφορά την διαρροή περισσότερων από 1.400 διαβατηρίων που φέρεται να έχουν εγκριθεί από την κυβέρνηση του κράτους το διάστημα μεταξύ του 2017 και 2019 και εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.

Τα διαβατήρια για την ελληνική πλευρά του νησιού μπορεί να είναι σημαντικά για άτομα που προέρχονται από χώρες που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην Ευρώπη, δεδομένου ότι η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ και το έγγραφο γι’ αυτούς παρέχει πρόσβαση σε δωρεάν ταξίδια, εργασία και τραπεζικές συναλλαγές με τα υπόλοιπα κράτη μέλη.

Τις επόμενες μέρες το Al Jazeera θα αποκαλύψει τις ταυτότητες των δεκάδων προσώπων που απέκτησαν την κυπριακή υπηκοότητα, τα οποία, σύμφωνα με τους κανονισμούς της χώρας, δεν θα έπρεπε καν να είχαν λάβει διαβατήριο.

Η διαδικασία

Για να υποβάλουν αίτηση για κυπριακό διαβατήριο, οι αιτούντες θα πρέπει να επενδύσουν τουλάχιστον 2,15 εκατομμύρια στην κυπριακή οικονομία και να έχουν καθαρό ποινικό μητρώο. Ωστόσο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δικτύου, η Κύπρος σε μερικές περιπτώσεις δεν πραγματοποίησε εκτεταμένο έλεγχο για το παρελθόν των αιτούντων, όπως κανονικά θα έπρεπε να συμβαίνει.

Από την έναρξη του το 2013, το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, μέσω του οποίου πολιτογραφούνται και λαμβάνουν κυπριακό διαβατήριο ξένοι επενδυτές, έχει δεχτεί σκληρή κριτική. Τα επτά αυτά χρόνια, η χώρα κέρδισε περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια ευρώ που επενδύθηκαν με σκοπό την τόνωση της οικονομίας.

Κολοσσοί στο επίκεντρο

Μεταξύ του 2017 και του 2019, οι χώρες που υπέβαλαν τις περισσότερες αιτήσεις στην Κύπρο ήταν η Ρωσία, η Κίνα και η Ουκρανία. Ανάμεσα στις εγκεκριμένες αιτήσεις που παρουσίασε το Al Jazeera ήταν αυτή του Ουκρανού μεγιστάνα, Mykola Zlochevsky, ιδιοκτήτη της κορυφαίας εταιρείας ενέργειας, Burisma. Όταν ο ίδιος αγόρασε το κυπριακό διαβατήριο το 2017, ήδη στην χώρα του το όνομά του είχε εμπλακεί σε υπόθεση διαφθοράς.

Τον Ιούνιο του 2020 Ουκρανοί εισαγγελείς είπαν πως κάποιοι τους πρόσφεραν 6 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να εγκαταλείψουν την έρευνα. Ο Ουκρανός μεγιστάνας αρνείται τις κατηγορίες πως προσπάθησε να δωροδοκήσει τις Αρχές.

Παρόμοιες είναι και οι καταγγελίες που αφορούν τον Ρώσο υπήκοο, Nikolay Gornovskiy, πρώην ιδιοκτήτη του ενεργειακού κολοσσού, Gazprom. Ο ίδιος αντιμετώπιζε ήδη κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας όταν η Κύπρος ενέκρινε το διαβατήριο του το 2019.

Άλλες αιτήσεις εγκρίθηκαν ακόμη και μετά τη σύλληψη των αιτούντων και μερικές φορές ακόμη και ενώ εκείνοι βρίσκονταν στην φυλακή.

Ο Ali Beglov, Ρώσος υπήκοος, αγόρασε το διαβατήριό του παρά την ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε για εκβιασμό, ενώ ο Κινέζος επιχειρηματίας Zhang Keqiang έλαβε επίσης ένα κυπριακό διαβατήριο, παρά το γεγονός ότι έχει περάσει χρόνο στην φυλακή για μια παράνομη συμφωνία. Το διαβατήριο του Βιετναμέζου επιχειρηματία, Pham Nhat Vu, εγκρίθηκε ένα μήνα αφότου κατηγορήθηκε για δωροδοκία εκατομμυρίων σε μια υπόθεση αναφορικά με μια συμφωνία τηλεπικοινωνιών. Τώρα εκτίει φυλάκιση τριών ετών.

Αυστηρότεροι έλεγχοι

Τον Μάιο του 2019 η Κύπρος θέσπισε αυστηρότερους κανονισμούς σχετικά με την υπηκοότητα, σύμφωνα με τους οποίους δεν θα μπορούσε να αγοράσει διαβατήριο οποιοσδήποτε δέχονταν κατηγορίες για κάποια υπόθεση. Τελικά, οι Κύπριοι βουλευτές τον Ιούλιο εξέδωσαν νόμο που έδινε το δικαίωμα για αφαίρεση ιθαγένειας έπειτα από δεκάδες σκάνδαλα που αφορούσαν διαβόητους επενδυτές χρυσών διαβατηρίων. Οι περισσότεροι ωστόσο πολιτικοί καταψήφισαν την πρόταση για δημοσιοποίηση των ονομάτων που αγόρασαν την κυπριακή υπηκοότητα.

Ο νέος αυστηρότερος νόμος ισχύει για όποιον διαπράξει σοβαρό έγκλημα, καταζητείται από την Ιντερπόλ ή υπόκειται σε κυρώσεις δέκα χρόνια μετά την αγορά του διαβατηρίου του. Η Κύπρος, εξετάζοντας όλες τις προηγούμενες αιτήσεις, ανακοίνωσε πως περίπου τριάντα άτομα αντιμετωπίζουν κίνδυνο για απώλεια υπηκοότητας, ωστόσο οι τοπικές εφημερίδες αναφέρουν πως πολλοί ενδέχεται να παραβιάσουν τον νέο νόμο. Σημειώνεται ότι ανάμεσα στα πρόσωπα αυτά περιλαμβάνονται ονόματα όπως ο Leonardo Gonzalez Dellan, πρώην τραπεζίτης από την Βενεζουέλα, ο οποίος τιμωρήθηκε από τις αμερικανικές Αρχές για ξέπλυμα χρήματος και παράνομες συμφωνίες.

Άλλα παραδείγματα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία είναι οι Ρώσοι αδελφοί, Alexei και Dmitry Ananiev, οι οποίοι αγόρασαν την υπηκοότητα το 2017 και κατηγορούνται από την Ρωσία για υπεξαίρεση. Ένα άλλο άτομο που έλαβε την κυπριακή υπηκοότητα είναι ο Κινέζος, Li Jiadong, ο οποίος επίσης κατηγορήθηκε από τις αμερικανικές Αρχές για ξέπλυμα χρήματος και παράνομες συναλλαγές με χάκερ που βρίσκονται στην Βόρεια Κορέα. Τέλος, πρωταγωνιστεί το όνομα του Maleksabet Ebrahimi και του γιου του, Mehdi, που είναι δύο από τα πιο καταζητούμενα πρόσωπα που βρίσκονται στην λίστα της Iντερπολ. Και οι δύο δέχονται κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και απάτες στο Ιράν ενώ παρόμοιες κατηγορίες αντιμετωπίζουν και στον Καναδά.

Σημειώνεται ότι με τον όρο «Cyprus Papers» το διεθνές δίκτυο αναφέρεται σε μια ομάδα εγγράφων που έχουν διαρρεύσει και βρίσκονται στα χέρια αποκλειστικά της Ερευνητικής Ομάδας του Al Jazeera. Τα έγγραφα αυτά περιλαμβάνουν περισσότερες από 1.400 εγκεκριμένες αιτήσεις για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα που διαχειρίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Το πρόγραμμα επιτρέπει σε ανθρώπους να αγοράσουν ένα κυπριακό διαβατήριο, και κατ ’επέκταση να γίνουν πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επενδύοντας τουλάχιστον 2,15 εκατομμύρια ευρώ (2,5 εκατομμύρια δολάρια) στην χώρα.

Το κυπριακό διαβατήριο επιτρέπει στον κάτοχό του να ταξιδεύει ελεύθερα σε 174 χώρες, καθιστώντας το πρόγραμμα δημοφιλές σε άτομα από χώρες όπου το ταξίδι χωρίς βίζα είναι περιορισμένο. Οι αιτήσεις που έχει στα χέρια του το Al Jazeera υποβλήθηκαν το διάστημα μεταξύ του 2017 και του 2019. Ορισμένες περιλαμβάνουν μέλη της ίδιας οικογένειας, γεγονός που αυξάνει τον συνολικό αριθμό ατόμων που έχουν λάβει ευρωπαϊκά διαβατήρια σε 2.500 περίπου.

Το βίντεο του Δικτύου:

Το διεθνές δίκτυο δημοσίευσε μάλιστα σήμερα βίντεο, με το οποίο εξηγεί απλά τη υπόθεση, προσθέτοντας παράλληλα μία σατιρική ματιά στους αμφίβολους χαρακτήρες και τους κρατικούς αξιωματούχους που αγοράζουν την εθνικότητα σαν να είναι πολυτελές αυτοκίνητο.

Όπως σημειώνει το διεθνές δίκτυο: «Εάν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά 2,5 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσετε διαβατήριο στην Ευρώπη, τότε πιθανότατα βρίσκεστε ήδη στην πλούσια λίστα κάποιου με τουλάχιστον μια Porsche στο γκαράζ. Η διαρροή αποκαλύπτει 2.500 άτομα που πληρώθηκαν για να γίνουν νέοι πολίτες της Κύπρου με το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι μπορούν να ζήσουν και να εργαστούν οπουδήποτε, από το Μιλάνο έως το Μόντε Κάρλο.

Ποιος είναι λοιπόν στη λίστα; Μεταξύ των ονομάτων στο The Cyprus Papers είναι καταδικασμένοι εγκληματίες, καταζητούμενοι και πολιτικές προσωπικότητες που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για βρώμικο χρήμα.»

Πληροφορίες από: Huffington Post