Θα είναι η Τζιόρτζια Μελόνι η επόμενη πρωθυπουργός της Ιταλίας;

Η πολιτική της Ιταλίας είναι ένα ατελείωτο roller coaster. H χώρα έχει 18 κυβερνήσεις τα τελευταία 32 χρόνια και παρά το γεγονός ότι η σημερινή κυβέρνηση Ντράγκι στηρίζεται από την πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών δυνάμεων, τίποτα δεν αποκλείει το επόμενο διάστημα ανατροπή των συσχετισμών και στροφή σε άλλα μονοπάτια.

Αυτή τη φορά όμως μάλλον δεν θα αναμένουμε επιστροφή του Ματέο Σαλβίνι στην πρώτη γραμμή, αλλά εμφάνιση του «νέου αστεριού» της ιταλικής ακροδεξιάς, της Τζιόρτζια Μελόνι, που μεθοδικά «χτίζει» το προφίλ της και μπαίνει δυναμικά στο προσκήνιο.

Ο Σαλβίνι στον πάγκο, η Μελόνι στο παρκέ

Πριν από τρία χρόνια ο Σαλβίνι έμοιαζε να είναι ο εν αναμονή πρωθυπουργός της Ιταλίας. Μια σειρά όμως από πολιτικά λάθη, συμπεριλαμβανομένων των λανθασμένων χειρισμών του στις πρόωρες εκλογές του 2019, τον άφησαν στην αντιπολίτευση όχι πλήρως ηττημένο, αλλά σαφώς αποδυναμωμένο. Ο επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά παρέμενε ο πιο δημοφιλής πολιτικός της χώρας, αλλά το 2020 η πανδημία ήρθε να σαρώσει την κοινωνία και οικονομία της χώρας, βάζοντας στο περιθώριο τις αντιπροσφυγικές «κορώνες» που κρατούσαν ζεστό τον Σαλβίνι στη σκέψη των Ιταλών. Η στήριξη στον Μάριο Ντράγκι τον Φεβρουάριο του 2021 κατέστησε μεν mainstream τον Σαλβίνι, ωστόσο αποδυνάμωσε αισθητά εκείνα τα στοιχεία που «anti-establishment» προφίλ που με κόπο είχε χτίσει τα προηγούμενα χρόνια.

Η πανδημία και το εύρος των συνεπειών της στην ιταλική οικονομία αναγκάζει προς το παρόν το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος της χώρας να συνεργαστεί και να συνασπιστεί γύρω από τον Ντράγκι, σε μια πρωτοφανή πολιτική σύμπλευση, με τον Σαλβίνι να συνομιλεί με το κόμμα των Πέντε Αστέρων και το Δημοκρατικό Κόμμα για τον σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής σε όλα τα θέματα. Ο Σαλβίνι που δεν ήθελε να βλέπει τον Ντράγκι ούτε ζωγραφιστό μπροστά του, σήμερα συνδιαλέγεται καθημερινά μαζί του.

Οι εξελίξεις αυτές άρχισαν να αποτυπώνονται στις δημοσκοπήσεις, με τα ποσοστά του Σαλβίνι και της Λέγκα να αποδυναμώνονται. Αρκετοί ψηφοφόροι του, στους οποίους άρεσε το αντιμεταναστευτικό του κρεσέντο και οι επιθέσεις στους ηγέτες της ΕΕ, αποφάσισαν ότι ο Σαλβίνι είχε «ξεπουληθεί» αφήνοντας τη Λέγκα να συμμετάσχει στην κυβέρνηση Ντράγκι.

Αναζητώντας μια πιο αυθεντική ακροδεξιά εναλλακτική λύση, πολλοί ψηφοφόροι της Λέγκας στράφηκαν στους «Αδελφούς της Ιταλίας» (Fratelli d’Italia), το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο που αρνήθηκε να συμμετάσχει στον συνασπισμό του Ντράγκι. Έκτοτε η Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής του φασιστικού μορφώματος, ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε αυτό το μήνα από την Corriere della Sera ανέδειξε την Μελόνι ως τη δεύτερη πιο δημοφιλή πολιτικό στην Ιταλία, μετά τον πρώην πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε. Ο Σαλβίνι βρίσκεται στην τέταρτη θέση, αφού έπεσε από το 39% της αποδοχής πριν από ένα χρόνο στο 30%. Μια σειρά δημοσκοπήσεων αποκαλύπτει επίσης ότι οι Αδελφοί της Ιταλίας είναι πλέον το ταχύτερα ανερχόμενο δημοσκοπικά κόμμα της χώρας. Το κόμμα του Σαλβίνι παραμένει πρώτο στις δημοσκοπήσεις με 22%, ωστόσο η Μελόνι πλησιάζει με 19%.

Οι θέσεις της και οι πολιτικοί ελιγμοί

Στα 43 της η Μελόνι έχει πάνω από 25 χρόνια εμπειρίας στην ιταλική πολιτική σκηνή. Έφηβη ακόμα, εντάχθηκε στην ομάδα νεολαίας του Movimento Sociale Italiano, ενός φασιστικού κόμματος που εμπνεόταν από τις ιδέες του Μπενίτο Μουσολίνι. Αφού μεταπήδησε στη δεξιά Alleanza Nazionale (Εθνική Συμμαχία), έγινε υπουργός Νεολαίας το 2008, σε μία από τις πολλές κυβερνήσεις υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Το 2014 η ίδια συνέβαλε στην ίδρυση των Αδελφών της Ιταλίας.

Το κόμμα έχει ακολουθήσει ακόμη πιο σκληρή γραμμή από ό,τι η Λέγκα στο προσφυγικό, μιλά για πολιτικές προώθησης των γεννήσεων για να πετύχει η Ιταλία «φυλετική καθαρότητα» και παράλληλα βάζει σε προτεραιότητα το θέμα της αναθεώρησης του ιταλικού Συντάγματος ώστε το ιταλικό δίκαιο να υπερισχύει έναντι του ευρωπαϊκού. Πορεύεται επίσης με το τρίπτυχο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια»,«βουτώντας» στα νερά της λαϊκιστικής δεξιάς.

Αν και η Μελόνι δεν τάσσεται υπέρ μιας εξόδου της Ιταλίας από την ΕΕ, θέλει να «ξανασυζητήσει» τις υπάρχουσες συνθήκες της ΕΕ και το ενιαίο νόμισμα. Η απόφασή της να κρατήσει τους Αδελφούς της Ιταλίας εκτός της σημερινής κυβέρνησης συνασπισμού αποτελεί έναν επιτυχημένο ελιγμό και μια παρακαταθήκη για το πολιτικό της μέλλον. «Δεν θα μπλέξουμε με τα πίτουρα γιατί θα μας φάνε οι κότες. Ο λαός κρίνει κι αξιολογεί ποιος τον σέβεται και ποιος όχι, ποιος είναι συνεπής στις θέσεις του και ποιος όχι» τονίζει συχνά πυκνά σε ΜΜΕ της χώρας.

Στην Ιταλία θα διεξαχθούν εκλογές κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Εάν ο Ντράγκι εγκαταλείψει την πρωθυπουργία και επιδιώξει να διεκδικήσει την ιταλική προεδρία, ενδέχεται να προκύψουν πολιτικές εξελίξεις ακόμα και μέσα στο 2022. Με την υποστήριξη της Forza Italia του Μπερλουσκόνι, η Λέγκα και οι Αδελφοί της Ιταλίας θα μπορούσαν κάλλιστα να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση – ένα σχήμα που συγκεντρώνει σήμερα 48%.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο για την Ιταλία. Θα μπορούσε ωστόσο να αποτελέσει και ένα ισχυρό κίνητρο για την Αριστερά να συσπειρωθεί και να προχωρήσει σε έναν ενιαίο σχήμα απέναντι στην ακροδεξιά απειλή. Υπάρχουν όμως οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο; Με τους σημερινούς συσχετισμούς, δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι.