Πανδημία: Όταν οι λίγοι κερδίζουν δισεκατομμύρια από τα εμβόλια

Η ιατρική επέτρεψε την ομαλοποίηση μιας νεοφιλελεύθερης προσέγγισης σε ένα πεδίο στο οποίο δεν θα έπρεπε ποτέ να έχει διεισδύσει: την παγκόσμια υγεία. Ως αποτέλεσμα των κερδών από την πανδημία, ένα κύμα νέων δισεκατομμυριούχων έχει αναδυθεί, σε πλήρη αντίθεση με την εξαθλίωση που εντοπίζεται αλλού, και με την ανησυχητική ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια, η οποία γρήγορα μετατρέπεται σε απαρτχάιντ των εμβολίων.

Από την αρχή της πανδημίας, εννέα άνθρωποι έχουν γίνει δισεκατομμυριούχοι από τα εμβόλια, με συνολικό καθαρό πλούτο 19,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με την People’s Vaccine Alliance, η καθαρή τους περιουσία τους είναι αρκετή για να εμβολιαστούν πλήρως όλοι οι άνθρωποι σε χώρες με χαμηλό εισόδημα 1,3 φορές. Η Alliance, η οποία αποτελείται από εννέα ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων της Διεθνούς Αμνηστίας, της Oxfam και του UNAIDS, ανέδειξε τον συσσωρευμένο πλούτο λίγων ανθρώπων παρά τα δισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος που χρηματοδότησαν την παραγωγή των εμβολίων κατά του κορονοϊού.

Stéphane Bancel (4,3 δισεκατομμύρια δολάρια)

Ο Bancel, Γάλλος υπήκοος, έγινε διευθύνων σύμβουλος της Moderna το 2011, αφού εγκατέλειψε την προηγούμενη θέση του ως διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής εταιρείας διαγνωστικών BioMérieux. Κατέχει περίπου το 6% της Moderna, από περίπου 9% όταν έγινε για πρώτη φορά δισεκατομμυριούχος τον Μάρτιο του 2020, αφού πούλησε περισσότερες από ένα εκατομμύριο μετοχές καθώς η μετοχή της εταιρείας αυξήθηκε κατά περισσότερο από 550%. Σύμφωνα με τα ρυθμιστικά αρχεία, έχει επίσης εξαργυρώσει σχεδόν 30 εκατομμύρια δολάρια σε μετοχές φέτος.

Uğur Şahin (4 δισ. δολάρια)

Ο Uğur Şahin είναι διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της γερμανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας BioNTech, η οποία συνεργάστηκε με την Pfizer για την παραγωγή του πρώτου εμβολίου Covid-19 που εγκρίθηκε στις ΗΠΑ. Ο Şahin και η σύζυγός του Özlem Türeci συνίδρυσαν την BioNTech το 2008, με την υποστήριξη των Γερμανών δισεκατομμυριούχων αδελφών Thomas και Andreas Struengmann. Ο Sahin κατέχει περίπου το 17% της BioNTech, η οποία εισήχθη στο χρηματιστήριο Nasdaq τον Οκτώβριο του 2019. Γεννήθηκε στην Τουρκία και μεγάλωσε στη Γερμανία, όπου εκπαιδεύτηκε ως ογκολόγος. Το 2001 ήταν συνιδρυτής της Ganymed Pharmaceuticals, η οποία εξαγοράστηκε από την Astellas Pharma, μια μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία με έδρα το Τόκιο, το 2016 έναντι 460 εκατομμυρίων δολαρίων.

Timothy Springer (2,2 δισ. δολάρια)

Ανοσολόγος και καθηγητής βιολογικής χημείας και μοριακής φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο Springer ήταν ιδρυτικός επενδυτής της Moderna το 2010, βάζοντας 5 εκατομμύρια δολάρια στη νεοσύστατη εταιρεία. Πάνω από μια δεκαετία αργότερα, η συμμετοχή του σε ποσοστό 3,5% αξίζει σήμερα περίπου 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Springer είναι ενεργός επενδυτής στη βιοτεχνολογία, με μικρότερες συμμετοχές στις εισηγμένες εταιρείες Selecta Biosciences, Scholar Rock και Morphic Therapeutic. Το 1993 ίδρυσε την εταιρεία βιοτεχνολογίας LeukoSite και την έφερε στο χρηματιστήριο το 1998, ενώ την επόμενη χρονιά την πούλησε στη Millennium Therapeutics, η οποία με τη σειρά της ανήκει σήμερα στην Takeda, μια ιαπωνική πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία, έναντι 635 εκατομμυρίων δολαρίων.

Noubar Afeyan (1,9 δισ. δολάρια)

Γεννημένος στη Βηρυτό του Λιβάνου το 1962 από Αρμένιους γονείς, ο Noubar Afeyan και η οικογένειά του διέφυγαν από τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου και μετακόμισαν στο Μόντρεαλ του Καναδά το 1975. Ο Afeyan είναι ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων βιοεπιστημών Flagship Pioneering, της οποίας οι εταιρείες που έχει ιδρύσει αξίζουν περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Αύξησε την περιουσία του ως πρόεδρος της Moderna, ενώ κατέχει επίσης μετοχές σε περισσότερες από δώδεκα εισηγμένες εταιρείες βιοτεχνολογίας στις ΗΠΑ.

Juan Lopez Belmonte (1,8 δισ. δολάρια)

Ο Juan Lopez Belmonte Χουάν είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Laboratorios Farmaceuticos Rovi (γνωστή ως Rovi), μιας εταιρείας βιοτεχνολογίας με έδρα τη Μαδρίτη. Ο γιος του, Juan Lopez Belmonte Encina, είναι διευθύνων σύμβουλος και οι δύο άλλοι γιοι υπηρετούν ως αντιπρόεδροι. Η οικογένεια κατέχει πάνω από το 60% της εταιρείας. Τον Ιούλιο του 2020 πολλαπλασίασε τα εκατομμύριά του όταν συμφώνησε στη συνεργασία της Rovi και της Moderna για την παραγωγή και συσκευασία του υποψήφιου εμβολίου Covid-19 της τελευταίας εταιρείας.

Robert Langer (1,6 δισ. δολάρια)

Ο Robert Langer είναι καθηγητής χημικής μηχανικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Υπήρξε ιδρυτικός επενδυτής της Moderna -που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το γραφείο του στο Κέιμπριτζ- το 2010 και δεν έχει πουλήσει ποτέ το μερίδιό του που αξίζει σήμερα περίπου 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια.

Zhu Tao (1,3 δισεκατομμυρίων δολάρια)

Ο Zhu Tao αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ με διδακτορικό στη χημική μηχανική το 2003, ενώ στη συνέχεια διεξήγαγε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, εστιάζοντας τα ενδιαφέροντά του στην έρευνα εμβολίων. Ο Zhu είναι συνιδρυτής και επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της CanSino Biologics από το 2009, ενός προμηθευτή προϊόντων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου Convidecia με μία δόση Covid-19, το οποίο έχει εγκριθεί για χρήση σε ορισμένες χώρες της Ασίας, της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.

Qiu Dongxu (1,2 δισ. δολάρια)

Ο Qiu Dongxu είναι επίσης συνιδρυτής και ανώτερος αντιπρόεδρος της CanSino Biologics. Φαρμακοποιός στο επάγγελμα, βρήκε την περιουσία του μέσω της βιομηχανίας βιοτεχνολογίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, βοήθησε την CanSino να συγκεντρώσει 20 εκατομμύρια δολάρια και διηύθυνε τη μεταφορά τεχνολογίας δύο προϊόντων εμβολίων. Προηγουμένως πέρασε εννέα χρόνια σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στη Biomira, την AltaRex και την Arius Research.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημειώνει ότι το 87% των δόσεων εμβολίων έχει διατεθεί σε χώρες υψηλού ή ανώτερου μεσαίου εισοδήματος. Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος έχουν λάβει μόλις το 0,3%. Υπάρχει ο κίνδυνος η πρόσφατη δέσμευση των ηγετών των G7 να διαθέσουν ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίου Covid-19 στις φτωχότερες χώρες να έρθει πολύ αργά, με το σχέδιο που συζητήθηκε να μην έχει φιλοδοξία και να δείχνει ότι οι ηγέτες των πλούσιων κυβερνήσεων θέτουν τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών πάνω από την υγεία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Η αποτυχία άρσης της πατέντας και του διαμοιρασμού της πνευματικής ιδιοκτησίας του εμβολίου έχει υπονομεύσει πλήρως τις παγκόσμιες προσπάθειες ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της χειρότερης κρίσης δημόσιας υγείας εδώ και έναν αιώνα. Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε τον ιό να μεταλλάσσεται περαιτέρω, γεγονός που θα μπορούσε, στη χειρότερη περίπτωση, να οδηγήσει στο να γίνει ανθεκτικός στα σημερινά και σε νέα εμβόλια, παρατείνοντας επ’αόριστον την υγειονομική κρίση.