Pandora Papers: Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί
Στη χώρα μας, ο πρωθυπουργός δεν έχει θελήσει να απαντήσει με σαφήνεια στα ερωτήματα που προκύπτουν για το Πόθεν Έσχες του τα τελευταία χρόνια.
«Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί» λέει ο θυμόσοφος λαός και αποδεικνύεται εύστοχο σχόλιο σχετικά με την αποκάλυψη οικονομικών εγγράφων από την ομάδα Pandora Papers για τον μυστικό πλούτο και τις συναλλαγές παγκόσμιων ηγετών, πολιτικών και δισεκατομμυριούχων.
Οι αποκαλύψεις αυτές κατακλύζουν εδώ και κάποιες ημέρες τα ελληνικά ΜΜΕ, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν έχει επιδείξει την ίδια αφοσίωση στη διερεύνηση της αλήθειας και την αποκάλυψη μυστικών συναλλαγών για πολιτικούς και ηγέτες στην Ελλάδα.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ICIJ μάλιστα, αρκετά από τα έγγραφα είναι και στα ελληνικά!
Σύμφωνα με τα Pandora Papers, που αποτελούν την τελευταία, σε μια ακολουθία διαρροών τα τελευταία επτά χρόνια, μετά τα FinCen, τα Paradise Papers, τα Panama Papers και τα LuxLeaks.Περίπου 35 σημερινοί και πρώην ηγέτες και περισσότεροι από 300 δημόσιοι υπάλληλοι εμφανίζονται σε αρχεία υπεράκτιων (offshore) εταιρειών.
Όμως, εύλογα γεννώνται ερωτήματα για τη συστηματική δημοσιογραφική σιωπή των Ελλήνων όταν πρόκειται για την άσκηση ελέγχου σε Έλληνες πολιτικούς και την διερεύνηση εγχώριων υποθέσεων κρυφού πλούτου.
Άλλωστε, είμαστε στη χώρα στην οποία ο πρωθυπουργός δεν έχει θελήσει να απαντήσει με σαφήνεια στα ερωτήματα που προκύπτουν για το Πόθεν Έσχες του τα τελευταία χρόνια (από το 2017), και το αυτί της Δικαιοσύνης δεν φαίνεται να ιδρώνει.
Μάλιστα, ούτε και φέτος, μετά τις νέες αποκαλύψεις για το πόθεν έσχες του πρωθυπουργικού ζεύγους φαίνεται να δηλώνεται η γαλλική εταιρεία SCI Personal Ventures, την πλειοψηφία των μετοχών της οποίας έχει η σύζυγός του, σύμφωνα με το Documento το οποίο επικαλείται έγγραφα του γαλλικού κράτους. Μάλιστα, η εταιρεία αυτή επιχειρείται να κρυφτεί μέσα σε μια ελληνική, καθώς σε σύζυγο πολιτικού απαγορεύεται εκ του νόμου να έχει μετοχές σε εταιρείες με έδρα την αλλοδαπή.
Παρά τα αλλεπάλληλα ερωτήματα ωστόσο, η μεγαλύτερη μερίδα του δημοσιογραφικού κόσμος έχει επιλέξει να απέχει από την άσκηση ελέγχου και τη διερεύνηση της αλήθειας, με καθοριστικό ρόλο σε αυτό να διαδραματίζουν οι διάφορες… λίστες που δόθηκαν με πρόφαση την πανδημία.
Χωρίς καμία πρόθεση να μειωθεί η σπουδαιότητας των αποκαλύψεων που κάνουν τα Pandora Papers, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η αποκάλυψη της αλήθειας δεν χρήζει επιλεκτικών ευαισθησιών. Πρόκειται άλλωστε για το δημοσιογραφικό καθήκον.
Τι αποκαλύπτουν τα Pandora Papers
Μεταξύ άλλων, αποκαλύπτουν ότι ο βασιλιάς της Ιορδανίας συγκέντρωσε κρυφά 70 εκατ. λίρες Αγγλίας και ΗΠΑ. Δείχνουν επίσης πώς ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ και η σύζυγός του συγκέντρωσαν 312.000 λίρες σε χαρτονομίσματα όταν αγόρασαν γραφείο στο Λονδίνο. Το πρωθυπουργικό ζευγάρι της Βρετανίας αγόρασε μια υπεράκτια εταιρεία που ανήκε στο κτίριο!
Η διαρροή συνδέει επίσης τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν με μυστικά περιουσιακά στοιχεία στο Μονακό και δείχνει ότι ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις δεν δήλωσε ότι μια υπεράκτια επενδυτική εταιρεία αγόρασε δύο βίλες για 12 εκατομμύρια λίρες στη νότια Γαλλία.
Διαφθορά και φοροδιαφυγή
Όπως δημοσιεύει η Εφ.Συν., ορισμένα στοιχεία καταγράφουν κατηγορίες για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος και παγκόσμια φοροδιαφυγή. Ωστόσο, μια από τις μεγαλύτερες αποκαλύψεις είναι το πώς επιφανείς και πλούσιοι άνθρωποι δημιούργησαν νόμιμα εταιρείες για να αγοράσουν –με μυστικό και κρυφό τρόπο–ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν τους ιδιοκτήτες μερικών από τις 95.000 υπεράκτιων εταιρειών πίσω από τις αγορές. Επισημαίνουν επίσης την αποτυχία της βρετανικής κυβέρνησης να εισαγάγει μητρώο ιδιοκτητών υπεράκτιων ακινήτων παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις να το πράξει, εν μέσω ανησυχιών ότι ορισμένοι αγοραστές ακινήτων θα μπορούσαν να κρύβουν δραστηριότητες ξεπλύματος χρήματος. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Iλχάμ Αλίγιεφ και η οικογένειά του, που κατηγορούνται για λεηλασία της χώρας τους, αποτελούν ένα τέτοιο παράδειγμα.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι Αλίγιεφ και οι στενοί συνεργάτες τους είχαν εμπλακεί κρυφά σε συμφωνίες ιδιοκτησίας στο Ηνωμένο Βασίλειο αξίας άνω των 400 εκατομμυρίων λιρών. Οι αποκαλύψεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν ενοχλητικές για τη βρετανική κυβέρνηση, καθώς ο Αλίγιεφ φαίνεται να είχε κέρδη 31 εκατ. λιρών μετά την πώληση ενός από τα ακίνητά τους στο Λονδίνο.
Επίσης, τα οικονομικά έγγραφα δείχνουν πώς ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα ο Β’ συγκέντρωσε κρυφά μια ολόκληρη περιουσία ακινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, αξίας άνω των 100 εκατ. δολαρίων). Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν ένα δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και άλλους φορολογικούς παραδείσους για να αγοραστούν 15 σπίτια από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 1999. Οι δικηγόροι του βασιλιά Αμπντάλα δήλωσαν ότι όλα τα ακίνητα αγοράστηκαν με προσωπικό πλούτο, τον οποίο χρησιμοποιεί επίσης για τη χρηματοδότηση έργων για τους πολίτες της Ιορδανίας. Είπαν ότι ήταν συνήθης πρακτική των ηγετών σε τέτοια κράτη να αγοράζουν ακίνητα μέσω υπεράκτιων εταιρειών.
Μεταξύ των άλλων αποκαλύψεων στα Pandora Papers περιλαμβάνονται:
→ Ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενυάτα και έξι μέλη της οικογένειάς του κατείχαν κρυφά ένα δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών. Έχουν συνδεθεί με 11 επιχειρήσεις, μία από τις οποίες αποτιμήθηκε στα 30 εκατ. δολάρια.
→ Μέλη του στενού κύκλου του πρωθυπουργού του Πακιστάν Ίμραν Χαν, συμπεριλαμβανομένων υπουργών του υπουργικού συμβουλίου και των οικογενειών τους, κατέχουν κρυφά εταιρείες και καταπιστεύματα εκατομμυρίων δολαρίων.
→ Το δικηγορικό γραφείο που ιδρύθηκε από τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη φαίνεται ότι παρείχε ψεύτικους ιδιοκτήτες για να συγκαλύψουν τον πραγματικό ιδιοκτήτη μιας σειράς υπεράκτιων εταιρειών: ενός πρώην Ρώσου πολιτικού που κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση. Ωστόσο, το δικηγορικό γραφείο το αρνείται.
→ Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετέφερε το μερίδιό του σε μια μυστική υπεράκτια εταιρεία, λίγο πριν κερδίσει τις εκλογές του 2019.
→ Ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκιγιέρμο Λάσο, πρώην τραπεζίτης, αντικατέστησε ένα ίδρυμα Παναμά (που έκανε μηνιαίες πληρωμές) σε στενά μέλη της οικογένειάς του με ένα καταπιστευτήριο που εδρεύει στη Νότια Ντακότα των ΗΠΑ.
Επίσης ανάμεσα στα πρόσωπα που φέρνει στο φως η έρευνα περιλαμβάνεται η Κολομβιανή τραγουδίστρια Σακίρα, η Γερμανίδα Κλόντια Σίφερ (μοντέλο) και ο Ινδός σταρ του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκαρ.
Η εξέταση των αρχείων αυτών είναι η μεγαλύτερη που διοργανώθηκε από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), με περισσότερους από 650 δημοσιογράφους να συμμετέχουν. Η έρευνα, που δημοσιεύεται σε μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης, στηρίζεται σε 11,9 εκατομμύρια έγγραφα, που προέρχονται από 14 εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και φέρνει στο φως περισσότερες από 29.000 υπεράκτιες εταιρείες.
