Ποιος πραγματικά πιστεύει στην ειρήνη;

Αυτό που έγραψα χθες, ότι σε Ισραήλ και Παλαιστίνη υπάρχει ένα ευρύ πλειοψηφικό μέτωπο που διατρέχει και τις δύο κοινότητες και, σε συνθήκες ηρεμίας, επιθυμεί την ειρήνη και τη συνύπαρξη, είναι τα καλά νέα.

Όμως, υπάρχουν και άσχημα νέα – και για να είμαι δίκαιος (όσο μπορώ) και ακριβής (όσο γίνεται) οφείλω να σας τα εκθέσω και αυτά, όπως ακριβώς τα έχω δει και τα έχω ζήσει, όλα αυτά τα χρόνια.

Κατ’ αρχήν, 7-8 στους 10 Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους, αν τους ρωτήσεις αν θέλουν «ειρήνη ή πόλεμο», θα σου απαντήσουν αμέσως «ειρήνη», θα λάμψει το πρόσωπό τους και θα νιώσεις πολύ έντονα έναν αληθινό, γνήσιο καημό (δεν βρίσκω άλλη λέξη). Όπως ένας βαριά άρρωστος που προφερει τη λέξη «υγεία».

Οι 2-3 που θα πουν «πόλεμο – εκδίκηση – αφανισμό κλπ» είναι οι καμμένοι φανατικοί, αλλά είναι σαφώς μειοψηφία. Για χάρη της συζήτησης, ας τους αφήσουμε στην άκρη σαν να μην υπάρχουν, και ας υποθέσουμε ότι οι υπόλοιποι, οι «καλοί», έχουν αποφασίσει τελικά να πάνε επιτέλους σε μια συμφωνία ειρήνευσης.

Το ποσοστό θα πέσει στους 5-6 στους 10, όταν από τα θεωρητικά περάσεις στα πρακτικά ενός πιθανού deal, δηλαδή ποιός παίρνει τι, ποιός χάνει τι, πως αυτά διασφαλίζονται κλπ. (Συγχωρέστε με που το βάζω με στεγνούς όρους παζαριού, αλλά βρισκόμαστε στην περιοχή που αποτελεί το λίκνο του).

Ωστόσο, το σημαντικό είναι ότι και οι δύο μένουν στην κουβεντα, το συζητούν και το παζαρεύουν. Και να σας πω ένα μυστικό; Εδώ στη Μέση Ανατολή έτσι ακριβώς ξεκινάνε όλα τα τεράστια deals: Με άγριο παζάρι και σκληρή άρνηση στην αρχή κι από τις δύο μεριές, τόσο που νομίζεις ότι θα παίξουν μπουνιές. Και στο τέλος τα βρίσκουν.

Όμως, μόλις φτάσεις σ’ αυτό το θετικό σημείο, της καλής διάθεσης για επίλυση, τότε προσκρούεις σε ένα τεράστιο τείχος, που φαινεται απροσπέλαστο, όσο και εξηγήσιμο / απολύτως αναμενόμενο: Σχεδόν κανένας, ούτε ο 1 στους 10, δεν πιστεύει ότι στ’ αλήθεια μπορεί αυτό να συμβεί. Δηλαδή: Το εύχεται, το επιθυμεί, το συζητάει, αλλά ΔΕΝ πιστεύει μέσα του ότι τελικά μπορεί να επιτευχθεί (στις μέρες του) η ειρήνη και η συνύπαρξη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι λόγοι που ακούω (κι από τους δύο) και καταλαβαίνω είναι οι εξής:

1. Η πλήρης απώλεια της μεταξύ τους εμπιστοσύνης. Ακόμα κι αν φτάσεις σε μια κοινά αποδεκτή συμφωνία, στο τέλος θα σου πουν «ναι, αλλά δεν πιστεύω ότι θα την τηρήσει ο άλλος, πάλι τα ίδια θα μου κάνει, δεν θέλω να πιαστώ ξανά κορόιδο και να το πληρώσω με αίμα».

2. Η παντελής έλλειψη ελπίδας και αισιοδοξίας. Οι διαδοχικές αποτυχίες 75 ετών στην επίλυση του ζητήματος, η μια χειρότερη από την άλλη, έχουν εδραιώσει την πεποίθηση οτι τίποτα δεν αλλάζει, το πρόβλημα δεν λύνεται, θα είναι για πάντα έτσι. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτή είναι η κανονικότητα σ’ αυτή τη γειτονιά.

3. Η απουσία εμπειρίας μιας εναλλακτικής πραγματικότητας. Κατ’ αρχήν, οσοι καλούνται να διαχειριστούν την κατασταση σήμερα, δεν την δημιούργησαν οι ίδιοι και δεν την επέλεξαν. Την κληρονόμησαν, γαλουχήθηκαν ως παιδιά με μπόλικο φόβο επιβίωσης, και δεν έχουν βιώσει, ούτε μπορούν να φανταστούν μια άλλη πραγματικότητα. Πόσο μάλλον να την σχεδιάσουν και να την υλοποιήσουν, μέσα στην ήδη υπάρχουσα καχυποψία και απαισιοδοξία (και με τους φανατικούς, που τους ξεχάσαμε για λίγο, αλλά παραμονεύουν, να προβοκάρουν, να σπέρνουν τον φόβο και να υπονομεύουν αμέσως κάθε προσπάθεια ειρήνης).

Για να κλείσω με ένα σχήμα λίγο αστείο, αλλά και απολύτως κατανοητό: Το να πω εγώ στις δυο πλευρές να ζήσουν μαζί μονιασμένοι κι αγαπημένοι, είναι σαν να έρθει ένας Ισραηλινός ή ένας Παλαιστίνιος σε εμάς και στους Τούρκους και να μας πει «τί πλακώνεστε ρε παιδιά, τί έχετε να χωρίσετε; Και χαλάτε και τόσα λεφτά στα όπλα. Εγώ νομίζω οτι πρεπει να ενωθείτε ξανά σε ένα κράτος, όπως παλιά, και να ζήσετε αγαπημένοι». Η μαύρη αλήθεια είναι ότι κινδυνεύει να φάει από χλευασμό μέχρι λακτές κι απ’ τους δύο.

Ωστόσο, όπως όλοι ξέρουμε, αν επί 75 χρόνια καθε πρωί που ξυπνάς σκέφτεσαι ότι «όλα θα πάνε σκατά και θα αποτύχω», το πιο πιθανό είναι όντως όλα να πάνε σκάτα και να αποτύχεις, γιατί αυτός είναι απλά ένας βασικός άγραφος νόμος της ζωής.

Συνεπώς: Το πρώτο που χρειάζεται είναι η αλλαγή σκέψης και νοοτροπίας (κάτι μου θυμίζει αυτό, Συνέλληνες). Να πιστέψουν δηλαδή όλοι ότι ΓΙΝΕΤΑΙ. Δηλαδή κάτι πάρα μα πάρα πολύ δύσκολο. Αν ήμασταν στην Ευρώπη ή στην Αμερική, θα έλεγα ότι «αυτό πρέπει να ξεκινήσει από τα κάτω, από τα grassroot αντιπολεμικά κινήματα, τη νεολαία, τη διανόηση, τους καλλιτέχνες κλπ.». Επειδή, όμως, είμαστε στη Μέση Ανατολή, αυτό μεν χρειάζεται απαραιτήτως (το πλειοψηφικό μετωπο), αλλά χρειάζεται και στις δύο πλευρές ΗΓΕΣΙΑ, γιατί έτσι δουλεύουν τα πράγματα επαέ, και μη ρωτάτε περισσότερα.

Και προφανώς, προφανέστατα, αυτή η ηγεσία ΔΕΝ είναι ο Νετανιάχου και οι Ακροδεξιοί για τους Ισραηλινούς, ούτε και η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ για τους Παλαιστίνιους. Χρειάζονται νέες, άφθαρτες, μοντέρνες ηγεσίες, που να θέλουν να αφήσουν πίσω το παρελθόν και να δουλέψουν για το μέλλον. Και να είναι μεν ειρηνιστές και δημοκράτες, αλλά να είναι και τσακάλια μαύρα, γιατί αλλιώς θα τους φάνε κι αυτούς οι φανατικοί μέχρι να πεις «χούμους».

Αν ξέρετε κάποιον/ους με αυτό το προφίλ που να ενδιαφέρονται, παρακαλώ στείλτε μου ίνμποξ.

Υ.Γ.: Η φωτογραφία που βλέπετε παρακάτω: Είναι σε μια κουζίνα ξενοδοχείου τέσσερις Παλαιστίνιοι, τρεις Ισραηλινοί και ένας Έλληνας και δουλεύουν όλοι μαζί για ένα τριήμερο μεσ’ την καλή χαρά. Ακούγεται σαν αρχή από ανέκδοτο, αλλά είναι απολύτως αληθινό, Αύγουστος του ‘20. (Έσβησα τα πρόσωπα τους γιατί δεν ξέρω τι έχει μεσολαβήσει από τότε και αν σήμερα θα ήθελαν να τοποθετηθούν έτσι). Μάλιστα το ξενοδοχείο, που τότε όλα κύλησαν ειρηνικά, είναι κατά διαβολική σύμπτωση στη συνοικία Σέιχ Ζαράχ, έκει ακριβώς όπου αποφασίστηκαν οι εξώσεις των Παλαιστινίων και πυροδοτήθηκε όλο το μακελειό. Άρα, ΓΙΝΕΤΑΙ. Όταν τους αφήνουν.