
Ως νίκη του κινήματος κατά του ρατσισμού εκτιμάται η σύσταση επιτροπής διερεύνησης του αποικιοκρατικού παρελθόντος της χώρας που αποφάσισε η Βουλή.
Γράφει ο Κώστας Αργυρός
Οι επικεφαλής όλων των κομμάτων του Βελγίου συμφώνησαν αυτή την εβδομάδα στη σύσταση μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής, η οποία θα εξετάσει το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας και ειδικά το θέμα της γενοκτονίας 10 εκατομμυρίων ανθρώπων στο Κονγκό. Μοναδική και προβλέψιμη ήταν η διαφωνία του ακροδεξιού Vlaams Belang.
Δεν διευκρινίστηκε ωστόσο πώς ακριβώς θα συσταθεί αυτή η επιτροπή, ποιοί θα συμμετέχουν και κυρίως τι αρμοδιότητες θα έχουν. Μερικοί προτείνουν ότι σαν αποτέλεσμα της τελικής έκθεσης θα πρέπει να περιέχεται και η πρόταση για μια δημόσια συγγνώμη του σημερινού βασιλιά του Βελγίου Φιλίπ προς τους πολίτες του Κονγκό.
Εχουν νόημα τέτοιες κινήσεις ή απλά είναι μια υποκριτική προσπάθεια να ξεμπερδεύουν οι Βέλγοι με ένα αιματοβαμμένο κομμάτι της ιστορίας τους; Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς και όχι μόνο εκείνους που διαδήλωσαν τις τελευταίες ημέρες, κατά του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας με αποκορύφωμα τις «επιθέσεις» στο άγαλμα του Λεοπόλδου του Β’, το οποίο και τελικά απομακρύνθηκε από πλατεία της Αμβέρσας. Υπό αυτή την έννοια ήταν μια επιτυχία του κινήματος, που κατέβηκε στους δρόμους μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ για να μας θυμίσει ότι ρατσιστική βία δεν υπάρχει μόνο στις ΗΠΑ.
Αλλά βεβαίως δε μπορεί να θυμόμαστε το ρατσισμό και τα εγκλήματα των Ευρωπαίων αποικιοκρατών μόνο με αφορμή κάποιο θάνατο. Η Ευρώπη πληρώνει σήμερα σε μεγάλο βαθμό τις αμαρτίες της εκείνης της εποχής. Προσπαθεί να τις συγκαλύψει ή να καθησυχάσει τη συνείδησή της με κάποια προγράμματα «ενισχύσεων» ή «επενδύσεων» σε χώρες της Αφρικής. Πολλές φορές πίσω από αυτά δεν κρύβεται παρά μια πιο εκλεπτυσμένη μορφή αναζήτησης κερδών.
Η γενοκτονία του Κονγκό ήταν μια από τις φρικτές μορφές της αποικιοκρατίας. Η επίσημη ηγεσία του Βελγίου δεν σκέφτηκε ποτέ να ζητήσει συγγνώμη. Μόλις το 2018 έγινε μια προσπάθεια να «καθαρίσει» από το ουσιαστικά ρατσιστικό πνεύμα το «Μουσείο της Αφρικής», που είχε εγκαινιάσει ο Λεοπόλδος στα προάστια του Βελγίου, περισσότερο για να δικαιολογήσει τα εγκλήματα. Αλλά η περίπτωση του Βελγίου δεν είναι μοναδική.
Αν αυτά που συμβαίνουν τώρα αποτελούν επιτυχία του κινήματος, τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν και δεν πρέπει το κύμα που ξέσπασε παγκόσμια κατά της βίας και του ρατσισμού να αποτελέσει μια απλή καταιγίδα που ξέσπασε και πέρασε. Η Ευρώπη έχει πολλές υποχρεώσεις και ανοικτούς λογαριασμούς. Θα τους βρει μπροστά της είτε το εύχεται είτε όχι. Θα είναι χρήσιμο οι πολίτες της να έχουν λόγο για το πώς θα τους ξεχρεώσει.