Βία «άνευ προηγουμένου» κατά προσφύγων στα σύνορα της ΕΕ

Σύμφωνα με έκθεση του Border Violence Monitoring Network, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες αντιμετωπίζουν “μια άνευ προηγουμένου αύξηση της βίας” στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ερευνητές πήραν συνέντευξη από 733 άτομα, που επιχείρησαν να φτάσουν στην Ευρώπη το 2021 και το 2022. Όλοι τους παρείχαν ανατριχιαστικές μαρτυρίες για την εμπειρία τους στα σύνορα και έκαναν λόγο για ομαδικές επαναπροωθήσεις που έπληξαν συνολικά πάνω από 16.000 άτομα.

Η έκθεση διαθέτει μαρτυρίες, οι οποίες αναφέρουν ξυλοδαρμούς από την Αστυνομία και κράτηση σε βρώμικα, υπερπλήρη κελιά ενώ καταγγέλλεται πως οι αιτήσεις ασύλου αγνοούνται επιδεικτικά. Το 2021, μόλις το 5% των ερωτηθέντων, που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι δεν είχαν βιώσει ή δει “υπέρμετρη βία” κατά την απέλασή τους από την Ευρώπη.

To Border Violence Monitoring Network αποτελεί έναν συνασπισμό ΜΚΟ που έχει συγκεντρώσει μαρτυρίες από 15 χώρες κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ελλάδας, της Κροατίας και τρίτων χωρών στα Δυτικά Βαλκάνια, όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού «κανείς δεν ήταν εκεί για να τεκμηριώσει ότι έγινε μια άνευ προηγουμένου αύξηση της πιο βάρβαρης βίας κατά των ανθρώπων που κινούνταν κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ», αναφέρει η έκθεση. Ισχυρίζεται ότι οι συνοριοφύλακες σε 13 χώρες άρχισαν να εφαρμόζουν «φρικτές «τακτικές αποτροπής», όπως παρατεταμένους ξυλοδαρμούς, ξύρισμα κεφαλιού, αναγκαστική γδύσιμο, σεξουαλικές επιθέσεις και επιθέσεις σκύλων, μεταξύ άλλων.

Η Hope Barker, συν-εκδότρια της έκθεσης και πολιτική αναλυτρια στο Δίκτυο, πέρασε πάνω από 4 χρόνια παίρνοντας συνεντεύξεις από ανθρώπους που δήλωσαν ότι εξαναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα. Όπως αποκάλυψε, η βία κατά των προσφύγων και των μεταναστών έχει γίνει πιο συστηματική από το 2020 ενώ περιέγραψε πως “πολλές ΜΚΟ καταγγέλουν προσπάθεια ποινικοποίησης και καταστολής όσων βοηθούν αυτούς τους ανθρώπους”.

Η ίδια δήλωσε ότι αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ελλάδα, αφού “στοχοποιούταν συνεχώς από την Αστυνομία και έπεφτε θύμα συκοφαντίας από τα φυλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης” και αποκάλυψε πως “όλα ξεκίνησαν αφού δημοσιεύσαμε μια έκθεση σχετικά με τη διαδικασία που κίνησε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για την υποστήριξη ανθρώπων που φέρονται να είχαν εγκαταλειφθεί από τις Αρχές, σε νησίδες στον ποταμό Έβρο, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

“Στη συνέχεια, είδαμε εκστρατείες λάσπης εναντίον μας στα Μέσα Ενημέρωσης, οι οποίες ανέφεραν ότι διευκολύνουμε την παράνομη είσοδο μεταναστών στη χώρα, ότι είμαστε Τούρκοι κατάσκοποι που συνεργάζονται με συμμορίες λαθρεμπόρων στην Τουρκία”, δήλωσε.

Η Ελλάδα στο στόχαστρο της έκθεσης:

Μία από τις συγκλονιστικές μαρτυρίες που φιλοξένησε η έκθεση και δημοσιεύτηκε και στον Guardian, αφορά την ιστορία ενός 36χρονου Σύρου πρόσφυγα και του 8χρονου γιου του, οι οποίοι έφτασαν, τον Φεβρουάριο του 2021, στο ελληνικό χωριό Νέο Χειμώνιο στην Ελλάδα, κοντά στα τουρκικά σύνορα.

Οι δυο τους ταξίδευαν με μια ομάδα Σύρων προσφύγων, όταν τους σταμάτησαν “αστυνομικοί με πράσινες στολές”.

Τα τηλέφωνά τους κατασχέθηκαν και οδηγήθηκαν σε ένα κτίριο, όπου οι άνδρες αναγκάστηκαν να βγάλουν τα ρούχα τους. Όσοι δεν καταλάβαιναν τις εντολές, χαστουκίζονταν ενώ μία γυναίκα κατήγγειλε ότι “εξετάστηκε από άνδρα, ο οποίος άγγιζε κατ’ εξακολούθηση το σώμα της”.

Στη συνέχεια, η ομάδα των Σύρων προσφύγων “ενώθηκε” με μια μεγαλύτερη ομάδα άλλων Σύριων, Αφγανών, Σομαλών και Μαροκινών μεταναστών. Συνολικά 58 άτομα, ηλικίας από 8 έως 60 ετών κρατήθηκαν για 4 ώρες σε ένα δωμάτιο με μια βρώμικη τουαλέτα και μια κουκέτα τεσσάρων επιπέδων.

Αργότερα ξυλοκοπήθηκαν για 10 δευτερόλεπτα ο καθένας και στη συνέχεια επιβιβάστηκαν σε ένα φορτηγό και απελάθηκαν από την Ελλάδα με πλοίο.

Κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής τους στην Ελλάδα, δεν τους προσφέρθηκε φαγητό, νερό, ιατρική περίθαλψη ή μεταφραστής. Ερωτηθείς αν είχε καταθέσει το αίτημά του για άσυλο, ο Σύρος που μίλησε στο Δίκτυο Παρακολούθησης της Βίας στα Σύνορα, είπε ότι “δεν μπορούσε να το καταθέσει, επειδή φοβόταν ότι θα ξυλοκοπηθούν αυτός και ο γιος του”.

Όπως επισημαίνει και το σχετικό δημοσίευμα του Guardian, “η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τους ισχυρισμούς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει ισχυρισμούς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Είναι δικαίωμα κάθε ευρωπαϊκού κράτους μέλους να προστατεύει τα σύνορά του με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων», δήλωσε τον Ιούλιο ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αυτό ακριβώς κάνει η Ελλάδα».

Από την άλλη πλευρά, ερευνητές και ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι οι παράνομες επαναπροωθήσεις γίνονται σιωπηρά αποδεκτές από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σήμερα, η ΕΕ συζητά τρόπους και σχέδια για την αλλαγή της πολιτικής της στα σύνορα, ώστε να επιτρέπει στις Αρχές να υιοθετούν περισσότερα περιοριστικά μέτρα, όταν έρχονται αντιμέτωπες με την “εργαλειοποίηση” των μεταναστών από ξένες κυβερνήσεις που επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ.

Όπως καταγγέλεται αυτό θα οδηγήσει σε περισσότερες παράνομες επαναπροωθήσεις και σε μεγαλύτερη αύξηση της βίας κατά μεταναστών και προσφύγων.