«Άλλος Ένας»: Ένα τραγούδι αφιερωμένο στον μικρό Αϊλάν

Το τραγούδι «Άλλος Ένας» από τον νέο του δίσκο με τίτλο «Χτίζω Ανέμους», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2022, οπτικοποιεί σήμερα ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης συμπράττοντας, μετά το Να Σταθώ Στα Πόδια Μου, για μια ακόμα φορά με τον σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη («Το Νησί», «Η Λέξη που Δεν Λες», « Κομάντα και Δράκοι» μεταξύ άλλων).

Αφορμή και έμπνευση για τον ανήσυχο δημιουργό, η εικόνα του τρίχρονου Αϊλάν Κούρντι που ξέβρασε η θάλασσα νεκρό τον Σεπτέμβριο του 2015 στις τουρκικές ακτές – μια εικόνα που στοίχειωσε ολόκληρο τον «πολιτισμένο» και «μη» κόσμο. Με το τραγούδι «Άλλος Ένας», ρίχνει και πάλι φως σε ένα θέμα που θέλουμε να ξεχνάμε ή που θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν μας αφορά άμεσα, το μεταναστευτικό, σημειώνοντας: «Τα ΜΜΕ μίλησαν για παγκόσμια θλίψη, κάνεις ωστόσο δεν μίλησε για παγκόσμια υποκρισία».

Όπως αναφέρει ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης, «προσωπικά, δεν ξύπνησα ποτέ ο ίδιος άνθρωπος και έδωσα τότε μια υπόσχεση στον εαυτό μου: να προσπαθήσω να κοινωνήσω το συναίσθημά μου, γιατί με βεβαιότητα πιστεύω πως υπάρχει εκεί έξω ακόμα ένα υγιές κομμάτι της κοινωνίας που θα προβληματιστεί και θα ενεργοποιηθεί».

Οκτώ χρόνια μετά και χωρίς τίποτα να έχει αλλάξει στην ουσία, ο δημιουργός μας θυμίζει με τους στίχους του «Θες να ζεις σαν να ’σαι ο ένας/ όμως είσαι άλλος ένας» και μαζί με τον Θοδωρή Παπαδουλάκη μας προσφέρουν το video για το «Άλλος Ένας» – τμήμα μιας μικρού μήκους ταινίας που έχει ετοιμάσει ο γνωστός σκηνοθέτης με άξονα το μεταναστευτικό, η οποία έχει στόχο να συμμετάσχει σε φετινά φεστιβάλ κινηματογράφου ανά τον κόσμο.

Το video είναι η απάντηση των δυο καλλιτεχνών στον διάλογο που μας μεταφέρει ο Θοδωρής Παπαδουλάκης: «“Κι εμείς τι κάναμε γι’ αυτό;” με ρώτησε ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης όταν μου περιέγραψε τι αισθάνεται κάθε φορά που θυμάται αυτή την εικόνα του ξεψυχισμένου παιδιού στα παράλια της Αλικαρνασσού. “Τι μάθαμε; Τι καταλάβαμε; Τι κάνουμε;”».

Και συνεχίζει: «Αν μη τι άλλο, ο Αϊλάν άναψε μια φλόγα σε εκατομμύρια ψυχές. Μια από αυτές, ο Γιώργος, ο οποίος έγραψε αυτό το τραγούδι για το μικρό αγόρι, για την προσφυγιά. Για την προσφυγιά που είναι βαθιά ριζωμένη στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Οι στίχοι του τραγουδιού εκφράζουν ουσιαστικά ερωτήματα για την καταγωγή μας, την αλληλεγγύη και το ήθος μας. Εύχομαι το τραγούδι να μας κάνει να αναρωτηθούμε για μια στιγμή, κι ας πράξουμε όπως προστάζει η συνείδηση του καθενός μας».

Η δήλωση του Γιώργου Νικηφόρου Ζερβάκη

Κι ενώ όλα στη ζωή σου φαίνεται να πηγαίνουν καλά, ξυπνάς ένα πρωί και βλέπεις στην τηλεόραση την εικόνα ενός μικρού παιδιού που κείτεται νεκρό πάνω στην υγρή άμμο. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 2015 το μικροσκοπικό σώμα του τρίχρονου Αϊλάν ξεβράστηκε άψυχο σε μια παραλία των τουρκικών ακτών, κοντά στο Μπόντρουμ. Ο μικρός πνίγηκε σε ναυάγιο στο Αιγαίο μαζί με τον αδελφό του Γκαλίπ, τη μητέρα του Ρεχάνα και εννέα ακόμα πρόσφυγες. Δεν βρήκαν πάνω του όπλα ούτε προκηρύξεις, βρήκαν μονάχα την αύρα από μια ελπίδα που δεν είχε ακόμα ξεψυχήσει. Τα ΜΜΕ μίλησαν για παγκόσμια θλίψη, κάνεις ωστόσο δεν μίλησε για παγκόσμια υποκρισία. Προσωπικά δεν ξύπνησα ποτέ ο ίδιος άνθρωπος και έδωσα τότε μια υπόσχεση στον εαυτό μου, να προσπαθήσω να κοινωνήσω το συναίσθημά μου, γιατί με βεβαιότητα πιστεύω πως υπάρχει εκεί έξω ακόμα ένα υγιές κομμάτι της κοινωνίας που θα προβληματιστεί και θα ενεργοποιεί. Οκτώ χρόνια μετά ακόμα τίποτα δεν έχει αλλάξει. Αν τα παιδιά που χάθηκαν μπορούσαν να πουν δυο κουβέντες σε όλους αυτούς που στήνουν τείχη αντί «γέφυρες» σκέφτηκα πως θα μιλούσαν με τους στίχους αυτού του τραγουδιού. Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης άλλη μια φορά με τόση υπομονή με άκουσε και με άλλη τόση αγάπη εργάστηκε πάνω σε αυτό.

Σε ευχαριστώ, καλέ μου φίλε, είμαι ευγνώμων σε όλη την ομάδα.
Αφιερωμένο στη μνήμη κάθε ψυχής που χάθηκε τόσο άδικα.

Η δήλωση του Θοδωρή Παπαλουκά

Η τραγική ιστορία του Αϊλάν Κούρντι και οι εικόνες που μεταδόθηκαν στα ΜΜΕ στιγμάτισαν ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Η εικόνα του πνιγμένου παιδιού σαν να ξύπνησε ξαφνικά τον κόσμο από έναν λήθαργο. Σαν να έπρεπε να δουν οπτικοποιημένη την ωμή αλήθεια για να καταλάβουν ότι εκατοντάδες παιδιά κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους με αυτό τον βάναυσο τρόπο. «Κι εμείς τι κάναμε γι’ αυτό;» με ρώτησε ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης όταν μου περιέγραψε τι αισθάνεται κάθε φορά που θυμάται αυτή την εικόνα του ξεψυχισμένου παιδιού στα παράλια της Αλικαρνασσού. Τι μάθαμε; Τι καταλάβαμε; Τι κάνουμε; Αν μη τι άλλο, ο Αϊλάν κατάφερε να ξυπνήσει κάποιες συνειδήσεις. Έγινε ένας σούπερ ήρωας που προκάλεσε μια αναλαμπή, άναψε μια φλόγα σε εκατομμύρια ψυχές. Μια από αυτές, ο Γιώργος, ο οποίος έγραψε αυτό το τραγούδι για το μικρό αγόρι, για την προσφυγιά. Για την προσφυγιά που είναι βαθιά ριζωμένη στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Οι στίχοι του τραγουδιού εκφράζουν ουσιαστικά ερωτήματα για την καταγωγή μας, την αλληλεγγύη και το ήθος μας.

Εύχομαι το τραγούδι να μας κάνει να αναρωτηθούμε για μια στιγμή, κι ας πράξουμε όπως προστάζει η συνείδηση του καθενός μας.