«Δολοφονήστε τον Μακάριο»: 47 χρόνια από την ταινία που μίλησε πρώτη φορά για το Κυπριακό
Όταν η μυθοπλασία συνάντησε τα ιστορικά γεγονότα, το αποτέλεσμα ήταν μια ταινία που κατάφερε να διαβεί τον Ρουβίκωνα της λογοκρισίας, να βγει στις ελληνικές αίθουσες και να προβληθεί και στο εξωτερικό.
Ακούστηκαν τραγούδια, γράφτηκαν ποιήματα από Έλληνες και Κύπριους ποιητές, θεατρικά και λογοτεχνικά έργα, ενώ άπειρη υπήρξε και η βιβλιοπαραγωγή σχετικά με το Κυπριακό. Πολλά ιστορικής και πολιτικής φύσεως βιβλία, που επιχείρησαν, από την αρχή σχεδόν, να φωτίσουν όλες τις σκοτεινές πλευρές εκείνης της περιόδου.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο κινηματογράφος δεν θα έμενε αμέτοχος, με την ταινία «Δολοφονήστε τον Μακάριο» του 1975 να αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προσπάθειες εκείνων των ημερών να αποτυπώσουν την κρίσιμη ιστορική συγκυρία.
Η ταινία αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας, που αναφέρεται ωστόσο σε πραγματικά γεγονότα, με τον δημοσιογράφο Θέμης Γιαννίδης, που ερμηνεύει ο Λάκης Κομνηνός, να πληροφορείται ότι ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος θα δολοφονηθεί στις 24 Σεπτεμβρίου 1974 και να επιχειρεί να κινήσει το θέμα μέσα από τις ελληνικές εφημερίδες. Οι προσπάθειές του δεν στέφονται με επιτυχία και αποφασίζει να πάει στην Κύπρο. Εκεί γνωρίζεται με μια Κύπρια κοπέλα, τη Μαίρη, που έχει έναν αδελφό που υπηρετεί στην προεδρική φρουρά του Μακαρίου και τον φέρνουν σε επαφή με τον ίδιο τον Μακάριο. Εκείνος τον διαβεβαιώνει ότι πολλές απόπειρες έχουν γίνει κατά το παρελθόν και δεν εντυπωσιάζεται από την πληροφορία του. Μετά από μια απόπειρα εξόντωσης του δημοσιογράφου, η προεδρική φρουρά αποφασίζει να βρει στοιχεία στο άντρο της παράνομης οργάνωσης. Στη συνέχεια γίνεται το πραξικόπημα στις 15 και η τουρκική εισβολή στις 20 Ιουλίου 1974.
«Δολοφονήστε τον Μακάριο» (1975), διαφημιστική καταχώρηση σε εφημερίδα της εποχής.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του στον «Ταχυδρόμο», ο σκηνοθέτες Κώστας Δημητρίου είχε τονίσει ότι «Την ταινία την ξεκινήσαμε γιατί πιστεύαμε ότι πίσω από τα γεγονότα, που σφράγισαν τόσο τραγικά την μοίρα του νησιού μας, υπήρχαν και άγνωστα στοιχεία και παρασκήνια, που έπρεπε να δοθούν στο φως. Πολλά βέβαια είναι γνωστά. Όμως, έχουν δοθή διασπαρμένα, ενώ στην ταινία υπάρχει η χρονολογική αναπαράσταση, που τα ενώνει για να δώση την συνοχή που είναι απαραίτητη. Έτσι ο θεατής θα έχη την πλήρη εικόνα της τραγωδίας, από την στιγμή που ξεκίνησε, μέχρι τα σημερινά ερωτηματικά για το άγνωστο αύριο». Από την πλευρά του ο επίσης σκηνοθέτης Παύλος Φιλίππου υπογράμμισε ότι «Η ταινία μας δεν είναι ντοκιμαντέρ. Την κατασκευάσαμε με το υλικό που είχαμε στα χέρια μας. Φτιάξαμε τον “μύθο” και με συνδετικό κρίκο ένα φανταστικό πρόσωπο, έναν Έλληνα δημοσιογράφο, παρουσιάζουμε τα γεγονότα όπως μας τα αφηγήθηκαν αυτόπτες μάρτυρες, από ντοκουμέντα που μπορέσαμε να βρούμε και από δημοσιεύματα του ελληνικού και ξένου Τύπου. Κατά 90% η ταινία γυρίστηκε. Μόνο σε μερικά μέρη, όπως η εισβολή, χρησιμοποιήσαμε κινηματογραφημένα επίκαιρα, γιατί ήταν αδύνατον να κάνουμε αναπαράσταση».
«Δολοφονήστε τον Μακάριο» ή “Auftrag: Tötet Macarios!!!” (από την γερμανική έκδοση της ταινίας).
Η ταινία βγήκε στις ελληνικές αίθουσες στις 24 Νοεμβρίου 1975, κόβοντας 35.703 εισιτήρια στους κινηματογράφους α’ προβολής Αθηνών, Πειραιώς και Προαστίων, συμβάλλοντας κι εκείνη στον ευρύτερο διάλογο και τον προβληματισμό μέσα στο τεταμένο κοινωνικοπολιτικό πλέγμα της εποχής. Προβλήθηκε σε διάφορες χώρες, όπως σε Μεγάλη Βρετανία, η Δυτική Γερμανία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, με τους ομογενείς να σπεύδουν να την παρακολουθήσουν.
