Δεν είναι μυστικό ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται παντού. Ή όταν οι γυναίκες εκπροσωπούνται, αυτό γίνεται μέσα από τον φακό ενός άνδρα ή προσανατολίζεται προς το ανδρικό βλέμμα.
Τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, κατά τη διάρκεια της «τηλεοπτικής αναγέννησης» – την εποχή κατά την οποία τα τηλεοπτικά προγράμματα μετατράπηκαν από φτηνή ψυχαγωγία για να τρώμε το φαγητό μας το βράδυ στο σπίτι, σε ένα μέσο εξίσου σεβαστό και εκλεπτυσμένο με τον κινηματογράφο – είδαμε πολλούς σκοτεινούς ανδρικούς χαρακτήρες να κατακτούν τη λατρεία του κοινού. Αλλά με την πρόσφατη επιτυχία σειρών όπως το Flack, το Good Girls και το Working Moms, βλέπουμε επιτέλους μια ισότιμη λατρεία προς τις γυναίκες αντι-ηρωίδες.
Με φανατικά αγαπημένους αρσενικούς αντι-ηρωικούς χαρακτήρες όπως ο Tony Soprano των Sopranos, ο Omar Little του The Wire, ο Jax Teller του Sons of Anarchy, ο Walter White του Breaking Bad, ο Don Draper του Mad Men, ο Dexter Morgan του Dexter, ο Chuck Rhoades του Billions, ο Marty Byrde του Ozark, η εικόνα του άνδρα αντι-ήρωα δεν είναι καθόλου καινούργια, ούτε πλέον τόσο ενδιαφέρουσα. Στις περισσότερες από αυτές τις σειρές, οι γυναίκες είναι απλώς τα «διακοσμητικά αντικείμενα» για την κακή συμπεριφορά των ανδρών ομολόγων τους, αναπαράγωντας διακρώς πατριαρχικά και σεξιστικά στερότυπα.
Πριν περάσουμε όμως στη φρέσκια σοδειά των γυναικών που κάνουν την οθόνη ζωντανή αυτή τη στιγμή, πρέπει να αποτίσουμε φόρο τιμής στη Nancy Botwin του Weeds, την οποία υποδύεται η εκπληκτική Mary Louise Parker. Η Nancy ήταν ο πρώτος σκοτεινός γυναικείος χαρακτήρας που ηγήθηκε ενός ensemble cast για μια τόσο υψηλής τηλεθέασης και μεγάλης διάρκειας σειρά. Ήταν μια από τις πρώτες φορές στη τηλεόραση που είδαμε μια γυναίκα να λειτουργεί με τις παρορμήσεις της όπως ακριβώς θα έκανε ένας άνδρας. Ήθελε δύναμη, χρήματα και σεξ και έκανε ό,τι έπρεπε να κάνει, θέτοντας συχνά σε κίνδυνο την οικογένειά της, για να τα αποκτήσει. Αυτό είναι ένα συνηθισμένο πλαίσιο για έναν ανδρικό χαρακτήρα, αλλά όταν η Nancy Botwin το έκανε, κατέστησε την τηλεόραση επαναστατική και συναρπαστική.
Η δυναμική της Botwin διαμορφώνει μια τάση και νέες σεζόν σε σειρές που αποκτούν τη δημοφιλία που τους αξίζει, με τις γυναίκες να βρίσκονται στο επίκεντρο. Σειρές όπως το Flack, το Good Girls και το Workin’ Moms απεικονίζουν γυναίκες που ζουν αυθεντικά, σε ακατάστατες ζωές και δεν τις κρίνουν γι’ αυτό. Βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή που οι σειρές αντιπροσωπεύουν τις γυναίκες με ειλικρίνεια, αλλά χωρίς να είναι επιτηδευμένες.
Στο παρελθόν βλέπαμε τους γυναικείους χαρακτήρες συχνά να αναγκάζονται να ενταχθούν σε μία από τις δύο κατηγορίες: εκείνες που προσπαθούν να επιτύχουν στις επιχειρήσεις ή/και να βρουν την αγάπη, όπως στο Grace and Frankie, ή εκείνες που παλεύουν με τη μητρότητα και το δράμα που συνεπάγεται το να μένεις στο σπίτι, όπως στο Desperate Housewives. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι πολλές από τις γυναίκες του Mad Men, όπως η Peggy Olsen, η Joan Holloway και η Betty Draper, ήταν μια σύνθετη απεικόνιση των γυναικών στην τηλεόραση, αλλά εξακολουθούσαν να είναι πάντα εκεί ως καθρέφτης για τους άνδρες.
Στο Flack, μια σειρά για τις ισχυρές γυναίκες των δημοσίων σχέσεων στο Λονδίνο, οι άνδρες είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, εκτός από τους φλύαρους, ναρκωμένους, εθισμένους στις πόρνες πελάτες που έρχονται πάντα στον χαρακτήρα της Anna Paquin, της Robyn, κλαίγοντας, απελπισμένοι για βοήθεια. Η Robyn δεν μπορεί να κρατήσει κοντά της φίλους ή οικογένεια, αλλά σίγουρα μπορεί να κρατήσει πολύ κοντά της χάπια και κοκαΐνη, εξακολουθεί να είναι πάντα πέντε βήματα μπροστά, να σώζει πάντα την κατάσταση.
Στο Good Girls βλέπεις το αρχέτυπο της μητρότητας να αναποδογυρίζεται, καθώς μια τριάδα γυναικών -δύο αδελφές, τις οποίες υποδύονται οι Mae Whitman και Christina Hendricks, και η καλύτερη φίλη τους, την οποία υποδύεται η Retta του Parks and Recreation- απογοητεύονται τόσο πολύ από τους ρόλους της εργαζόμενης νοικοκυράς που τους έχουν επιβληθεί, ώστε στρέφονται στο έγκλημα. Τα εγκλήματά τους κλιμακώνονται και τις βρίσκουν γρήγορα μέλη συμμοριών, αλλά θέλουν πραγματικά να συνεχίσουν να το κάνουν – και αυτό είναι που είναι τόσο συναρπαστικό και αληθινό στη σειρά. Είναι μια απόδραση από την πατριαρχία που τις έριξε κάτω, θέλουν το ρίσκο, τη δύναμη και το χρήμα και, όπως η Nancy Botwin, βάζουν τις οικογένειές τους σε κίνδυνο για να τα αποκτήσουν.
Και έπειτα έχουμε το καναδικό Workin’ Moms, όπου ο ρυθμός είναι πάντα γρήγορος, οι βρισιές παραμένουν στα ύψη και οι αποφάσεις των γονέων είναι αμφισβητήσιμες. Το Workin’ Moms δείχνει γυναίκες που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως μητέρες πρώτα, μόνο και μόνο επειδή είναι μητέρες ή σύζυγοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι βάζουν και την καριέρα τους πάνω απ’ όλα. Βάζουν πρώτα τον εαυτό τους, ακόμα κι αν αυτό τις αφήνει σε δωμάτια ξενοδοχείων να φτιάχνουν αποκριάτικες στολές για παιδιά από μαξιλαροθήκες και ρολά χαρτιού τουαλέτας. Λένε ψέματα στους συζύγους τους, στους συνεργάτες τους, ακόμη και στους καλύτερους φίλους τους. Κάνουν εκτρώσεις και παθαίνουν επιλόχειο κατάθλιψη μετά τη γέννηση των δεύτερων μωρών τους. Είναι ανθρώπινα όντα, όχι απλώς μητέρες ή «γυναίκες CEO». Υπάρχουν έξω από τα στερεότυπα.
Και οι τρεις αυτές άψογες σειρές απεικονίζουν τις γυναίκες στα χειρότερά τους, αλλά είναι το επίκεντρο της σειράς. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η τάση να βλέπουμε τις γυναίκες στην τηλεόραση ως ανθρώπινα όντα έξω από το αρχέτυπο που οι άνδρες τηλεοπτικοί δημιουργοί έφτιαξαν αρχικά γι’ αυτές, να συνεχιστεί και να δούμε ακόμη περισσότερες σειρές στο μέλλον που πηγαίνουν κόντρα στα πατριαρχικά και σεξιστικά στερεότυπα.
