Η UNESCO στέλνει κλιμάκιο για τα έργα στην Ακρόπολη – Δεν είχε ενημερωθεί για τις παρεμβάσεις

Το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, συντονιστής της UNESCO για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την Παγκόσμια Κληρονομιά των εγγεγραμμένων μνημείων, ανταποκρίθηκε σε αίτημα για τη διενέργεια αυτοψίας και επιβεβαιώνει ό,τι… διέψευσε η υπουργός Πολιτισμού: ουδέποτε ενημερώθηκαν για τις νέες παρεμβάσεις στο μνημείο.

Ειδικότερα, όπως δημοσιεύει η Εφημερίδα των Συντακτών, η UNESCO αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την Ακρόπολη και στέλνει, τους επόμενους μήνες, κλιμάκιο, για να εξετάσει τα έργα που σχετίζονται με το μνημείο. Εκείνα που έχουν εκτελεστεί προκαλώντας σφοδρές ελληνικές και διεθνείς αντιδράσεις και εκείνα που έπονται και είναι μεγαλύτερης κλίμακας και παρέμβασης ενώ, σύμφωνα με εκφρασμένες επιστημονικές απόψεις, θα έχουν αντίκτυπο στη φυσιογνωμία του μνημείου, την ενότητα του αρχαιολογικού χώρου, θα είναι μη αναστρέψιμα και αντιβαίνουν και στις διεθνείς συμβάσεις της UNESCO για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Centre – WHC), που ιδρύθηκε το 1992, είναι ο συντονιστής της UNESCO για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την Παγκόσμια Κληρονομιά των εγγεγραμμένων μνημείων. Επιφανείς καθηγητές πανεπιστημίων, επαγγελματίες και πολίτες, με νέα επιστολή τους προς τον καινούργιο διευθυντή του, Lazare Eloundou, εκθέτουν τις ανησυχίες τους για τις επεμβάσεις που το υπουργείο Πολιτισμού επιχειρεί να εφαρμόσει στην Ακρόπολη, παρακάμπτοντας τη νομοθεσία αλλά και τις διεθνείς αρχές της UNESCO.

Με βάση την απάντηση που δημοσιεύει αποκλειστικά η «Εφ.Συν.», αποκαλύπτεται ότι το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς δεν έχει ενημερωθεί για τα έργα, παρότι έχει υποστηρίξει το αντίθετο η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Για πρώτη φορά δίνεται η διαβεβαίωση – δέσμευση ότι θα υπάρξει «τους επόμενους μήνες συμβουλευτική αποστολή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς/ICOMOS, προκειμένου να επανεξεταστούν όλα τα θέματα που σχετίζονται με το μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, της Ακρόπολης στην Αθήνα». Αυτό απαντά η UNESCO που ανταποκρίνεται στο αίτημα και αποφασίζει να αναλάβει πρωτοβουλίες.

Παράλληλα, διευκρινίζει ότι έχει ήδη ενημερώσει τις αρμόδιες ελληνικές αρχές (σ.σ. το υπουργείο Πολιτισμού), αναμένοντας τα δικά τους σχόλια, καθώς οφείλουν να συμμορφωθούν με την «παράγραφο 174 των λειτουργικών οδηγιών για την Εφαρμογή της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς». Φορείς, προσωπικότητες και διεθνείς οργανώσεις που έχουν υπογράψει την κοινή διαμαρτυρία «Ακρόπολη SOS» και έχουν εκδώσει ψηφίσματα, επανεκκίνησαν το θέμα για το οποίο πέρυσι υπήρξε ολιγωρία από τον Οργανισμό. Η πρώτη επιστολή στάλθηκε τον Μάρτιο 2021 στην τέως διευθύντρια του WHC, κ. Roessler. Ωστόσο, δεν δρομολογήθηκε οποιαδήποτε πρωτοβουλία, εκτός από τη διαβεβαίωση ότι θα ενημερωθούν οι ελληνικές αρχές, για τις εκφρασμένες ανησυχίες, δηλαδή το υπουργείο Πολιτισμού.

Οπως σχολίασαν στην «Εφ.Συν.» καλά πληροφορημένες πηγές, η νέα στάση αποδεικνύει ότι το ζήτημα των επεμβάσεων λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από την UNESCO. Με βάση τη Σύμβαση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, έχουν θεσπιστεί μηχανισμοί παρακολούθησης και ελέγχου των έργων των εγγεγραμμένων μνημείων, προκειμένου να διασφαλίζεται η αξιοπιστία τους, τα μέτρα προστασίας και η προβολή τους.

Για την καινούργια εξέλιξη, η αρχαιολόγος Ελένη Μεθοδίου, καθ’ ύλην αρμόδιας ως πρώην αντιπρόεδρος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, δήλωσε: «Κατά τη γνώμη μου, η UNESCO ολιγώρησε. Έπρεπε από πέρυσι να κινητοποιηθεί για ένα τόσο σοβαρό θέμα, που πήρε τεράστια έκταση διεθνώς. Οφείλει να εφαρμόσει το άρθρο 174 των λειτουργικών οδηγιών. Σύμφωνα με τις νομικές ερμηνείες, οι κατευθυντήριες οδηγίες έχουν την ισχύ δευτερογενούς δικαίου», μας είπε, σημειώνοντας ότι η εξέλιξη είναι προς όφελος του μνημείου.

Η Επιτροπή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς, μετά την αυτοψία που θα πραγματοποιήσει και τα στοιχεία που θα συγκεντρώσει, θα δημιουργήσει φάκελο, ο οποίος θα εξεταστεί στην ετήσια Συνεδρίαση που διοργανώνεται το καλοκαίρι (πριν από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, είχε αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί στη Ρωσία).

Ο Lazare Eloundou, μέσω της επιστολής, ενημερώνεται για τις παρεμβάσεις που έγιναν σε μικρό χρονικό διάστημα το 2020, εν μέσω πανδημίας (διαστρώσεις από σκυρόδεμα οπλισμένο με μεταλλικό πλέγμα από τα Προπύλαια ώς τον Παρθενώνα, ανελκυστήρας), αλλά και για τα κατασκευαστικά έργα που σχεδιάζονται. Δηλαδή για την αποκατάσταση της κεντρικής εισόδου, όπου, με βάση την πρόταση του προέδρου της ΕΣΜΑ, Μανόλη Κορρέ, θα κατασκευαστεί βαθμιδωτή πλατεία, κατά το πρότυπο της ρωμαϊκής κλίμακας, που αντιστοιχεί στον 1ο μ.Χ. αιώνα, ενώ οι διαμορφώσεις στο εσωτερικό της Ακροπόλεως αντιστοιχούν στον 5ο π.Χ. αιώνα.

«Θα καταλύσουν κάθε έννοια ιστορικής ενότητας και συνέχειας», έχει πει ο δρ Τάσος Τανούλας, αρχιτέκτονας μηχανικός και πρώην προϊστάμενος του τεχνικού γραφείου συντήρησης των Προπυλαίων (1984 – 2010) και επιβλέπων της αναστήλωσης στη νότια πτέρυγα των Προπυλαίων (2013-2016). Ο κ. Τανούλας υπογράφει την επιστολή, η οποία αναφέρει, επίσης, ότι και η πρόεδρος του ICOMOS, Teresa Patricio, κατά το πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο για τα έργα της Ακρόπολης (Αθήνα, Νοέμβριος του 2021), εξέφρασε την άποψη ότι οι νέες παρεμβάσεις δεν συνάδουν με τα ισχύοντα λειτουργικά κείμενα του Κέντρου Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την αποκατάσταση και τη συντήρηση των μνημείων.

Να θυμίσουμε ότι, τον Ιούνιο 2021, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σε επίκαιρη ερώτηση της τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Σίας Αναγνωστοπούλου, με θέμα «Τήρηση των δεσμεύσεων προς την UNESCO από το υπουργείο Πολιτισμού κατά την πρόσφατη “ανάπλαση” της Ακρόπολης», είχε απαντήσει ότι «σε όλα τα έργα που υλοποιούνται στο μνημείο έχουν τηρηθεί και τηρούνται από τη χώρα μας όλες οι δεσμεύσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO». Το ίδιο είχε επαναλάβει και μετά το ρεπορτάζ του Αμερικανού δημοσιογράφου Μάλκολμ Μπράμπαντ, στο PBS των ΗΠΑ (Ιούλιος 2021), που κατέγραφε δυσαρέσκεια της UNESCO για τις τσιμεντένιες διαστρώσεις στην Ακρόπολη και για το γεγονός ότι δεν είχε ενημερωθεί για τα έργα με μελέτες.