Ο «Πατέρας»: Μια δύσκολη ταινία που αξίζει να δούμε
Δεύτερο Όσκαρ ερμηνείας για τον μεγαλειώδη Anthony Hopkins.
Τον τελευταίο σχεδόν ενάμιση χρόνο ο κορονοϊός έχει σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του. Μεταξύ των μεγάλων χαμένων αυτής της επέλασης και το σινεμά. Οι αίθουσες ήταν κλειστές επί μήνες κι όταν επιτέλους άνοιξαν οι περιορισμοί κι οι απαγορεύσεις ήταν τόσες πολλές, που τίποτα πια δεν θύμιζε τις παλιές, καλές εποχές.
Από την άλλη, η κινηματογραφική παραγωγή μειώθηκε σημαντικά, ενώ ταινίες που είχαν την ατυχία να γυριστούν παραμονές του παγκόσμιου lockdown, περιμένουν ακόμα το πράσινο φως για την προβολή τους…
Οφείλουμε ωστόσο να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες και να στηρίξουμε το σινεμά, ελπίζοντας ότι κάπως, κάποτε η κανονικότητα θα αποκατασταθεί κι όλα θα ‘ναι σαν πριν.
Στο σήμερα, αν δεν είσαι λάτρης των κλασικών επανεκδόσεων, που είναι θεσμός στις ελληνικές αίθουσες κάθε καλοκαίρι, ίσως απογοητευτείς γιατί ομολογουμένως στην αναζήτηση σου θα έρθεις αντιμέτωπος -με δυο-τρεις εξαιρέσεις- με αρκετή μετριότητα.
Μην πτοηθείς όμως, γιατί κάπου ανάμεσά τους -ευτυχώς- βρίσκεται κι ο “Πατέρας”. Το πολυβραβευμένο θεατρικό έργο του Florian Zeller μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη και παρά την πολυεπίπεδη δομή του, που έγκειται στην σύγχυση πραγματικότητας και αναμνήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, όπως ακριβώς βιώνεται από τον πρωταγωνιστή της, το εγχείρημα στέφεται με απόλυτη επιτυχία.
Κι αυτό το οφείλει στο διασκευασμένο με λεπτομέρεια και προσοχή σενάριο, στο αριστοτεχνικό μοντάζ του υποψήφιου για Όσκαρ Γιώργου Λαμπρινού και στην ερμηνεία του τεράστιου Anthony Hopkins, ίσως την πιο απαιτητική της καριέρας του, που στα 83 του γίνεται ο γηραιότερος ηθοποιός που βραβεύεται με Όσκαρ ερμηνείας, το δεύτερο στη μεγάλη του πορεία.
Ο Άντονι είναι ένας 80χρονος που ζει μόνος του στο Λονδίνο. Ή μήπως ζει με τη χωρισμένη κόρη του; Ή μάλλον με την κόρη του και τον άντρα της; Ο Άντονι πάσχει από άνοια και γι’ αυτόν παρόν και παρελθόν, πραγματικότητα και αναμνήσεις, μέρα και νύχτα, στο ομιχλώδες του μυαλό γίνονται ένα και του αναστατώνουν κάθε μέρα τη ζωή. Μια ζωή που βιώνεται με απέραντη μοναξιά, ανασφάλεια και φόβο, με συντροφιά την υπέροχη μουσική του Ludovico Einaudi. Φόβο για το τέλος που κοντοζυγώνει. Και που οι επιλογές του, αλλά και οι καταστάσεις, του επιβάλλουν να το αντιμετωπίσει μόνος.
Μοναδική του σταθερά και παρηγοριά το ρολόι του. Αυτό που είναι πάντα εκεί, στο χέρι του, να του θυμίζει ποιος είναι και να θυμίζει σε όλους μας το αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου. Και που όταν το χάνει, είναι σαν να χάνει την πυξίδα του, τον προσανατολισμό του, τη σύνδεσή του με τον ίδιο του τον εαυτό. Τι ειρωνεία, όμως, θα σκεφτεί κανείς, αφού πρακτικά για τον Άντονι η ώρα δεν έχει καμία σημασία…
Στις ελάχιστες στιγμές διαύγειας, όταν για λίγο το μυαλό του σταματά να του παίζει παιχνίδια, μεταμορφώνοντάς τον σε έναν αλαζόνα και κυνικό, ενίοτε παρανοϊκό και πληγωτικό υπερήλικα, βλέπουμε έναν πατέρα δυναμικό και τρυφερό, αλλά ταυτόχρονα τόσο εύθραυστο και ευάλωτο. Κι αν για κάτι είναι μισητά τα γηρατειά, πέρα από το προμήνυμα του θανάτου που εξ ορισμού μεταφέρουν, είναι γι’ αυτό ακριβώς: Γιατί καταφέρνουν να μεταμορφώσουν και τον πιο ισχυρό άνθρωπο σε ένα αδύναμο, φοβισμένο κι αναξιοπρεπές πλάσμα.
Η τελευταία σκηνή της ταινίας είναι από τις συγκινητικότερες που μπορώ να θυμηθώ. Η εικόνα ενός ηλικιωμένου να κλαίει σπαρακτικά, γεμάτος απελπισία σαν μωρό, ζητώντας τη μητέρα του, δεν είναι από αυτές που ξεχνιούνται εύκολα. Κι είναι από εκείνες που μοιραία σε κάνουν να δεις με ακόμα μεγαλύτερη τρυφερότητα και κατανόηση τους ηλικιωμένους, τους γονείς σου και -αν είσαι αρκετά τυχερός- τους παππούδες σου.
Ο “Πατέρας” δεν είναι η εύκολη κι ανάλαφρη ταινία που ίσως να έχει κανείς ανάγκη να δει αυτή την περίοδο σε ένα θερινό. Είναι σίγουρα όμως μια ταινία βαθιά ανθρώπινη, ρεαλιστική, συγκινητική και ταυτόχρονα αγωνιώδης που πρέπει να ειδωθεί.
Τέλος, δεν θα μπορούσα να μην κάνω και μια αναφορά στην ταλαντούχα Olivia Coleman που στέκεται επάξια στο πλευρό του μεγαλειώδους Hopkins. Ένας ρόλος κομμένος και ραμμένος πάνω στη Βρετανίδα με τα υγρά, εκφραστικά μάτια, που αποδίδεται με μια ερμηνεία λιτή και καθηλωτική.
