Παπακωνσταντίνου: Να αντιστεκόμαστε σε κλίκες που μας κυβερνούν ανέμελα και ανελέητα

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου μίλησε στο popaganda.gr και στη Χρύσα Λύκου για τη μουσική και τη δημιουργία αλλά δεν παρέλειψε να τοποθετηθεί και για τον συγκεντρωτισμό και τον αυταρχισμό της εξουσίας.

«Ο συγκεντρωτισμός είναι ο πιο ασφαλής δρόμος για τη συντήρηση της εξουσίας

«Είχα την ελπίδα ότι με την κρίση, ο κόσμος θα εγκατέλειπε την Αθήνα και θα ερχόταν στην ύπαιθρο. Οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων, έχουν μεγαλύτερες ευαισθησίες όσων αφορά τα οικολογικά ζητήματα, μάλλον επειδή τους λείπει η αχειραγώγητη φύση. Αυτήν τη στιγμή, δεν ξέρω πόσες χώρες είναι σαν την Ελλάδα, που το 50% του πληθυσμού είναι συγκεντρωμένο σε μια πόλη. Προσωπικά, έχω μεγάλη αγάπη για την Ιταλία και ένας απ’ τους λόγους είναι ότι πηγαίνοντας στα μικρά χωριά, βλέπεις ότι είναι γεμάτα ζωή, δεν είναι όπως εδώ. Γι’ αυτό φυσικά ευθύνεται η πολιτεία. Από τότε που με θυμάμαι να ζω εδώ στην επαρχία Αγιάς, τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα, με τις υπηρεσίες να φεύγουν η μία μετά την άλλη, εγκαταλείποντας τους πολίτες. Ο συγκεντρωτισμός είναι ο πιο ασφαλής δρόμος για τη συντήρηση της εξουσίας, δοκιμασμένος δεξιά κι αριστερά. Αν υπήρχαν τοπικοί αιρετοί εκλεγμένοι αντιπρόσωποι που νοιαζόντουσαν πραγματικά, το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να κάνουν, είναι να απεξαρτηθούν -όσο γίνεται- οι τοπικές κοινωνίες οικονομικά απ’ την κεντρική εξουσία, με πρώτο βήμα την ενεργειακή απεξάρτηση. Πάντα με τη σύμφωνη γνώμη τους βέβαια». […]

«Να αντιστεκόμαστε σε κλίκες που μας κυβερνούν ανέμελα και ανελέητα»

Μας δόθηκε η σφραγίδα της ζωής, δροσερή και πυρακτωμένη ταυτόχρονα, δεν πρέπει να τη χαλαλίσουμε σε σκοτεινά ένστικτα, οφείλουμε να ανεβάσουμε την πνευματικότητα μας σαν άνθρωποι. Κι φυσικά, να αντιστεκόμαστε σε κλίκες που μας κυβερνούν ανέμελα και ανελέητα. Ακούγοντας τους λόγους και τα διαγγέλματα τους, συμπεραίνω ότι οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν είτε ότι μιλάνε σε παιδιά είτε σε ηλίθιους. «Θα ανατείλει ο ήλιος» και «γαλανός ουρανός», μιλάνε σαν τις εκθέσεις που γράφαμε στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Έχουν μια τρομερή αλαζονεία ακριβώς επειδή ελέγχουν όλα τα μέσα, με τους δημοσιογράφους να έχουν γίνει γιουσουφάκια τους. Με την πανδημία, βρήκαν ευκαιρία να κάνουν μεταπτυχιακό στο αυταρχισμό. Θέλουν σκυμμένα κεφάλια. Είμαι δε, σχεδόν σίγουρος, ότι -όπως όλοι οι κουφιοκεφαλάκηδες υπερόπτες- έχουν την εντύπωση ότι δεν θα πεθάνουν ποτέ. Τα νέα είναι ότι κι αυτούς θα τους γλεντήσουν -αργά ή γρήγορα- τα σκουλήκια. […].

«Βαριέμαι πάρα πολύ εύκολα τα τραγούδια μου»

«Θα ξενέρωνα αν έκανα συναυλίες, με τους συνανθρώπους μου από κάτω να φοράνε μάσκες και με οδηγίες συμπεριφοράς, οπότε μιας και δεν θα μπορούσα να κρύψω την αμηχανία μου, είπα να το αφήσω. Η αλήθεια είναι ότι δεν μου λείπουν οι συναυλίες, πάντα μ’ άρεσε περισσότερο να είμαι κλεισμένος και να φτιάχνω τραγούδια. Από την αρχή ακόμα, δεν ήθελα να βγαίνω να παίζω, θεωρούσα ότι ό,τι είχα να πάρω, το έπαιρνα τη στιγμή της δημιουργίας, μια ηδονική στιγμή. Φανταζόμουνα ότι με τις ζωντανές εμφανίσεις δεν θα το έπαιρνα ποτέ αυτό, παραδέχομαι όμως ότι μερικές φορές έγινε, και νιώθω πολύ τυχερός.

Άργησα πολύ να μπω στη φάση αυτή, τον πρώτο δίσκο τον έκανα 34 ετών, ξέροντας περίπου ποιος ήμουν στη ζωή. Σε συνδυασμό με τη σφραγίδα της ματαιότητας που κουβαλάω από παλιά, κατάφερα και η ματαιοδοξία δεν με κυρίευσε. Έχω ακούσει βαθιά, συγκινητικά λόγια όλα αυτά το χρόνια. Έχω ακούσει και άσχημα. Όλα καλά είναι.

Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος κι απ’ τον κόσμο και απ’ τους μουσικούς που επέλεγα πάντα για να παίζουμε παρέα. Το βασικό στοιχείο στα σχήματα που κάνω, είναι η ελευθερία που έχουν οι μουσικοί να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητα τους. Κάνουμε σοβαρές πρόβες, μετά όμως ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη της έκφρασής του. Αυτό μπορεί να ενέχει έναν κίνδυνο, τις περισσότερες φορές όμως νιώθω ότι όλοι απολαμβάνουν αυτό που συμβαίνει, ακριβώς επειδή είναι ελεύθεροι, με αποτέλεσμα κάθε φορά να βγαίνει κάτι διαφορετικό, γεγονός που με αναζωογονεί, μιας και βαριέμαι πάρα πολύ εύκολα τα τραγούδια μου».

«Οι καλλιτέχνες είναι υπερτιμημένοι απ’ την κοινωνία και θέλουν μια κλωτσιά στον κώλο».

«Οι καλλιτέχνες είναι υπερτιμημένοι απ’ την κοινωνία και θέλουν μια κλωτσιά στον κώλο. Αυτό που στεφανώνει την ανθρώπινη ύπαρξη είναι η θυσία. Παίρνοντας παράδειγμα από μένα, ένας δημιουργός αυτό που κάνει το κάνει πρώτιστα για τον εαυτό του, για να στηρίξει την ύπαρξη του που βάλλεται από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς, είναι μια βαθιά εγωιστική διαδικασία. Δεν θυσιάζει τίποτα για τους άλλους, οπότε τι να μας πει! Γι’ αυτό και είμαι διστακτικός με τις συνεντεύξεις.

Ο ανεκτίμητος θησαυρός μια κοινωνίας είναι οι αλτρουϊστές. Καθόλου τυχαία, αυτοί οι άνθρωποι είναι και σεμνοί και δεν τους ενδιαφέρει η προβολή. Φυσικά έτσι βρίσκουν χώρο και αλωνίζουν τα σαχλοκούδουνα και οι ανάλγητοι. Οι ποζάτοι και οι τριζάτοι. Και παρασέρνουν κι άλλους, οδηγώντας μερικές φορές σε συμπεριφορές μεγάλης σκληρότητας».

«Να χαιρόμαστε και την επέτειο για τα 200 χρόνια ελληνικής λεβεντιάς»

Δεν μπορώ να μη σταθώ σε δύο κομβικές περιπτώσεις απανθρωπιάς που λέρωσαν την ζωή μας τον τελευταίο καιρό, σ’ αυτήν τη χώρα. Η μία, είναι η περίπτωση της δολοφονίας-λιντσαρίσματος του Ζακ Κωστόπουλου και η άλλη, η περίπτωση του πρόσφυγα Macky Diabate, που πέθανε από περιτονίτιδα, όταν για τρεις ολόκληρες μέρες έκλαιγε και παρακαλούσε τους φύλακες στο κέντρο κράτησης αλλοδαπών στην Κω, να τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο. Μπράβο μας και να χαιρόμαστε και την επέτειο για τα 200 χρόνια ελληνικής λεβεντιάς.

«Έχοντας την εμπειρία της δικιάς μου σχέσης με τη δημιουργία, όπου για λίγο -όσο κρατά η υπερδιέγερση του νου που λέγεται έμπνευση- εξαερώνεται ερήμην το Εγώ και αντικαθίσταται από κάτι που βρίσκεται πέρα από το καλό και το κακό, είμαι της άποψης ότι δεν πρέπει να αναζητούμε την ταύτιση του δημιουργού με το έργο του. Μπορεί κάποιος να κάνει σπουδαία τέχνη και να είναι παλιοχαρακτήρας γιατί τη στιγμή της δημιουργίας αναγκάζεται -από τη διαδικασία- να δραπετεύσει απ’ αυτόν τον παλιοχαρακτήρα. Και όσο πιο σημαντικό είναι το έργο, τόσο πιο λίγη σημασία έχει ο δημιουργός. Βέβαια, όταν ένας «σκάρτος» δημιουργός είναι παρών, ταυτόχρονα με το έργο του, νιώθω μια στεναχώρια, μιας και η Τέχνη είναι από μόνη της παρηγορητική κατά βάση διαδικασία, οπότε περιμένεις κι απ’ τον δημιουργό να είναι αντάξιος της. Αν όμως δεν βρίσκεται πια στη ζωή, δεν στέκομαι στην τεθλασμένη γραμμή του βίου του. Το έργο από μόνο του μπορεί να μας κάνει σκόνη».

«Και σε σχολεία πηγαίνω. Κυρίως για την απομυθοποίηση του καλλιτέχνη

«Και σε σχολεία πηγαίνω. Κυρίως για την απομυθοποίηση του καλλιτέχνη, αλλά και για τις αναπάντεχες, τρομερές ερωτήσεις που δέχομαι κάποιες φορές. Θυμάμαι μια περίπτωση που άρχισα να λέω στα παιδιά, πώς έγραψα τον Πεχλιβάνη. Τους είπα λοιπόν ότι ήμουν φαντάρος κι ότι έλειπα πολύ καιρό απ’ το σπίτι μου. Όταν πήρα τελικά άδεια κι επέστρεψα, περίμενα ότι θα γίνει χαμός άμα τη εμφανίσει μου. Δυστυχώς για εμένα, εκείνη την ώρα οι δικοί μου παρακολουθούσαν την Πακίτα, ένα μεξικάνικο -μάλλον- σήριαλ. Χαρήκανε βέβαια αλλά, σε λίγο, προσηλώθηκαν πάλι στην τηλεόραση. Εκείνην τη στιγμή λοιπόν σκέφτηκα τον πατέρα μου, που μέχρι τα 20 του ήταν στα βουνά και βοσκούσε κατσίκια, και πώς αυτός ο άνθρωπος που ήταν διαρκώς μέσα στη φύση παραδόθηκε στην εικόνα. Φαντάστηκα λοιπόν, πώς θα ήταν αν κατέβαινε με ορμή ο αέρας απ’ την Κρανιά και σαν παλαιστής του έκανε λαβή για να τον συνεφέρει. Δύο μέρες μετά, με πήρε ο δάσκαλος του σχολείου και μου λέει: «Θανάση, μόλις τελειώσαμε την εκδήλωση ένα παιδί γύρισε στο σπίτι κι επειδή οι γονείς του έβλεπαν τηλεόραση πήγε και τους την έκλεισε. Υπάρχει κάτι άλλο να πούμε μετά απ’ αυτό;»