Σαν σήμερα γεννιέται ο ποιητής των θαλασσών, Νίκος Καββαδίας

Σαν σήμερα, στις 11 του Γενάρη 1910, γεννήθηκε ο σπουδαίος ποιητής και συγγραφέας Νίκος Καββαδίας. Το έργο του αγαπήθηκε από το λαό και τη νεολαία, μελοποιήθηκε και συνεχίζει να συγκινεί και τις νεότερες γενιές.

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στο Νίκολσκι Ουσουρίσκι, μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Χαρμπίν της Μαντζουρίας από γονείς που κατάγονταν από την Κεφαλονιά.

Το 1914, με το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια έρχεται στην Ελλάδα κι εγκαθίσταται στο Αργοστόλι και αργότερα το 1921 στον Πειραιά. Στο Δημοτικό είναι συμμαθητής με τον Γιάννη Τσαρούχη και στο Γυμνάσιο γνωρίζεται με τον Παύλο Νιρβάνα.

Δεκαοκτώ ετών, αρχίζει να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας και εκδίδει ο ίδιος το σατυρικό φυλλάδιο “Σχολικός Σάτυρος”, γράφοντας ποιήματα για τους συμμαθητές του.

Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Μαραμπού” (από τις εκδόσεις “Κύκλος” σε 245 αντίτυπα) που γίνεται δεκτή με πολύ ευνοϊκές κριτικές.

Στον πόλεμο του ’40 φεύγει για την Αλβανία και στη διάρκεια της Κατοχής περνάει στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης και γίνεται μέλος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Επιπλέον εντάσσεται στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών. Στις αρχές του 1945 γίνεται επικεφαλής του ΕΑΜ Λογοτεχνών-Ποιητών, θέση την οποία παραχωρεί στις 6 Οκτωβρίου του ίδιου έτους στον Νικηφόρο Βρεττάκο.

Τον Ιανουάριο του 1947 οι εκδόσεις Θ. Καραβία κυκλοφορούν τη δεύτερη ποιητική συλλογή του, με τίτλο “Πούσι”.

Το μυθιστόρημα του “Βάρδια” κυκλοφόρησε το 1954 ενώ μετά τον θάνατο του εκδόθηκε το 1975 η ποιητική συλλογή “Τραβέρσο”.

Για πολλά χρόνια διατηρούσε φιλία με τον Στρατή Τσίρκα και με τον Μ. Καραγάτση με τον οποίο αλληλογραφούσαν.

Η μεγάλη αναγνώριση του έργου του ήρθε μετά θάνατον και ποιήματά του μελοποίησαν ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιάννης Σπανός, η Μαρίζα Κωχ, ο Λάκης Παπαδόπουλος, οι Ξέμπαρκοι, οι αδελφοί Κατσιμίχα, ο Δημήτρης Ζερβουδάκης κ.ά.

Ο Νίκος Καββαδίας μέσα από αφηγήσεις

«Η συμπάθειά του για τους ναυαγούς της θάλασσας και της ζωής (όλοι και ζωντανοί και πνιγμένοι είναι ναυαγοί) φανερώνει ποιος είναι ο Αίτιος πίσω από το πούσι που τον κρύβει. Ο Αίτιος και ο Υπεύθυνος για το σκοτωμό των ανθρώπων του Λαού είτε με τον πόλεμο είτε με την πείνα και για το πνευματικό και το ηθικό τους σκοτάδι, είναι ο ίδιος διεθνικός Μινώταυρος, ο καπιταλισμός…» γράφει για τον Καββαδία ο Κώστας Βάρναλης.

Στη διάρκεια της Κατοχής ο Νίκος Καββαδίας εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Την ίδια περίοδο άρχισε να δημοσιεύει και τα αντιστασιακά του ποιήματα με πρώτο το «Αθήνα 1943», ενώ το 1944 δημοσίευσε το ποίημα «Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη». Το 1945 δημοσίευσε το «Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα» και το ποίημα «Αντίσταση». Το 1946, μαζί με άλλους διανοούμενους, υπέγραψε διαμαρτυρία κατά του Γ΄ Ψηφίσματος που ήταν ο «θεμέλιος λίθος» του αντικομμουνιστικού οργίου. Λίγο πριν το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967 έδωσε μια μεγάλη συνέντευξη στο περιοδικό «Πανσπουδαστική», όπου αφιέρωσε και το ποίημά του «Σπουδαστές».

«Ο Νίκος Καββαδίας, ο μέγας αυτός παραμυθάς, χρησιμοποιεί τη θάλασσα, το πλοίο, τα λιμάνια ως πεδίο για να πει πράγματα πολύ σημαντικά και διαχρονικά. Να μιλήσει για το αιώνιο ταξίδι, να μιλήσει και να πει το «Λυπήσου αυτούς που δεν ονειρεύονται». Και δεν εννοεί μόνο τη φυγή από τη βάρβαρη πραγματικότητα, αναφέρεται κυρίως στην ανάγκη να ονειρευτούμε για να πάμε σε μια άλλη κοινωνία, στην οποία ο άνθρωπος θ’ αυτοπραγματωθεί. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να «χορέψουμε πάνω στο φτερό του καρχαρία». Δηλαδή να ξεπεράσουμε τις καταγεγραμμένες μας δυνατότητες, να ξεπεράσουμε τα όριά μας. Με άλλα λόγια, να κατακτήσουμε το Αδύνατο» είπε ο Θάνος Μικρούτσικος.

Έργα του: Ποίηση: «Μαραμπού» (1933), «Πούσι» (1947), «Τραβέρσο» (1975), «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη» Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα, επιμέλεια Guy (Michel) Saunier (εκδ. Άγρα, 2005). Πεζογραφία: «Βάρδια» (1954), «Λι» (1987), «Του πολέμου / Στ’ άλογό μου» (1987).

Ο Νίκος Καββαδίας έφυγε από τη ζωή στις 10 του Φλεβάρη 1975.

Πληροφορίες από: Katiousa, CultureNow