Στα μέσα του 2015 η Volkswagen ανακοίνωσε υπερήφανα ότι έχει πετύχει τον στόχο της να ξεπεράσει την Toyota ως η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο.
Λίγους μήνες αργότερα, η αμερικανική υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος αποκάλυπτε ότι η VW είχε εγκαταστήσει σε 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα λογισμικό το οποίο ξεγελούσε τους μηχανισμούς ελέγχου καυσαερίων. Ως τις αρχές του 2018, η VW είχε συμφωνήσει με τις αμερικανικές αρχές και τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων της σε συμβιβασμό ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με επιπρόσθετες αγωγές να περιμένουν ακόμα την εκδίκασή τους.
Ο Τζακ Γιούινγκ, μέσα από το βιβλίο του για το σκάνδαλο της Volkswagen, αποκαλύπτει πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες αυτή της πολύκροτης υπόθεσης. Περιγράφει την ανάδειξη της VW, από την εποχή του «λαϊκού αυτοκινήτου» στη ναζιστική Γερμανία, σε μια από τις πιο επιφανείς εταιρίες της Γερμανίας, η οποία καυχιόταν για την «πράσινη» πολιτική της.
Ο Φέρντιναντ Πόρσε (αριστερά, με το χέρι απλωμένο) δείχνει στον Χίτλερ και την ακολουθία του ένα μοντέλο του «λαϊκού αυτοκινήτου» το 1938. Πρόκειται κατά βάση για άσκηση προπαγάνδας, καθώς ελάχιστα αυτοκίνητα κατασκευάστηκαν πριν την έναρξη του πολέμου. Credit: Heinrich Hoffmann / Hulton Archive / Getty Images.
Ο συγγραφέας δίνει ζωηρά πορτρέτα του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου της VW και αποδεικνύει ότι η εταιρική κουλτούρα που αυτοί καλλιέργησαν οδηγούσε τους εργαζόμενους, που αγωνίζονταν να πετύχουν άπιαστους στόχους πωλήσεων, στη χρήση παράνομων μεθόδων. Αδυνατώντας να φτιάξουν με έντιμο τρόπο αυτοκίνητα που μπορούσαν να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς εκπομπών στις ΗΠΑ, οι μηχανικοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να διαπράξουν απάτη.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η VW στη συνέχεια δαπάνησε εκατομμύρια για να προωθήσει το «καθαρό ντίζελ», ώσπου η απάτη αποκαλύφθηκε από μια μικρή ομάδα ερευνητών με πενιχρή χρηματοδότηση. Η κατάληξη ήταν μια ομολογία ενοχής για κακουργηματικές κατηγορίες σε μια μνημειώδη υπόθεση που χειρίστηκε το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
O Νταν Κάρντερ, ο άνθρωπος που επέβλεψε τη μελέτη του πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια, η οποία προκάλεσε τα πρώτα ερωτήματα γύρω από τις εκπομπές ρύπων της VW. Credit: Tom M. Johnson / New York Times.
Ο Τζακ Γιούινγκ δείχνει με εύγλωττο τρόπο πως η νοοτροπία της επιτυχίας με κάθε κόστος – τόσο διαδεδομένη στα διοικητικά συμβούλια σύγχρονων εταιριών – οδήγησε σε μια από τις πιο σημαίνουσες υποθέσεις απάτης στην ιστορία του επιχειρηματικού κόσμου.
*Το βιβλίο του Τζακ Γιούινγκ «Σκάνδαλο Volkswagen: Πως στήθηκε η μεγαλύτερη απάτη όλων των εποχών στην αυτοκινητοβιομηχανία», σε μετάφραση Μάνου Τζιρίτα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη (2018).
