Συλλήψεις, βασανιστήρια και “μυστικές” δολοφονίες για τους γκέι στην Τσετσενία!

Η Δημοκρατία της Τσετσενίας, γνωστή απλά ως Τσετσενία, αποτελεί Διοικητική Υποδιαίρεση της Ρωσίας και μετρά περίπου 270.000 κατοίκους. Βρίσκεται στο Βόρειο Καύκασο και πρωτεύουσά της είναι το Γκρόζνυ. Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην μουσουλμανική Τσετσενία θεωρούνται σε κίνδυνο από οργανώσεις των Δικαιωμάτων, αλλά και σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ως μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ισχύουν επίσημα οι νόμοι της Ρωσίας σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, αλλά στην πραγματικότητα η ζωή ενός γκέι στην Τσετσενία βρίσκεται σε μεγαλύτερο ρίσκο, καθώς οι αρχές της περιοχής είναι αποφασισμένες να “εξαφανίσουν” τους γκέι και μπάι άνδρες, ενθαρρύνοντας τις οικογένειες τους να τους δολοφονήσουν.

Συλλήψεις, βασανιστήρια και “μυστικές” δολοφονίες

Από τον Μάρτιο του 2017, μια βίαιη καταστολή εναντίον της κοινότητας οδήγησε στην απαγωγή και την κράτηση ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών, οι οποίοι ξυλοκοπήθηκαν και βασανίστηκαν. Στο στόχαστρο βρέθηκαν περισσότεροι από εκατό άνδρες, ενώ ίσως ο αριθμός να είναι και μεγαλύτερος. Τουλάχιστον 19 από αυτούς έγινε γνωστό ότι δολοφονήθηκαν, ενώ ο ακριβής αριθμός είναι άγνωστος.

Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών το 2017 έκανε λόγο για “πράξεις δίωξης και βίας σε πρωτοφανή κλίμακα στην περιοχή”, οι οποίες “αποτελούν σοβαρές παραβιάσεις των υποχρεώσεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας βάσει του Διεθνούς Δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα”.

Η εφημερίδα «Guardian», το 2017 δημοσιοποίησε τη μαρτυρία ενός νεαρού Τσετσένου, ο οποίος τράπηκε σε φυγή αφού πρώτα χτυπήθηκε σοβαρά από τρεις άντρες. “Με έβρισαν, μου έσπασαν το σαγόνι και με παράτησαν αιμόφυρτο. Μου ζήτησαν να τους δώσω ένα μεγάλο ποσό, διαφορετικά θα δημοσιοποιούσαν βίντεο που τράβηξαν και θα έλεγαν στην οικογένειά μου ότι είμαι γκέι”, αποκάλυψε το θύμα.

Το Human Rights Watch ανέφερε το 2017 ότι “είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσο ευάλωτα είναι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Τσετσενία, όπου η ομοφοβία είναι τόσο έντονη”.

Η τσετσενική αστυνομία και ο στρατός διεξήγαγαν προγράμματα παγίδευσης, στα οποία ένα θύμα δελεάζεται με ραντεβού για γνωριμία και καταλήγει σε κάποια φυλακή ή και νεκρό. Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου στην Τσετσενία διατηρούν καταλόγους “υπόπτων”. Οι επιδρομές σε κατοικίες άρχισαν τον Δεκέμβριο του 2016, υποχώρησαν σύντομα και επαναλήφθηκαν σε μεγάλη κλίμακα τον Φεβρουάριο του 2017, ενώ συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι άνδρες που συνελήφθησαν, βασανίστηκαν ώστε να αποκαλύψουν τα ονόματα άλλων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο αριθμός των θυμάτων να αυξάνεται εκθετικά.

Σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης

Σύμφωνα με ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ομάδες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γκέι και μπάι άντρες αποστέλλονται σε κρυφά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Τσετσενία, τα οποία ένας μάρτυρας περιέγραψε στη Novaya Gazeta ως “κλειστή φυλακή, την ύπαρξη της οποίας κανείς δεν γνωρίζει επίσημα”.

Σύμφωνα με τους δραπέτες, τα θύματα κρατούνται σε δωμάτιο (δύο έως τριών τ.μ.) και συχνά παραμένουν εκεί για μήνες. Οι μάρτυρες αναφέρουν ότι οι φύλακες χτυπούν τα θύματα με σωλήνες στα γεννητικά όργανα και τους βασανίζουν με ηλεκτρικό ρεύμα.

Εκτός από τα φυσικά βασανιστήρια, τα άτομα χλευάζονται, ταπεινώνονται, καθώς και αναγκάζονται να καθαρίσουν τη φυλακή. Σε ορισμένες περιπτώσεις η διαδικασία των βασανιστηρίων ολοκληρώνεται με το θάνατο του θύματος.

Τον Μάιο του 2017, αναφέρθηκε ότι αρκετοί κρατούμενοι μετακινήθηκαν σε μια νέα, άγνωστη τοποθεσία. Οι ανακριτές δήλωσαν ότι οι κρατούμενοι είναι πιθανό να είχαν μετακινηθεί σε μια βάση εκπαίδευσης της Ειδικής Αστυνομίας στο Terek, περίπου 60 χιλιόμετρα από το Argun, στην οποία πραγματοποιούνταν “εκπαίδευση”.

Ο Καντίροφ θέλει να εξοντώσει τους “Δαίμονες”

Ο πρόεδρος της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ έχει υποστηρίξει ότι δεν υπάρχουν γκέι στην Τσετσενία και ότι ακόμα κι αν υπάρχουν, τότε “πάρτε τους στον Καναδά και προσευχηθείτε στον Αλλάχ”.

“Αυτές είναι ανοησίες. Δεν έχουμε τέτοιου είδους ανθρώπους εδώ πέρα. Δεν έχουμε κανέναν γκέι. Και στην περίπτωση που υπάρχει κανείς, πάρτε τον μακριά από εμάς, για να καθαρίσει το αίμα μας. Αυτοί είναι διάβολοι. Είναι για πώληση. Δεν είναι καν άνθρωποι. Ανάθεμά τους που μας κατηγορούν για τέτοια πράγματα. Θα πρέπει να λογοδοτήσουν στον Παντοδύναμο για όλα αυτά”.

Ο Καντίροφ ενθάρρυνε δολοφονίες από τις οικογένειες των ΛΟΑΤΚΙ+ ως εναλλακτική λύση για την επιβολή του νόμου. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ομοφυλόφιλοι άνδρες απελευθερώθηκαν από φυλακές, ώστε να επιστρέψουν στο σπίτι τους, αφού πρώτα οι συγγενείς τους έχουν υποσχεθεί πως θα τους δολοφονήσουν, για να σταματήσει να “αμαυρώνεται” η τιμή της οικογένειας…

Ακτιβιστής δήλωσε το 2017 σε ρωσικό δίκτυο ότι οι γκέι και μπάι άνδρες απελευθερώνονται από τις φυλακές, μόνο όταν είναι βέβαιο πως θα δολοφονηθούν από τις οικογένειές τους.

Η ρωσική εφημερίδα «Novaya Gazeta» ήταν το πρώτο μέσο ενημέρωσης που έφερε στην επιφάνεια την “εκστρατεία εκκαθάρισης” των ομοφυλοφίλων στην Τσετσενία, με ηθικό αυτουργό και οργανωτή τον Καντίροφ, ο οποίος δεν έχει αποδεχτεί τις παραπάνω κατηγορίες.

Ο ρόλος της θρησκείας στην ομοφοβική Τσετσενία

Η Τσετσενία είναι μια εξαιρετικά συντηρητική μουσουλμανική κοινωνία στην οποία η ομοφοβία είναι διαδεδομένη και η ομοφυλοφιλία είναι ταμπού, αμαρτία και απαγορεύεται δια ροπάλου. Στην Τσετσενία, όπως και σε άλλες περιοχές της νότιας Ρωσίας, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει εξουσιοδοτήσει τους τοπικούς ηγέτες να επιβάλουν την εφαρμογή των “παραδοσιακών μουσουλμανικών αξιών”.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι “ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός είναι πολύ πιο κοντά στο Ισλάμ από τον Καθολικισμό”, γεγονός που έχει δημιουργήσει πολύ καλές σχέσεις με τον Καντίροφ, με τον οποίο μοιράζεται κοινές (ομοφοβικές) απόψεις.

 

“Καλωσήρθατε στην Τσετσενία”

Στο ντοκιμαντέρ του 2020 με τίτλο “Καλωσήρθατε στην Τσετσενία” του Αμερικανού σκηνοθέτη Ντέιβιντ Φρανς, το οποίο κέρδισε τον Χρυσό Αλέξανδρο στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αποτυπώνεται η καθημερινότητα ενός υπόγειου δικτύου ακτιβιστών, που ρισκάρουν την ίδια τους τη ζωή τους για βοηθήσουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ θύματα της “εκκαθάρισης” που επιχειρεί η κυβέρνηση του Καντίροφ.

Το ντοκιμαντέρ κατάφερε να αποσπάσει το βραβείο FIPRESCI και το Mermaid Award για την καλύτερη ΛΟΑΤΚΙ+ ταινία του επίσημου προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.

Το ντοκιμαντέρ φέρνει στο φως άγνωστα εγκλήματα κατά των ΛΟΑΤΚΙ+, αναδεικνύοντας τη γενναιότητα όσων τολμούν να παλέψουν για αυτονόητες ελευθερίες.

Τα Δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ στη Ρωσία

Τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη Ρωσία έχουν ελάχιστα έως και σχεδόν ανύπαρκτα δικαιώματα. Το ποσοστό των ομοφυλόφιλων στην Ρωσία έφτανε το 2003 περίπου το 3,7%, ωστόσο μετά το 2012, λόγω μιας πολιτικής διακρίσεων υποστηριζόμενων από την κυβέρνηση Πούτιν το ποσοστό αυτό υπολογίζεται ότι είχε πέσει σε 1,2% το 2014 και 1,3 το 2020.

Σύμφωνα με έρευνες το ποσοστό δικαιολογείται, καθώς οι περισσότεροι ομοφυλόφιλοι έχουν εγκαταλείψει την χώρα και ζουν στο εξωτερικό.

Η Ρωσία είναι μια εξαιρετικά συντηρητική χώρα. Κατά την εποχή της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού παρέμεινε μακριά από τη Δύση, με σκοπό να διατηρήσει τις παραδοσιακές αντιλήψεις της.

Ούτε οι γάμοι ατόμων του ιδίου φύλου, ούτε Σύμφωνα Συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου επιτρέπονται στη Ρωσία. Το ρωσικό Σύνταγμα ορίζει ρητά τον γάμο μεταξύ άντρα και γυναίκας. Όλα σχεδόν τα ζευγάρια παντρεύονται με θρησκευτικό γάμο. Υπάρχει επίσης ο ελάχιστα διαδεδομένος πολιτικός γάμος. Σύμφωνο συμβίωσης δεν υπάρχει στη νομοθεσία. Τέλος, όπως είναι λογικό, δεν επιτρέπεται στους ομοφυλόφιλους η τεκνοθεσία.

Τον Ιούλιο του 2013, ο Πατριάρχης Κύριλλος, ο ηγέτης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, εκ των οποίων περίπου το 87% των Ρώσων είναι μέλη, δήλωσε ότι η ιδέα του γάμου ατόμων του ιδίου φύλου ήταν “ένα πολύ επικίνδυνο σημάδι της Αποκάλυψης”.

Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων είναι κατά της ομοφυλοφιλίας και έδειξαν την υποστήριξή τους στους νόμους σε βάρος των ομοφυλοφίλων, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία της ρωσικής κοινής γνώμης είναι ενάντια στο γάμο ατόμων του ιδίου φύλου.

Στην Ρωσία δεν έχει διεξαχθεί ποτέ ως τώρα νόμιμη παρέλαση υπερηφάνειας. Τα Pride ποτέ δεν έπαιρναν άδεια από τις αρχές για να διεξαχθούν. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε τη Ρωσία το 2011 να πληρώσει αποζημίωση στους ακτιβιστές που είχαν φέρει την υπόθεση στα δικαστήρια για τη σωστή διεξαγωγή Pride τόσο στη Μόσχα όσο και στην Αγία Πετρούπολη.

Ωστόσο, ο τότε Ρώσος υπουργός δικαιοσύνης δήλωσε πως η Ρωσία δεν θα υπακούσει σε μια απόφαση που της ζητάει να αγνοήσει την συντριπτική άποψη της κοινής γνώμης και που εξυπηρετεί σκοτεινά συμφέροντα, ενώ ανέφερε ότι η απόφαση δεν έχει ισχύ στην Ρωσία μιας και η χώρα δεν ανήκει στην Ε.Ε ούτε και επιθυμεί να γίνει μέλος της, υποδεικνύοντας χώρες που έχουν πιο αυστηρή νομοθεσία για την ομοφυλοφιλία.

Απόπειρες να διοργανωθούν Pride χωρίς άδεια κατέληξαν σε βίαια επεισόδια με συλλήψεις κυρίως υποστηρικτών των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων, ενώ σε πολλά άτομα από το εξωτερικό που προσπάθησαν να μπουν στη Ρωσία, για να λάβουν μέρος στα Pride, δεν επετράπη να εισέλθουν στη χώρα.