ΕΚΤ: «Καμπανάκι» στην Ελλάδα για δημόσιο χρέος, διαθέσιμο εισόδημα & χαμηλή ανάπτυξη

Τους κινδύνους που απορρέουν για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία της Ευρωζώνης από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία στις τιμές ενέργειας, της έκρηξης του πληθωρισμούς και των χαμηλότερων ρυθμών ανάπτυξης, αναδεικνύει σε έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία επισημαίνει ότι απειλούνται κυρίως οι χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, ακριβότερο κόστος δανεισμού και μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα.

Του Kώστα Παπαγρηγόρη για το News 24/7

Η έκθεση παρουσιάζει ενδιαφέροντα στοιχεία για την Ελλάδα και ιδιαίτερα στους κρίσιμους τομείς των τραπεζών, των ακινήτων, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, του Δημόσιου χρέους, του δημοσιονομικού ελλείματος κ.α.

Αναλυτικότερα «καμπανάκι» ηχεί η ΕΚΤ για την Ελλάδα σε ότι αφορά στο Δημόσιο χρέος, το διαθέσιμο εισόδημα και την χαμηλή ανάπτυξη, ενώ καθησυχαστική είναι για τις πιθανές συνέπειες της επικείμενης ανόδου των επιτοκίων σε τράπεζες και ακίνητα.

Οι αναλυτές της ΕΚΤ τονίζουν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ευαισθησία στην αύξηση των επιτοκίων, σε ό,τι αφορά στο κόστος εξυπηρέτησής του και τη μεγέθυνσή του. Γενικά, η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο πληθωρισμός αυξάνει το κόστος δανεισμού, από την άλλη μειώνει την πραγματική αξία του χρέους. Αυτό ισχύει τόσο για το δημόσιο χρέος, όσο και για τα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή το δημοσιονομικό έλλειμμα εισήλθε στην «κόκκινη» περιοχή, καθώς μετατοπίζεται υψηλότερα για το 2022, σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Αιτίες αποτελούν οι δαπάνες για τη στήριξη των οικονομιών κατά την πανδημία, οι οποίες συνεχίζονται, λόγω της αβεβαιότητας του πολέμου, με υψηλότερες τιμές ενέργειας (πληθωρισμός), υψηλότερα επιτόκια και χαμηλότερη ανάπτυξη.

Ο τρίτος κίνδυνος έχει να κάνει με την σημαντική επίπτωση που έχει η αύξηση των επιτοκίων στις χρηματοδοτικές ανάγκες των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα δύο σενάρια που έχει τρέξει η ΕΚΤ, η μεγαλύτερη επίπτωση, σχεδόν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ως προς το ΑΕΠ, προκύπτει από αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσεις και μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για τρία χρόνια. Αντίθετα, αρκετά μικρότερη, σχεδόν 1-2 ποσοστιαίες μονάδες προς το ΑΕΠ, είναι η επίπτωση που προέρχεται μόνο από την αύξηση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσεις, χωρίς υποχώρηση της ανάπτυξης.

Για τα ελληνικά νοικοκυριά, πιθανή διόρθωση στην αγορά ακινήτων, σε συνδυασμό με αύξηση επιτοκίων και μείωση εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, μετατοπίζει τη χώρα στο «βαθύ κόκκινο», όπου βρίσκονται Κύπρος, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Φινλανδία.

Οι υψηλότεροι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις εντοπίζονται σε χώρες με αυξανόμενο δημόσιο χρέος, υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων και υψηλή διασύνδεση μεταξύ τραπεζών και δημοσίου χρέους. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΚΤ αναφέρει ότι ο δείκτης κινδύνου (Z-score) παραμένει χαμηλότερος σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία.

Σε ότι αφορά στην εξάρτηση από την Ρωσία η Ελλάδα εμφανίζεται περισσότερο εξαρτημένη στις εισαγωγές, σε σχέση με το μέσο όρο της Ε.Ε., ενώ η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι πολύ μικρή. Το ποσοστό εισαγωγών της Ελλάδος από τη Ρωσία, σε σχέση με το εμπορικό ισοζύγιο, υπολογίζεται γύρω στο 5%, όταν στην Ε.Ε. είναι γύρω στο 4%.

Μικροί κίνδυνοι για τράπεζες και ακίνητα

Αναλυτικότερα, όπως επισημαίνει η ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μικρότερο κίνδυνο επιτοκίου, σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές, καθώς τα νέα δάνεια με σταθερά επιτόκια αποτελούν το 40% των νέων χορηγήσεων από το 2009 μέχρι το 2021, όταν για παράδειγμα, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι στο 80%. Η μεγαλύτερη έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην ενεργειακή κρίση προέρχεται από τον κλάδο των μεταφορών.

Η ελληνική αγορά ακινήτων κατατάσσεται αρκετά μακριά από τις πιθανές χώρες, όπου εντοπίζονται αυξημένοι κίνδυνοι για «φούσκα» και όπου η ΕΚΤ έχει ζητήσει αυξημένη εποπτεία. Ειδικά, η Ελλάδα εμφανίζεται η χώρα με τη μικρότερη αύξηση τιμών και με τη μεγαλύτερη αποπληρωμή χρέους για απόκτηση στέγης.