Ζήσαμε τους σεισμούς της Θεσσαλονίκης και την Καλαμάτας, της Αθήνας το 1981 και το 1999. Μάθαμε, και όχι μόνο μάθαμε τι σημαίνει σεισμός, αλλά εκπαιδευτήκαμε σε ένα νέο τρόπο δόμησης. Οι Έλληνες μηχανικοί δημιούργησαν έναν από τους καλύτερους αντισεισμικούς κανονισμούς διεθνώς.
Του Νίκου Μπελαβίλα
Ας είναι καλά ο Θεοδόσης Τάσιος μει εκείνη η ομάδα του Πολυτεχνείου και του τότε ΤΕΕ, οι οποίοι άρχισαν αμέσως μετά τον πρώτο σεισμό της Αθήνας να σχεδιάζουν τη μεγάλη αλλαγή στον τρόπο κατασκευής και την ανσιεισμική θωράκιση των κτιρίων. Σύμμαχος τους ο τρόμος της κοινωνίας τον οποίο οι πολιτικές ηγεσίες δεν μπορούσαν να αγνοήσουν. Έτσι θωρακίστηκαν τα νέα κτίρια. Εκτοτε η διαφορά είναι τεράστια.
Αν δούμε πόσους νεκρούς και τραυματίες, πόσες καταρρεύσεις κτιρίων άφηναν πίσω τους οι σεισμοί στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, στη Χίο, στη Ζάκυνθο και Κεφαλλονιά, στο Βόλο και τι συμβαίνει σήμερα βλέπουμε το άλμα που έχει συντελεστεί. Τότε οι πόλεις μας ισοπεδώνονταν, τώρα όχι. Αντίστροφα το είδαμε στη Σμύρνη χθες, τις νέες εργολαβικές πολυκατοικίες χωρίς κανονισμούς που έπεσαν σαν χάρτινοι πύργοι θάβοντας τους ανθρώπους.
Πάλι από τις ίδιες εμπειρίες ξέρουμε ότι αυτά που κινδυνεύουν είναι τα αυθαίρετα και τα παλιά “πανωσηκώματα” όσα έγιναν χωρίς μελέτες και με αυτοσχεδιασμούς πριν το ’80, τα κτίρια που κτίστηκαν με συνειδητές ή ασυνείδητες απάτες όπως και τα παλιά αφρόντιστα, ασυντήρητα κτίρια της εποχής πριν την εφαρμογή του μπετόν-αρμέ .
Τα ερείπια των βυρσοδεψείων στο Καρλόβασι και τα αντίστοιχα σπίτια στο Βαθύ, που αφέθηκαν εδώ και πενήντα χρόνια στην τύχη τους ξέραμε και ξέρουμε όλοι, ότι είναι επικίνδυνα. Το ίδιο και πολλά, πολύ σημαντικότερα κτίρια που κανείς ποτέ δεν σκέφτηκε να τα συντηρήσει, να τα ενισχύσει. Πανέμορφες εκκλησίες, σχολεία, δημαρχεία του 19ου αιώνα. Δεν κάναμε ούτε κάνουμε κάτι για αυτά. Χθες πλήρωσαν με τη ζωή τους δύο νέα παιδιά τη βαριά συλλογική αμέλεια.
Άπειρα ιστορικά κτίρια υπάρχουν γύρω μας αφημένα στη μοίρα τους. Η λύση δεν είναι να τα γκρεμίσουμε αλλά να τα φροντίσουμε. Αυτά που είχαν επισκευαστεί με σοβαρό τρόπο στη Σάμο άντεξαν όσο και τα αντίστοιχα νέα. Συνεχίζουν να είναι στολίδια του τόπου σήμερα. Το ίδιο συμβαίνει παντού.
Από τον καιρό της Μελίνας Μερκούρη δεν υπήρξε σοβαρή πολιτική κινήτρων και χρηματοδοτήσεων για την αναβίωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στη χώρα μας. Έτσι σήμερα αντί να αποτελεί πλούτο σε πάμπολλες περιπτώσεις μας στήνει παγίδες θανάτου.
Δύο συμπεράσματα λοιπόν: Το νου μας στον αντισεισμικό κανονισμό αλλά και στην αντισεισμική προστασία της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
