Γιώργος Κατρούγκαλος: Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ καταψήφισε την αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία
Ο Αλέξης Τσίπρας, ως πρωθυπουργός της χώρας το 2015, συνυπέγραψε με τον Πρόεδρο Ολάντ συμφωνία για στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας. Στη βάση της τελευταίας η κυβέρνησή μας διαπραγματεύθηκε τη σύναψη αμυντικής συμφωνίας, θεωρώντας ότι υφίσταται σύγκλιση στρατηγικών συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών. Η Συμφωνία, όμως, που ήρθε στη Βουλή, μετά από πολλές ταλαντεύσεις και παλινωδίες του πρωθυπουργού -που είχαν ένα πολύ ακριβό αντίκτυπο στον τελικό λογαριασμό των αμυντικών προμηθειών, χωρίς να εξασφαλίζουν «επαρκή άμυνα» – δεν είναι αυτή που διαπραγματευόμασταν εμείς. Πέραν άλλων αδυναμιών (πχ. εμείς διαπραγματευόμασταν το «κτίσιμο» των φρεγατών σε ελληνικά ναυπηγεία, για να μην μαραζώσει η εθνική αμυντική βιομηχανία), έχει δύο πολύ σημαντικά προβλήματα.
Το πρώτο, είναι ότι δεν εξασφαλίζει στρατιωτική αρωγή εκεί που ασκείται το τελευταίο διάστημα κυρίως η πίεση της επιθετικότητας της Τουρκίας: στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα, ακόμα και στην ΑΟΖ που πρόσφατα οριοθετήσαμε με την Αίγυπτο. Ρητά διευκρίνισε το Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας σε γραπτή απάντηση του EURACTIV, ότι η συμφωνία αφορά αποκλειστικά στο έδαφος και τα χωρικά ύδατα, δεν περιλαμβάνει την ΑΟΖ.
Το δεύτερο αφορά την εμπλοκή μας, για πρώτη φορά ουσιαστικά μετά τον πόλεμο της Κορέας, με μάχιμο εκστρατευτικό σώμα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Γαλλίας στο εμπόλεμο Σαχέλ. Η συμμετοχή μας αυτή, σε συνδυασμό με την αποστολή στρατευμάτων στη Σαουδική Αραβία, σε μια ενδοαραβική σύγκρουση σιιτών-σουνιτών, σε ένα πόλεμο άσχημο, που έχει θύματα κυρίως μικρά παιδιά, ανατρέπει σταθερές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Καταργεί το πάγιο δόγμα της διπλωματίας μας, κατά το οποίο η Ελλάδα, ως φιλειρηνική χώρα πρέπει να είναι πάντα πυλώνας σταθερότητας και εξαγωγέας σταθερότητας στην περιοχή.
Η στρατιωτική εμπλοκή σε επιχειρήσεις της Γαλλίας σε πρώην αποικίες της διαφοροποιείται απολύτως από τη συμμετοχή μας σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που, πράγματι, υποστήριξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Άλλο να στέλνει η Ευρώπη συμβούλους στο Σαχέλ για να βοηθήσει τις χώρες του να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της μετανάστευσης, άλλο να συμμετέχει η πατρίδα μας σε επιχειρήσεις που την ξεπερνούν, σε μία εκστρατευτική δύναμη εναντίον τζιχαντιστών, όπου μπορεί να έχουμε νεκρούς Έλληνες στρατιώτες εκεί όπου δεν έχουμε εθνικά συμφέροντα.
Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι έτσι η Ελλάδα αναβαθμίζει την γεωστρατηγική της θέση καιαναδεικνύεται ως δυνάμει γέφυρα μεταξύ των περιοχών αυτών και της Ευρώπης. Συμβαίνει ακριβώς, το αντίθετο: ακρωτηριάζουμε τη δυνατότητα της χώρας μας να λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο πολιτικό μας σπίτι, την Ευρωπαϊκή Ένωση και περιοχές του κόσμου, όπου το όνομα της Ελλάδας ήταν πάντα σεβαστό ως μια δυτική δύναμη που δεν υπήρξε ποτέ αποικιακή, αποδεκτή στον ρόλο του καλού συνομιλητή και μεσολαβητή, από την Τεχεράνη ως το Ριάντ.
Άλλωστε, την ανατροπή της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε πανηγυρικά στη Βουλή κατά τη συζήτηση της συμφωνίας ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης. Αποδέχθηκε ασμένως και ως αυτονόητο γεγονός ότι αντιλαμβάνεται τη χώρα μας ως «προκεχωρημένο δυτικό φυλάκιο», όπως άλλωστε είχε κάνει και στη συνάντηση του με τον Πρόεδρο Τραμπ, όπου παρουσίασε τη χώρα μας ως «δεδομένη». Αντιθέτως, μια συμφωνία με την Γαλλία, θα έπρεπε να προωθεί την ιδέα της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Οι απόψεις που υποστηρίζει η Γαλλία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στρατηγικά αυτόνομη ευρωπαϊκή άμυνα, για την ευρωπαϊκή κυριαρχία, δηλαδή για την εγγύηση των εθνικών συνόρων σαν να είναι ευρωπαϊκά, ανταποκρίνονται και στα δικά μας συμφέροντα, αλλά και στο πώς θα θέλαμε την Ευρώπη. Προφανώς δεν εννοώ ότι θέλουμε τη στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θέλουμε, όμως, μια Ευρώπη που να έχει ενιαία φωνή όταν μιλά για θέματα εξωτερικής πολιτικής και μια αυτόνομη άμυνα σε σχέση με το ΝΑΤΟ. Εξίσου προφανώς δεν πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο προστάτη ή νέο σωτήρα στην Γαλλία. «Η σωτηρία είναι επικερδής επιχείρηση μόνο για τον σωτήρα», έγραφε ο Ασημάκης Πανσέληνος. Απλώς αναγνωρίζοντας πού υπάρχει ευθυγράμμιση συμφερόντων, μπορούμε να χτίσουμε μια εταιρική σχέση, στο πλαίσιο όμως πάντα μιας πολυδιάστατης πολιτικής, όπως αυτή που ακολουθούσαμε τα χρόνια της διακυβέρνησής μας. Ασφαλώς δε με τη σαφή θέση ότι η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκός πυλώνας σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή και όχι δυτικό προκεχωρημένο φυλάκιο έναντι τρίτων.
Ενόψει όλων των παραπάνω, η στάση μας, στάση πάντα πατριωτικής ευθύνης, δεν μπορούσε παρά να οδηγήσει στην καταψήφιση της Συμφωνίας, όπως έχει σήμερα. Όταν επιστρέψουμε στην Κυβέρνηση, θα αξιοποιήσουμε το άρθρο 31 της Συνθήκης για να την τροποποιήσουμε ως προς τις προβλέψεις της που δεν εξυπηρετούν τα εθνικά μας συμφέροντα.
