Η πανδημία covid-19 φαίνεται να έχει ενισχύσει σημαντικά τις αποσχιστικές τάσεις στην Σκωτία, εξαιτίας και των πολλών αστοχιών στη διαχείρισή της από το Βρετανό πρωθυπουργό.
Του Κώστα Αργυρού
Η τάση είναι πλέον τόσο εξώφθαλμη, που ολοένα και περισσότεροι αναλυτές μπαίνουν στον πειρασμό να τη σχολιάσουν και να της προσδώοσυν και αυτοί με την σειρά τους επιπλέον δυναμική. Ο κορωνοϊός φαίνεται να επιτάχυνε τη διαδικασία απομάκρυνσης των Σκωτσέζων από την «ιδέα» της Αγγλίας. Τόσο πολύ που το ενδεχόμενο μιας απόσχισης του βόρειου κομματιού του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πιθανό να κυριαρχήσει και πάλι στην πολιτική ατζέντα ενόψει μιας χρονιάς, που είναι έτσι κι αλλιώς εκλογική.
Σε μια σειρά από πρόσφατες δημοσκοπήσεις το ποσοστό αυτών που τάσσονται υπέρ της αποχώρησης της Σκωτίας είναι σταθερά στο 55% με το 45% να πιστεύει στην παραμονή. Πρόκεται δηλαδή για την αντιστροφή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του 2014, τότε που μια σειρά φόβοι της τελευταίας στιγμής κράτησαν τελικά τους Σκωτσέζους στην βρετανική οικογένεια.
Η αλήθεια είναι ότι η τάση προϋπήρχε από την εποχή, που το Brexit εξελίχθηκε από φαντασίωση κάποιων Αγγλων εθνικιστών σε απειλητική πραγματικότητα μετά το δημοψήφισμα του 2016. Οι Σκωτσέζοι, που είχαν ψηφίσει ξεκάθαρα υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, άρχισαν να σκέφτονται πως θα παραμείνουν στην Ευρώπη και θα ξεφορτωθούν το Λονδίνο.
Η πανδημία, όπως ακριβώς συνέβη και σε άλλες γωνιές του πλανήτη έβγαλε στην επιφάνεια παλιά πάθη και αντιθέσεις, αποκάλυψε τα αδύνατα σημεία πολιτικών συστημάτων, λειτουργεί φανερά ως επιταχυντής κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, που συχνά μπορούσαν να κρύβονται κάτω από το χαλί. Η εντελώς αλλοπρόσαλλη αντιμετώπιση της covid-19 από την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον έδωσε στην πρωθυπουργό της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζεον την ευκαιρία να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες, που της παρείχαν οι αλλαγές του 1999 για περισσότερη αυτονομία. Οι Σκωτσέζοι όπως και οι Ουαλοί χειρίστηκαν την πανδημία με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Επέβαλαν νωρίτερα lockdown και προχώρησαν πιο προσεκτικά στην σταδιακή άρση τους. Είχαν έτσι πολύ καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του ιού, θρήνησαν λιγότερα θύματα και αυτό λειτούργησε και ως τονωτικό για το αίσθημα της εθνικής τους υπερηφάνειας και της διαφορετικότητάς τους από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ενόψει των εκλογών του ερχόμενου Μαΐου όλα δείχνουν ότι το SNP, το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα της Στέρτζεον θα βρεθεί και πάλι στο βάθρο του νικητή, έχοντας ίσως και την απόλυτη πλειοψηφία, που θα της επιτρέψει να θέσει και πάλι θέμα δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Θα έχει μάλιστα και την σχετική πίεση της νεοσύστατης «Συμμαχία για την Ανεξαρτησία» που δεν είναι απίθανο να κατακτήσει επίσης κάποιες έδρες στο Χόλυρουντ, στο τοπικό κοινοβούλιο στο Εδινβούργο. Θα βρει απέναντί της μια συντηρητική κυβέρνηση στο Λονδίνο, που πιθανώς να προσπαθήσει να αποτρέψει κάτι τέτοιο με το όχι και τόσο πειστικό για τους Σκωτσέζους επιχείρημα «δεν είναι τώρα η στιγμή για να ασχολούμαστε με αυτά». Από την άλλη πάντως έρευνες στις τάξεις των συντηρητικών Τόρις δείχνουν ότι υπάρχει μια ευρύτατη πλειοψηφία υπέρ της άποψης «αφήστε τους να φύγουν επιτέλους και να μας αφήσουν ήσυχους».
Ανάλογες σκέψεις έστω πιο προσεκτικά κάνουν και οι Ουαλοί. Η ιδέα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να καταλήξει τελικά διχασμένο ή ακόμα και διαλυμένο απασχολεί πλέον σοβαρά και τους πιο λογικά σκεπτόμενους στο Λονδίνο. Ο κορωνοϊός αποδεικνύεται τελικά πολύ πιο διαλυτικός από ότι θα μπορούσε να φανταστεί ο Μπόρις Τζόνσον, που τουλάχιστον στην αρχή φάνηκε να ελπίζει ότι θα τον νικήσει με κακόγουστα λογοπαίγνια και βαθύ κυνισμό. Η πανδημία δεν είναι μόνο μια απειλή για τη δημόσια υγεία, αλλά και για πολιτικούς που αποδεικνύονται λίγοι στη διαχείριση κρίσεων. Και τέτοιοι δυστυχώς υπάρχουν πολλοί. Οχι μόνο στο Λονδίνο.
