Ποιός θα κερδίσει τον τίτλο του «σωτήρα» της Ευρώπης μετά την πανδημία; Οι υποψηφιότητες είναι πολλές και περιπλέκουν μια ήδη μπερδεμένη κατάσταση
Γράφει ο Κώστας Αργυρός
«Οπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει» λέει η παροιμία, η οποία έρχεται στο μυαλό καθώς παρακολουθεί κανείς τα τεκταινόμενα αυτές τις τελευταίες εβδομάδες εντός της ΕΕ. Με αφορμή το περιβόητο σχέδιο ανάκαμψης έχει ξεκινήσει ένας πρωτοφανής διαγωνισμός μεταξύ ισχυρών πολιτικών προσωπικοτήτων, για την απόδοση της πατρότητα ή μητρότητας του σχεδίου.
H Aνγκέλα Μέρκελ κρατώντας στα χέρια της το «τιμόνι» της προεδρίας, δείχνει να απολαμβάνει τα αμέτρητα δημοσιεύματα, που μιλούν για την μεγάλη και τελευταία ευκαιρία της να αποδείξει ότι μπορεί να σώσει την Ευρώπη. Από την άλλη ο Εμανουέλ Μακρόν προσπαθεί να συντηρεί το δικό του μύθο ως εμπνευστή του πακέτου της ανάκαμψης και διαρρέει πληροφορίες για το «παρασκηνιακό» ψυχομασάζ, που κάνει σε ηγέτες των «φειδωλών τεσσάρων», όπως για παράδειγμα ο Ολλανδός πρωθυπουργός, τον οποίο και προσπάθησε, όπως μάθαμε, να πείσει για την αναγκαιότητα ενός προγράμματος που θα περιέχει και επιδοτήσεις προς τις πληγείσεις από την covid-19 χώρες.
Ομως το δικό τους αγώνα κάνουν και οι «θεσμικοί». Η πρόεδρος της Κομισιόν ουσιαστικά πλειοδότησε της αρχικής πρότασης Μακρόν-Μέρκελ (ή Μέρκελ-Μακρόν αν προτιμάτε) προσθέτοντας στο αρχικό μενού των 500 δισ. και άλλα 250 ως γαρνιτούρα, έστω υπό τη μορφή δανείων. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν χάνει ευκαιρία να εμφανιστεί δημόσια και να τονίσει πόσο πολύ νοιάζεται για την «Επόμενη Γενιά της ΕΕ». Η προσπάθεια της είναι έκδηλη να αναιρέσει τις αρχικές εκτιμήσεις, που την ήθελαν να είναι μια άβουλη πρόεδρος, η οποία επελέγη ακριβώς επειδή Παρίσι και Βερολίνο θεωρούσαν ότι θα την έχουν για πέντε χρόνια «του χεριού τους».
Το τελευταίο διάστημα πάντως πυκνώνουν οι φήμες, που θέλουν τις Βρυξέλλες να μετατρέπονται σε θέατρο μιας αδυσώπητης υπόγειας διαμάχης μεταξύ της προέδρου της Επιτροπής και του προέδρου του Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου αναζητεί και αυτός τη δική του θέση στην σκακιέρα και έχει έρθει σε αρκετές «μικροπαρεξηγήσεις» με την κυρία φον ντερ Λάιεν, ακόμα και για ζητήματα εθιμοτυπίας. Για παράδειγμα ποιός προσκαλεί ποιόν και πότε στις έκτακτες συναντήσεις που προγραμματίζονται για να συζητηθεί το επίμαχο πρόβλημα. Ο Βέλγος είχε ενοχληθεί έντονα για το γεγονός ότι η γερμανίδα δεν τον ενημέρωσε, όπως θα έπρεπε βάσει πρωτοκόλου ως πρόεδρου του συμβουλίου πριν μιλήσει με τους ηγέτες των «27» για τη δική της αντι-πρόταση. Ο κ. Μισέλ προχώρησε και αυτός ένα βήμα παραπάνω, όταν δημοσιοποίησε την Πέμπτη τις δικές του αντιπροτάσεις για να μπορέσει να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των «προθύμων» και των «σφιχτοχέρηδων».
Η κόντρα των δύο είχε πάντως και άλλα επεισόδια, όπως για παράδειγμα το ποιός αναλαμβάνει τι στη συνάντηση της ΕΕ με τον Μπόρις Τζόνσον για το Brexit. Κάποιοι μάλιστα λένε ότι ακόμα και το ταξίδι στον Εβρο ήταν μια ιδέα του κ.Μισέλ, με την κυρία φον ντερ Λάιεν να «χώνεται» στο αεροπλάνο την τελευταία στιγμή. Το σίγουρο είναι πάντως ότι για το ταξίδι του στην Τουρκία που ακολούθησε μετά, ο πρόεδρος του Συμβουλίου δεν είχε καν ενημερώσει την πρόεδρο της Επιτροπής.
Ολα αυτά προκαλούν ανησυχίες σε αρκετούς διπλωμάτες, που φοβούνται ότι προσωπικές φιλοδοξίες και συμφέροντα μπορεί τελικά να περιπλέξουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι πέρα από την ουσία η όλη διαπραγμάτευση είχε έντονο από την πρώτη κιόλας στιγμή το στοιχείο της επικοινωνίας. Οι δραματικές εκκλήσεις, οι κόντρες, οι ολονύχτιες διαπραγματεύσεις, το μοίρασμα των ρόλων σε «καλούς και κακούς», αποτελούν σταθερές στα σενάρια, που έχει γράψει μέχρι τώρα η ιστορία της Ενωσης σε περιόδους κρίσης. Αυτή τη φορά ο πλέον διεκδικήσιμος ρόλος είναι αυτός του «σωτήρα» της Ευρώπης μετά την πανδημία και αποδεικνύεται προφανώς περιζήτητος. Αλλά παραφράζοντας την αρχική παροιμία κάποιοι εκφράζουν το φόβο, ότι «όπου ακούς πολλούς σωτήρες καλύτερα είναι να κοιτάς πώς θα σωθείς από μόνος σου».
