Eικόνες βαθιά προβληματικές έως και προσβλητικές για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια φέρνουν στο φως αυτόπτες μάρτυρες μέσα από το καμπ του Ελαιώνα. Δεκάδες άνθρωποι, σωριασμένοι κατάχαμα, σε σεντόνια πάνω στο γυμνό τσιμέντο, δίπλα σε σχάρες αποχέτευσης που στάζουν άγνωστης προέλευσης υγρά.
Πολυμελείς οικογένειες, μητέρες με ανήλικα παιδιά και βρέφη, νέοι και μεγαλύτεροι, που αντί για στέγη έχουν απλώς ένα τεντόπανο πάνω από το κεφάλι τους και περνάνε όλη τη μέρα εκτεθειμένοι στο λιοπύρι. Τα λιγοστά τους υπάρχοντα είναι στοιβαγμένα σε πλαστικές σακούλες, αραδιασμένες γύρω από τα πανιά που τους χρησιμεύουν ως πρόχειρο κατάλυμα. Κάδοι ξέχειλοι από σκουπίδια, τόσο πολλά που σκορπίζουν στο έδαφος, ξεκοιλιασμένες σακούλες, χρησιμοποιημένα χαρτιά και πλαστικά, ακριβώς δίπλα στις τέντες όπου φιλοξενούνται οι νεοφερμένοι πρόσφυγες – αν θεωρείται φιλοξενία το στριμωξίδι σε ημιυπαίθρια παραπήγματα.
Το γήπεδο ποδοσφαίρου, ένας από τους ελάχιστους χώρους αναψυχής και άθλησης των προσφύγων της δομής, έχει μετατραπεί σε καταυλισμό. Δεκάδες σκηνές από νάιλον, παραταγμένες, με απόσταση ελάχιστων εκατοστών η μία από την άλλη, για να χωρέσουν τους περισσότερους από 180 πρόσφυγες που μεταφέρθηκαν όπως όπως στον Ελαιώνα από την πλατεία Βικτωρίας – που εκκενώθηκε από αστυνομικές δυνάμεις τα ξημερώματα της 17ης Ιουνίου.
Πρόκειται για οικογένειες αναγνωρισμένων προσφύγων, που έφτασαν στην Αθήνα με δικά τους έξοδα, αφού τους δόθηκε εξιτήριο από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας στη Λέσβο, την «ντροπή της Ευρώπης» – όπως την αποκάλεσε ο Ελβετός κοινωνιολόγος και στέλεχος του ΟΗΕ Ζαν Ζιγκλέρ στο ομώνυμο βιβλίο του.
«Η κατάσταση είναι καταστροφική», μας λέει ο Μ., αναγνωρισμένος πρόσφυγας, που διέμενε στον Ελαιώνα και επισκέφθηκε πρόσφατα τη δομή. «Ο κόσμος είναι πάρα πολύς, δεν χωράνε. Κάθε μέρα έρχονται καινούργιοι άνθρωποι, πάρα πολλά μωρά, μένουν σε σκηνές ή κοιμούνται έξω. Δεν έχουν τίποτα να κάνουν για να απασχοληθούν, δεν μπορούν καν να μετακινηθούν. Αν είναι τυχεροί, τους βοηθάει κάποια οικογένεια από αυτές που μένουν σε κοντέινερ, για να κάνουν ένα ντους, να πάνε τουαλέτα. Είναι όλοι πολύ θυμωμένοι. Και αυτοί που μένουν σε κοντέινερ και τώρα πρέπει να φύγουν αλλά αρνούνται. Και αυτοί που έχουν έρθει και δεν έχουν πού να μείνουν. Το γήπεδο που παίζαμε ποδόσφαιρο, ο μόνος ελεύθερος χώρος που είχαμε, τώρα έχει καταληφθεί από σκηνές και όλοι διαμαρτύρονται», μας λέει στα αγγλικά. «Σκατά είναι», προσθέτει στα ελληνικά, μια λέξη που αντανακλά την κατάσταση όπως τη βιώνουν οι εκατοντάδες διαμένοντες.
Αντιπροσωπεία του Συντονιστικού για το Προσφυγικό Μεταναστευτικό (ΣΥΠΡΟΜΕ) που κατάφερε να προσεγγίσει τον χώρο καταγράφει σκηνές χάους, που σε τίποτα δεν θυμίζουν την ανθρώπινη εικόνα που είχε ο Ελαιώνας μέχρι και σχετικά πρόσφατα.
«Ανθρωποι που κοιμούνται στο πάτωμα, μέσα σε σκηνές, χωρίς στρώματα, δυο και τρεις οικογένειες μαζί. Από τις 30 σκηνές, μόνο 5 πολυμελείς οικογένειες έχουν μόνες τους από μια σκηνή. Δεν έχουν ηλεκτρικό, ενώ με τη νεροποντή στις 23 Ιουνίου οι σκηνές πλημμύρισαν. Κάποιοι που δεν χώρεσαν μένουν έξω από τη δομή, στον δρόμο. Οπως μας κατήγγειλαν οι πρόσφυγες, το φαγητό κυριολεκτικά δεν τρώγεται, ένα κεσεδάκι με μακαρόνια πρωί και βράδυ», λέει στην «Εφ.Συν.» η Μαρία Μπικάκη, μέλος του ΣΥΠΡΟΜΕ.
Κενά στα προγράμματα
Το κύριο πρόβλημα, σύμφωνα με μαρτυρίες αλληλέγγυων και ανθρωπιστικών οργανώσεων, είναι ότι οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αφήνονται εντελώς μόνοι τους, χωρίς καμία στήριξη ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα Ηelios και να λάβουν επίδομα ενοικίου για έξι μήνες. Το βασικό εμπόδιο είναι ότι πρέπει να έχουν βρει πρώτα σπίτι για να νοικιάσουν – κάτι εξαιρετικά δύσκολο για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καν τη γλώσσα, ούτε έχουν κάποιον να τους συνδράμει στις ούτως ή άλλως δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
«Υπάρχει σοβαρό θέμα με τη στέγαση των προσφύγων, καθώς δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ του προηγούμενου προγράμματος Estia και του Helios. Θα έπρεπε να μεσολαβεί ένα πρόγραμμα-γέφυρα μέχρι να ενταχθούν», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, επικεφαλής συνηγορίας της ανθρωπιστικής οργάνωσης «Solidarity Now».
«Το δεύτερο θέμα είναι ότι οι άνθρωποι από τα νησιά, όταν αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες, μεταφέρονται μόνοι τους στην ενδοχώρα χωρίς καμία μέριμνα. Θα έπρεπε να έχει ανοίξει ένα πρόγραμμα ένταξης με αρχή, μέση και τέλος. Τώρα το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει ανοίξει όλα τα θέματα μαζί, χωρίς προετοιμασία και χωρίς σχέδιο», καταλήγει ο ίδιος.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
