Έχει η ΕΕ στρατηγικό πλάνο για τους κλιματικούς πρόσφυγες;

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) παρουσίασε μια νέα οπτικοποιημένη βάση δεδομένων που δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην αύξηση της μετακίνησης πληθυσμών, ειδικά στην Αφρική.

Η μελέτη της Ύπατης Αρμοστείας αναδεικνύει τη σημασία των κλιματικών καταστροφών πάνω στη φτώχεια και την οικονομική ανασφάλεια, την επισιτιστική κρίση και την αποστέρηση των φυσικών πόρων, που αναζωπυρώνουν με τη σειρά τους την πολιτική αστάθεια και βία.

Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής γίνεται αισθητός παγκοσμίως, αλλά οι χώρες που ήδη αντιμετωπίζουν συγκρούσεις, φτώχεια και υψηλά επίπεδα αναγκαστικών μετακινήσεων αντιμετωπίζουν τις πιο σοβαρές συνέπειες, με τις εκτιμήσεις για αύξηση των κλιματικών προσφύγων από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη να πληθαίνουν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Μπουρκίνα Φάσο και η Μοζαμβίκη, όπου εντοπίζονται προς το παρόν τα πιο σημαντικά κι επίμονα δείγματα κλιματικής καταστροφής.

Αντίστοιχα ανησυχητικά παραδείγματα εντοπίζονται στη νότια Ασία, και συγκεκριμένα στο Μπαγκλαντές, όπου περισσότεροι από 870.000 πρόσφυγες Ροχίγκια που διέφυγαν από τη βία στη Μιανμάρ είναι τώρα εκτεθειμένοι σε όλο και πιο συχνούς και έντονους κυκλώνες και πλημμύρες.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δήλωσε ότι εργάζεται για τη μείωση των κινδύνων που ενέχουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα για τους πρόσφυγες και τους εσωτερικά εκτοπισμένους πληθυσμούς, ωστόσο τονίζει ότι είναι απαραίτητη η διαπεριφερειακή συνεργασία και η συμβολή των ΗΠΑ και της ΕΕ για να αντιμετωπιστεί συλλογικά τόσο η ίδια η κλιματική αλλαγή, όσο και η διαχείριση των νέων ρευμάτων από κλιματικούς πρόσφυγες που αναζητούν βιώσιμες κλιματολογικές συνθήκες, οικονομική και εργασιακή προοπτική.

Η ΕΕ και η Κομισιόν, μολονότι το ζήτημα αυτό έχει τεράστιες διαστάσεις, δεν είναι προετοιμασμένες να το αντιμετωπίσουν, ούτε έχουν επεξεργαστεί κάποιο σχέδιο που θα δίνει απάντηση στις μετακινήσεις πληθυσμών. Η προσφυγική κρίση στη Συρία, μολονότι θα μπορούσε να αποτελέσει έναν πρώτο «μπούσουλα» για τη διαχείριση και ενσωμάτωση νέων προσφυγικών ρευμάτων, περισσότερο όξυνε τις αντιθέσεις εντός της ΕΕ και των κρατών-μελών, παρά άφησε ως παρακαταθήκη κάποια «εργαλεία διαχείρισης» και «καλές πρακτικές» για το άμεσο μέλλον.