Η Συμφωνία Ευρώπης – Τουρκίας αφήνει απροστάτευτους τους πρόσφυγες στην Ελλάδα για 6η συνεχή χρονιά

Τον Μάρτιο του 2022 συμπληρώνονται έξι χρόνια από την εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, η οποία όριζε ότι τα άτομα που διέρχονται παράτυπα στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία θα επιστρέφονταν εκεί. Η Δήλωση έχει γίνει σήμα κατατεθέν της αποφυγής της ευθύνης της ΕΕ για την προστασία των προσφύγων και συνεχίζει να προκαλεί σημαντική βλάβη σε άτομα που αναζητούν προστασία στην Ελλάδα.

Ο αντίκτυπος της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας μεγάλωσε τον Ιούνιο του 2021 έπειτα από την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να χαρακτηρίσει την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» για τους ανθρώπους από το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, τη Σομαλία και τη Συρία – δηλαδή τις πέντε εθνικότητες που αντιπροσώπευσαν την πλειοψηφία των αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα πέρυσι.

Σε νέα ενημέρωσή τους, οκτώ οργανώσεις καλούν την Ελλάδα και την ΕΕ να ανακαλέσουν τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας και να εγκαταλείψουν την έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας».

Καθώς η Τουρκία δεν έχει δεχτεί καμία επιστροφή από το 2020, χιλιάδες αιτούντες άσυλο που έχουν απορριφθεί βρίσκονται πλέον εγκλωβισμένοι σε ένα νομικό κενό στην Ελλάδα, όπου δεν έχουν δικαίωμα σε στέγαση, χρηματικό βοήθημα ή εργασία.

«H απόφαση της Ελλάδας να μην εξετάζει επί της ουσίας τους τα αιτήματα ασύλου χιλιάδων προσφύγων από τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία και άλλες δύο χώρες, έχει πλήξει και ανθρώπους ευάλωτους, όπως παιδιά, εγκύους, χρόνιους ασθενείς και ηλικιωμένους» επισημαίνει η επικεφαλής της οργάνωσης Γη των ανθρώπων (Terre des hommes), Λήδα Αυγουστή, προσθέτοντας ότι «Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι πέρα από το σοβαρό αντίκτυπο που η αβεβαιότητα για το αύριο επιφέρει στην ψυχική κατάσταση αυτών των ανθρώπων, έχει συνέπειες και στην πρόσβαση των οικογενειών στη σίτιση και των παιδιών στην εκπαίδευση».

«Είναι σαφές πως η πολιτική της εξωτερικοποίησης, μέσω της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και προσφάτως της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που επεκτείνει την εφαρμογή της στην Ελλάδα, έχει αποτύχει. Έχει αποτύχει να διαφυλάξει τις κοινές αξίες μας, το νομικό μας πλαίσιο και ιδίως τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των προσφύγων και τη ζωή των τοπικών κοινωνιών στα σύνορα της ΕΕ. Η πολιτική της ΕΕ στο θέμα του ασύλου και της μετανάστευσης θα πρέπει να επανεξετασθεί, με γνώμονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αρχή του διαμοιρασμού των ευθυνών μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ» σημειώνει ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Διευθυντής Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.

«Με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, τον ακόλουθο χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας», και έπειτα τον χαρακτηρισμό της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας ως ασφαλείς τρίτες χώρες, διαφαίνεται μια παγίωση της εξωτερικοποίησης της ευθύνης της Ελλάδας αλλά και της ΕΕ προς τους αιτούντες άσυλο. Οι μέχρι τώρα συνέπειες για όσους ζητούν διεθνή προστασία είναι ολέθριες καθώς εγκλωβίζονται σε μια μετέωρη κατάσταση όπου η αστεγία και η ανέχεια είναι μονόδρομος. Το καθήκον της Ελλάδας για το σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας επιβάλλει την αλλαγή κατεύθυνσης και την εξέταση όλων των αιτημάτων ασύλου στην ουσία τους» προσθέτει ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης, Διευθυντής της HumanRights360.