Όταν η αλληλεγγύη τιμωρείται: Έσωσαν ζωές προσφύγων και τώρα δικάζονται

Εκατοντάδες ακτιβιστές σε όλη την Ευρώπη έχουν αντιμετωπίσει ποινικές διώξεις, επειδή προσέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια και έκαναν ανθρωπιστική εργασία, με το να βοηθούν πρόσφυγες και μετανάστες, όπως ανακοίνωσε η Διεθνής Αμνηστία. Δύο από αυτούς είναι η Sarah και ο Seán.

H Διεθνής Αμνηστία εξέθεσε τους πολυάριθμους τρόπους με τους οποίους οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν εφαρμόσει περιοριστικά, κυρωτικά και τιμωρητικά μέτρα κατά των ανθρώπων που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών/ριών στην έκθεση που δημοσιεύτηκε το 2020. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσα από την κατάχρηση νόμων και πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων των νομικά διφορούμενων και ασυνεπών κανόνων στο λεγόμενο «EU Facilitators’ Package». Δεκάδες διώξεις έχουν ασκηθεί κατά ατόμων και ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, στην Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ελβετία.

Συμβολικές δράσεις θα πραγματοποιηθούν σε Λέσβο και Αθήνα σήμερα, Δευτέρα.

Η ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας:

Η δίκη δύο εθελοντών έρευνας και διάσωσης, που κινδυνεύουν με 25 χρόνια φυλάκιση για παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες θα ξεκινήσει τελικά στις 18 Νοεμβρίου στη Λέσβο.

Η Sarah Mardini, μια 25χρονη Σύρια πρόσφυγας, και ο Seán Binder, ένας 27χρονος Γερμανός υπήκοος, αντιμετωπίζουν μια σειρά άδικες και αβάσιμες κατηγορίες που χρονολογούνται από το διάστημα που πέρασαν εθελοντικά εντοπίζοντας και σώζοντας σκάφη σε κίνδυνο στη Λέσβο.

Η Sarah είχε αρχικά φτάσει στη Λέσβο ως πρόσφυγας το 2015. Όταν η μηχανή του σκάφους στο οποίο επέβαινε χάλασε, η Sarah και η αδερφή της έσωσαν 18 συνεπιβάτες/ιδές τους σέρνοντας το βυθιζόμενο σκάφος σε ασφαλές σημείο. Αργότερα, επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε ως εθελόντρια σε μια ελληνική οργάνωση έρευνας και διάσωσης, όπου συνάντησε τον Seán, έναν εκπαιδευμένο δύτη. Η Sarah και ο Seán συνελήφθησαν το 2018 με πολλές κατηγορίες, όπως λαθρεμπόριο, κατασκοπεία, παράνομη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και απάτη. Πέρασαν περισσότερες από 100 ημέρες στη φυλακή πριν αφεθούν ελεύθεροι με εγγύηση τον Δεκέμβριο του 2018.

Πόσο μακριά θα φτάσουν οι ελληνικές αρχές για να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να βοηθούν πρόσφυγες και μετανάστες/ριες

«Η Sarah και ο Seán επιτελούσαν ανθρωπιστικό έργο διάσωσης ζωών, εντοπίζοντας σκάφη σε κίνδυνο στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών και παρέχοντας στους/στις επιβαίνοντες/ουσες κουβέρτες, νερό κι ένα θερμό καλωσόρισμα. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν είναι φαιδρές και δεν θα έπρεπε ποτέ να δικαστούν», δήλωσε ο Nils Muižnieks, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Περιφερειακού Γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Αυτή η εμβληματική περίπτωση καταδεικνύει πόσο μακριά θα φτάσουν οι ελληνικές αρχές για να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να βοηθούν πρόσφυγες και μετανάστες/ριες. Το σταμάτημα των επιχειρήσεων διάσωσης δεν σταματά τους ανθρώπους από το να κάνουν επικίνδυνα ταξίδια, απλώς κάνει αυτά τα ταξίδια πιο επικίνδυνα».

Στις 18 Νοεμβρίου, η Shara και ο Seán θα δικαστούν για πλημμελήματα που μπορεί να επιφέρουν ποινή κάθειρξης έως και 8 ετών. Αντιμετωπίζουν επίσης κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος, όπως «λαθραία διακίνηση ανθρώπων», «απάτη», «συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση» και «ξέπλυμα χρήματος», οι οποίες, αν εκδικαστούν, μπορεί να οδηγήσουν σε φυλάκιση έως και 25 ετών.

Σύμφωνα με νομική γνωμοδότηση από τη νομική εταιρεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα Leigh Day, έχουν σημειωθεί αρκετές σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην υπόθεση του Seán μέχρι σήμερα. Ο Seán πλησίασε τη Leigh Day για να ζητήσει νομική συμβουλή σχετικά με τη νομιμότητα, βάσει του διεθνούς δικαίου, της σύλληψής του, της προφυλάκισής του και της προτεινόμενης δίκης για υποτιθέμενα αδικήματα που διέπραξε ενώ ήταν εθελοντής σε αποστολές έρευνας και διάσωσης για το ERCI.

Η Tessa Gregory, από τη δικηγορική εταιρεία Leigh Day, δήλωσε: «Με βάση τα στοιχεία που έχουμε δει, πιστεύουμε ότι υπήρξαν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων του Seán από τις ελληνικές αρχές σε σχέση με την κράτησή του, τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν και τις καθυστερήσεις στην εκδίκαση της υπόθεσής του.

Το κάνουν αυτό μέσα από την κατάχρηση νόμων και πολιτικών

Η υπόθεση του Seán είναι σημαντική καθώς δείχνει μια ανησυχητική τάση ποινικοποίησης των υπερασπιστών/ριών των ανθρώπινων δικαιωμάτων που εργάζονται για αναγνωρισμένες ΜΚΟ οι οποίες επιδιώκουν να βοηθήσουν τους πρόσφυγες. Προτρέπουμε έντονα τις ελληνικές αρχές να επανεξετάσουν αμέσως την υπόθεση του Seán ώστε να αποτρέψουν τυχόν περαιτέρω παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων του. Πρέπει να επανεξεταστεί επειγόντως εάν η ποινική δίκη οφείλει να προχωρήσει».

«Ο νόμος μάς υποχρεώνει να βοηθάμε τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα. Αυτό που κάναμε δεν ήταν ηρωικό, ήταν φυσιολογικό και οποιοδήποτε άλλο άτομο θα έκανε το ίδιο στη θέση μας. Τα πραγματικά θύματα των ευρωπαϊκών μεταναστευτικών πολιτικών είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/ριες που αναγκάζονται να ρισκάρουν τη ζωή τους για να φτάσουν στην “Ευρώπη φρούριο”, δήλωσε ο Seán Binder.

Δεκάδες διώξεις έχουν ασκηθεί κατά ατόμων και ΜΚΟ

Εκατοντάδες άνθρωποι όπως η Sarah και ο Seán έχουν αντιμετωπίσει ποινικές διώξεις σε όλη την Ευρώπη επειδή έκαναν ανθρωπιστική εργασία βοηθώντας πρόσφυγες και μετανάστες/ριες. Σε έκθεση του 2020, η Διεθνής Αμνηστία εξέθεσε τους πολυάριθμους τρόπους με τους οποίους οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν εφαρμόσει περιοριστικά, κυρωτικά και τιμωρητικά μέτρα κατά των ανθρώπων που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών/ριών. Το κάνουν αυτό μέσα από την κατάχρηση νόμων και πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων των νομικά διφορούμενων και ασυνεπών κανόνων στο λεγόμενο «EU Facilitators’ Package». Δεκάδες διώξεις έχουν ασκηθεί κατά ατόμων και ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, στην Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ελβετία.

Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν να άρουν την απαγόρευση ταξιδιού της Sarah Mardini, κάτι που σημαίνει ότι η Sarah δεν θα μπορέσει να παραστεί στην ίδια της τη δίκη.

Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί βαθύτατα ότι η αδικία με τις χαλκευμένες κατηγορίες επιδεινώνεται περαιτέρω από την κατάφωρη παραβίαση των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων δίκαιης δίκης, ιδίως του δικαιώματος να μη δικαζόμαστε ερήμην.

«Οι ζωές του Seán και της Sarah είναι σε αναμονή, και το μέλλον τους σε κίνδυνο, απλώς και μόνο επειδή επέδειξαν αλληλεγγύη και συμπόνια προς ανθρώπους που είχαν ανάγκη. Η Sarah και ο Seán δεν πρέπει να πληρώσουν το τίμημα για τη σκληρότητα της Ελλάδας στα σύνορα της Ευρώπης», δήλωσε ο Nils Muižnieks.