Επαγγελματίες του αθλητισμού: Εμείς οι ανεπάγγελτοι!

Κατά την αρχαιότητα ο αθλητισμός ήταν ο μόνος θεσμός, που είχε τέτοιο ανάστημα, ώστε να σταματάει ακόμα και τα τύμπανα του πολέμου. Η Ολυμπιακή Εκεχειρία, η κατάπαυση των εχθροπραξιών δηλαδή σε όλες τις πόλεις – κράτη της τότε Ελλάδας, στόχο είχε αφενός την απρόσκοπτη συμμετοχή όλων των αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αφετέρου την καλλιέργεια της αξίας της ενότητας.

Στη μάχη που δίνουμε σήμερα όμως με την πανδημία, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αθλητισμού όχι μόνο δεν έχει αφήσει περιθώρια εκεχειρίας, αλλά έχει κηρύξει τον πόλεμο στους επαγγελματίες του αθλητισμού που από τον περασμένο Μάρτιο έχουν εξαναγκαστεί στην ανεργία, αλλά και στους ερασιτέχνες αθλητές που έχασαν την μοναδική τους διέξοδο να αντιμετωπίσουν τις ψυχολογικές επιπτώσεις της ζωής στην καραντίνα. Το «όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε» που έχει επαναλάβει πολλάκις ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει αποδειχτεί ένα τεράστιο «ο καθένας μόνος του στην κρίση».

Ο Αλέξανδρος είναι επαγγελματίας προπονητής ποδοσφαίρου. Το ξέσπασμα της πανδημίας τον βρήκε να διδάσκει σε μία ακαδημία ποδοσφαίρου και η κορύφωση της πανδημίας σήμερα τον βρίσκει άνεργο. Το τέλος της περσινής σεζόν άφησε τους επαγγελματίες του αθλητισμού στον αέρα, το καλοκαίρι που ακολούθησε πέρασε σύντομα και το φθινόπωρο που θεωρητικά ξεκινά η νέα αθλητική σεζόν κανένα φως δεν ήταν ορατό στον ορίζοντα. «Μπορούσαμε να φανταστούμε ότι ενδεχομένως να επιβάλλονταν ένα νέο lockdown σαν της περσινής άνοιξης, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα πάει όλη η χρονιά στα σκουπίδια», λέει ο Αλέξανδρος.

Μια κυβέρνηση που… έχασε την μπάλα

Αν και το δεύτερο lockdown ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο με όλες τις πρώτη τη τάξει επαγγελματικές κατηγορίες να έχουν λάβει το πράσινο φως για τη διεξαγωγή των πρωταθλημάτων στα οποία συμμετέχουν, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, η κυβέρνηση έδειξε να… χάνει τη μπάλα με τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, αφού χωρίς ιδιαίτερη λογική αποφάσισε να αναστείλει τη διεξαγωγή της άθλησης σε κλειστούς, αλλά και σε ανοιχτούς χώρους. Με την απόφαση αυτή όχι μόνο οδήγησε εκατοντάδες αθλητικά σωματεία στον οικονομικό στραγγαλισμό αλλά και τα παιδιά και τους νέους που αθλούνταν μέχρι τότε στις ακαδημίες τους, στους ανοιχτούς χώρους.

Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου το πρόβλημα με τον κορονοϊό είναι και πολύ μεγαλύτερο, οι ακαδημίες και τα ερασιτεχνικά σωματεία συνεχίζουν να προπονούνται κανονικά.

«Η αλήθεια είναι ότι στον επαγγελματικό αθλητισμό έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τεστ πάρα πολύ συχνά, ενώ ο ερασιτεχνικός αθλητισμός δεν μπορεί να σηκώσει ένα τέτοιο οικονομικό βάρος. Δεν υπήρξε όμως καμία κυβερνητική μέριμνα για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα», λέει ο Αλέξανδρος και σημειώνει ότι στην ακαδημία όπου δίδασκε, για όσο διάστημα επιτρέπονταν οι προπονήσεις, τηρούνταν κατά γράμμα όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα όπως είχαν ανακοινωθεί από τον ΕΟΔΥ και την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.

«Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου το πρόβλημα με τον κορονοϊό είναι και πολύ μεγαλύτερο, οι ακαδημίες και τα ερασιτεχνικά σωματεία συνεχίζουν να προπονούνται κανονικά, απλά δεν παίζουν σε πρωταθλήματα για να μην έρχονται σε επαφή με άλλες ομάδες. Ακόμα κι αν υπάρξει κρούσμα θα είναι στον πολύ στενό κύκλο μιας ομάδας και θα είναι εύκολο να ελεγχθεί και να μην υπάρξει διασπορά», εξηγεί. «Στην Ελλάδα, την ώρα που αποφάσισαν ότι τα παιδιά μπορούν να συνωστίζονται σε μια κλειστή τάξη των 25 ατόμων, δεν επετράπη να συνεχίσουμε τις προπονήσεις ούτε καν σε ολιγομελή τμήματα σε ένα ολόκληρο γήπεδο ποδοσφαίρου», θα παρατηρήσει ο Αλέξανδρος.

Και τα παιδιά ποιος τα σκέφτεται;

«Κι άσε το δικό μας το οικονομικό πρόβλημα!», λέει με ειλικρίνεια ο Αλέξανδρος. «Τα παιδιά δεν πρέπει κάποια στιγμή να παίξουν; Υπό τις παρούσες υγειονομικές συνθήκες είναι καλύτερα να παίζουνε σε χώρους όπου εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να υπάρξει μέριμνα για την τήρηση των υγειονομικών μέτρων, από ότι σε οργανωμένες δομές όπου ακολουθούνται όλα τα πρωτόκολλα;», θα αναρωτηθεί.

Η αποχή από την αθλητική δραστηριότητα είναι εκ των πραγμάτων καταστροφική για τους αθλητές σε όλο το ηλικιακό φάσμα από άποψη φυσικής κατάστασης.

«Σε μια βιντεοσυνομιλία που έκανα πρόσφατα με τους μικρούς αθλητές μου, είδα διαφορετικά παιδιά από αυτά που ήξερα, μετά από τόσους μήνες εγκλεισμού. Είδα μια απογοήτευση στα πρόσωπα τους, μια έλλειψη του ενθουσιασμού που συνήθως έχουν και πολύ δύσκολα το χαμόγελό τους. Και είναι λογικό», λέει ο Αλέξανδρος. «Εμείς πάντα συμβουλεύουμε τους γονείς να μην αφήνουν τα παιδιά πολύ ώρα μπροστά από μία οθόνη και τώρα κάνουν μάθημα στην οθόνη, μιλάνε με τους φίλους τους στην οθόνη και παίζουν στην οθόνη. Ούτε σχολείο, ούτε άθληση, ούτε χόμπι, ούτε τίποτα», σημειώνει.

Πέραν του ψυχολογικού παράγοντα, η αποχή από την αθλητική δραστηριότητα είναι εκ των πραγμάτων καταστροφική για τους αθλητές σε όλο το ηλικιακό φάσμα από άποψη φυσικής κατάστασης. «Παιδιά που είναι τώρα 16-17 χρονών και που θα μπορούσαν να κυνηγήσουν το όνειρό τους να γίνουν επαγγελματίες αθλητές, μένουν στο κενό μετά από έναν χρόνο απραγίας. Και κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν αυτός ο χρόνος μπορεί να μαζευτεί γιατί δεν μας έχει ξανατύχει, ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε τις επιπτώσεις», εξηγεί ο Αλέξανδρος.

«Εγώ, πάντως, αυτό που συμβουλεύω τους αθλητές μου είναι να μην αγχώνονται για πράγματα τα οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να τα ελέγξουν. Ας κάνουμε ότι μπορούμε για να είμαστε πιο έτοιμοι όταν θα επανέλθουμε στην κανονικότητα μας. Υπάρχουν αθλητές αυτή τη στιγμή που προετοιμάζονται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και δεν ξέρουν καν αν θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες», θα συμπληρώσει.

Κυβερνητικά μέτρα και πρωθυπουργικά σταθμά

Και πώς να νιώσει κάποιος ότι μπορεί να έχει έλεγχο της ζωής του άλλωστε μέσα σε αυτή τη συγκυρία;

Ήταν μόλις είχε επιβληθεί το lockdown του περασμένου Νοεμβρίου, που ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας λοιδώρησε τους πολίτες ως κατά φαντασίαν αθλητές, γιατί σύμφωνα με τον ίδιο είχαν σταλεί μέσα σε ένα βράδυ 1 εκατ. sms με τον κωδικό 6 στο 13030 και τους απειλούσε μάλιστα ότι «θα βρουν την κυβέρνηση απέναντί τους και οι έλεγχοι θα είναι πολύ σκληροί». Ήταν πάλι όμως ο ίδιος κυβερνητικός εκπρόσωπος που λίγες μόνο μέρες αργότερα θα σχολίαζε την ποδηλατάδα του πρωθυπουργού στην Πάρνηθα και το μοτοκρός  της πρωθυπουργικής συζύγου ως την επίδειξη του «ανθρώπινου προσώπου» τους, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναγκάζεται μετά την γενικευμένη οργή και κατακραυγή να αποδίδει το παραστράτημά του σε μια στιγμή «προσωπικής ανεμελιάς».

Μου λείπει το παιχνίδι με τα παιδιά και η μυρωδιά του γρασιδιού.

Οι ανθρώπινες στιγμές και η ανεμελιά όμως δεν είναι για τους πολίτες. Ήταν, λοιπόν, στις αρχές Φεβρουαρίου αυτή τη φορά, όταν ο πρόεδρος του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Βόλου και μαραθωνοδρόμος, Κώστας Παλάντζας, από την πεζοπορία του στις κορυφές του Πηλίου κατέληξε στο αστυνομικό τμήμα. Ο Κώστας Παλατζάς μαζί με έναν συναθλητή του μετά από 9 ώρες πεζοπορίας στο βουνό έφτασαν στην πλατεία Μακρινίτσας, όπου ήταν σταθμευμένα δύο περιπολικά της ΕΛΑΣ και ένα όχημα της Ασφάλειας. Οι αστυνομικοί τους ζήτησαν τα έγγραφα μετακίνησης, τα οποία και τους επέδειξαν. Όλα καλά μέχρι εδώ. Στο μεταξύ όμως, για κακή τους τύχη, έφτασαν τυχαία στο σημείο άλλοι τέσσερις δρομείς, που δεν ήταν καν μέλη του συλλόγου τους. Αν και όλοι είχαν μαζί τους τα απαιτούμενα έγγραφα μετακίνησης για άθληση, οι έξι αθλούμενοι θεωρήθηκαν ομάδα και έτσι στον Κώστα Παλατζά επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000 ευρώ με την κατηγορία της οργάνωσης συνάθροισης και στους άλλους 5 πρόστιμο 300 ευρώ για άσκοπη μετακίνηση.

Άλλα τα κυβερνητικά μέτρα και άλλα τα πρωθυπουργικά σταθμά, δηλαδή!

Ασκήσεις επί χάρτου

Στο μεταξύ, με τα παθήματα να μην γίνονται μαθήματα, η κυβέρνηση προχώρησε σε νέα περιοριστικά μέτρα που δεν επιτρέπουν ούτε καν τη μετάβαση από δήμο σε δήμο. Σκέφτηκε όμως άραγε κανείς αν είναι το ίδιο να μένεις στα Πατήσια και το ίδιο να μένεις στα Βριλήσσια;

Ο Αλέξανδρος που μένει στο κέντρο της Αθήνας κάνει προς το παρόν… ασκήσεις επί χάρτου. «Έχω στρέψει όλη μου την ενέργεια στην επιμόρφωση επί του αντικειμένου μου και με έχει βοηθήσει ψυχολογικά πάρα πολύ αυτό. Διαβάζω πολύ, παρακολουθώ online courses, αλλά όπως και να το κάνεις αυτό δεν αντικαθιστά το γήπεδο», λέει και παραδέχεται πως η καραντίνα τον έχει επηρεάσει. «Ξυπνάω κάθε μέρα από τις 6 το πρωί ότι ώρα και να έχω κοιμηθεί γιατί εκ των πραγμάτων δεν καταναλώνω την ενέργεια που κατανάλωνα καθημερινά στη δουλειά μου», εξηγεί. «Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Μου λείπει το παιχνίδι με τα παιδιά και η μυρωδιά του γρασιδιού», συμπληρώνει. «Αν καμιά φορά πάω μια βόλτα μέχρι το πάρκο και φύγει από κάποιον που παίζει κοντά μου η μπάλα, χαίρομαι που θα την κλωτσήσω για να του την δώσω πίσω. Μου θυμίζει τι αγαπάω να κάνω», θα πει χαμογελώντας.

Οι αόρατοι

Η πραγματικότητα όμως που ζουν οι επαγγελματίες προπονητές, γυμναστές και αθλητές, είναι στα αλήθεια  για κλάματα.

Η προπονητική είναι το επάγγελμά μου, όπως είναι το επάγγελμα δεκάδων άλλων συναδέλφων μου. Όμως για ποιο επάγγελμα να μιλήσουμε όταν είμαστε οι αόρατοι;

Ο Αλέξανδρος είναι άνεργος εδώ και σχεδόν έναν χρόνο και δεν έχει πάρει καμία από τις ενισχύσεις που προβλέφθηκαν για όσους εργάζονται στον χώρο του αθλητισμού. Όπως μου εξηγεί, αν και έχει δουλέψει για περισσότερα από 10 χρόνια ως προπονητής, τόσο σε επαγγελματικούς όσο και σε ερασιτεχνικούς συλλόγους, δεν του έγινε ποτέ επίσημη πρόσληψη, δεν υπέγραψε ποτέ συμβόλαιο και δεν έχει ούτε ένα ένσημο. Και αυτό δεν ήταν δική του επιλογή, αλλά η πραγματικότητα των εργασιακών συνθηκών στον ελληνικό αθλητισμό. «Η προπονητική είναι το επάγγελμά μου, όπως είναι το επάγγελμα δεκάδων άλλων συναδέλφων μου. Όμως για ποιο επάγγελμα να μιλήσουμε όταν είμαστε οι αόρατοι;», αναρωτιέται, για να συμπληρώσει πως: «Έχουμε αναγκαστεί να είμαστε οι ανεπάγγελτοι… επαγγελματίες».

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο ο Αλέξανδρος πιστεύει ότι δεν υπάρχει καμία κυβερνητική σπουδή για να λυθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία των ανθρώπων του αθλητισμού εν μέσω πανδημίας. «Από τη στιγμή που δεν φαινόμαστε πουθενά, το πρόβλημά μας δεν υπάρχει. Δεν κοστίζουμε τίποτα στο ελληνικό κράτος, αφού δεν μπορούμε να λάβουμε καμία ενίσχυση, άρα δεν τους κοστίζει και τίποτα να αφήσουν κλειστό τον κλάδο για όσο πάει», θα πει.

Όσο για την επόμενη μέρα; «Δεν μπορώ να ξέρω τι θα γίνει με τη δουλειά μου. Ελπίζω από τον Αύγουστο – που ξεκινά η επόμενη σεζόν – τουλάχιστον να είμαι όσο πιο κοντά στην κανονικότητα μου», λέει ο Αλέξανδρος. «Απλά το ελπίζω όμως, δεν το περιμένω», θα καταλήξει.