Femibolches FC: Όταν το ποδόσφαιρο συναντά το φεμινισμό και στοχεύει στην κοινωνικοποίηση
Οι παίκτριες της ομάδας έχουν αναπτύξει μια σειρά τεχνικών παράλληλα με τα ματς ώστε η κοινωνικοποίηση και η ελεύθερη έκφραση των νέων μελών της κοινότητας να προχωρά σε βάθος. Στόχος να σταματήσουν οι γυναίκες να είναι αόρατες.
«Υπήρχε περισσότερος ενθουσιασμός παρά εμπειρία ή ταλέντο». Με αυτά τα λόγια περιγράφουν η Σεσίλια και η Σύνθια το ξεκίνημα της Femibolches FC, μιας γυναικείας ποδοσφαιρικής ομάδας που έχει στις τάξεις της και πρόσωπα από την πολιτική της Χιλής, όπως οι βουλευτές Καμίλα Ρόχας και Εμίλια Σνάιντερ, ακτιβιστές και πρόσωπα του ευρύτερου κοινωνικού χώρου.
Η Femibolches FC ξεκίνησε στα τέλη του 2017 όταν δύο ομάδες βουλευτών του Frente Amplio (FA) της Χιλής συμφώνησαν να παίξουν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Πριν από τον αγώνα, η πρόκληση ήταν να επινοηθεί ένα όνομα για την ομάδα. Οι παίκτριες γνώριζαν ότι είχαν κοινά στοιχεία: ήταν αριστερές, ήταν γυναίκες και ήταν φεμινίστριες. Μετά από σκέψη και πλήθος προτάσεων επινοήθηκε τελικά το «Femibolches», ένας εύηχος συνδυασμός των λέξεων φεμινισμός και μπολσεβίκος. Οι ίδιες ωστόσο απορρίπτουν κάθε σχέση με τον μπολσεβικισμό, δηλώνουν «σοσιαλίστριες» και κάνουν χαβαλέ μεταξύ τους όταν ακούνε να τις φωνάζουν «κομμούνια».
Ξεκίνησαν να φτιάχνουν μπλουζάκια, κούπες, κασκόλ κι άλλα μικροεμπορεύματα προς πώληση, με τα χρήματα να κατευθύνονται προς την ενίσχυση γυναικών που το έχουν ανάγκη. Εκτός από το συναντήσεις για να παίξουν ποδόσφαιρο, πολλά μέλη της ομάδας δραστηριοποιούνται στην Escuelita Abierta Futfem, μια ανοιχτή κοινότητα σκέψης, προβληματισμού και κεφιού με στόχο τη βελτίωση της στρατηγικής στην ανάπτυξη του παιχνιδιού. «Δεν θέλαμε να έχουμε μια κλειστή ομάδα, οπότε ανοίξαμε το χώρο σε άλλες γυναίκες συναδέλφους. Θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα ανοιχτό περιβάλλον για αυτοδιαχείριση και αυτοεκπαίδευση σχετικά με το ποδόσφαιρο», εξηγεί η Σύνθια μιλώντας στην επιθεώρηση Revista Obdulio. Οι παίκτριες αναγνωρίζουν ότι από τότε που ξεκίνησε η escuelita, οι ποδοσφαιρικές τους δεξιότητες έχουν βελτιωθεί πολύ ενώ όλο και περισσότερες γυναίκες σπεύδουν να γνωρίσουν την ομάδα και να κοινωνικοποιηθούν μέσα από το ποδόσφαιρο.«Μαθαίνουμε όλες μαζί, κάποιες έχουν μεγάλη εμπειρία, άλλες μόλις τώρα μαθαίνουν. Είναι ένας χώρος άνετος και κουλ», σημειώνουν.
Κοινωνικό και πολιτικό μήνυμα μαζί με τη χαρά του αθλήματος
Φεμινιστικό ποδόσφαιρο: ένα ποδόσφαιρο που σώζει ζωές
Με τη δημιουργία της εκπαιδευτικής κοινότητας τα μέλη της τονίζουν ότι η φεμινιστική μαχητικότητα μεταφέρθηκε στη φεμινιστική ποδοσφαιρική μαχητικότητα. «Αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα, διότι σημαίνει ότι πρέπει να μετατραπεί ο διάλογος σε παιχνίδι. Και τι είναι το φεμινιστικό ποδόσφαιρο; Είναι ένα ερώτημα που δεν έχει μια και μόνη απάντηση», δηλώνει η Σύνθια. «Έχει να κάνει πρώτα απ’ όλα με τη διάγνωση ενός συστημικού προβλήματος σχετικά με τις άνισες συνθήκες που έχουν οι γυναίκες όταν παίζουν ποδόσφαιρο, μια πραγματικότητα που ξεκινά από το σχολείο και έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην προσέγγιση του αθλήματος αλλά και στη χρήση και αξιοποίηση των χώρων».
Η διαδικασία προβληματισμού και διερεύνησης σχετικά με το τι είναι το φεμινιστικό ποδόσφαιρο ήταν συνειδητή επιλογή. Για το λόγο αυτό, οι παίκτριες της Femibolches FC έχουν αναπτύξει μια σειρά τεχνικών παράλληλα με τα ματς ώστε η κοινωνικοποίηση και η ελεύθερη έκφραση των νέων μελών της κοινότητας να προχωρά σε βάθος. «Για μένα το ποδόσφαιρο είναι ένας χώρος βαθιάς συγκράτησης, επειδή η εμπειρία του να είσαι γυναίκα είναι βαθιά παραβιασμένη. Εδώ δημιουργούμε έναν ασφαλή χώρο για ατομικές και προσωπικές ιστορίες», προσθέτει η Σεσίλια και δηλώνει περήφανα πως «θέλουμε ένα ποδόσφαιρο όπου η ευχαρίστηση βρίσκεται στο επίκεντρο, όπου η ομαδικότητα, η αγάπη, η υπομονή, η φροντίδα και η συντροφικότητα έχουν προτεραιότητα». Η Σύνθια συμφωνεί με τη Σεσίλια και προσθέτει ότι «υπάρχει μια ολόκληρη ποδοσφαιρική κουλτούρα που μας καλεί, αλλά ταυτόχρονα μας προκαλεί σε σχέση με τη βία και τις ιεραρχίες». «Από εκεί και πέρα», συνεχίζει, «ως ομάδα απευθύνουμε έκκληση σε κάθε άνθρωπο που θέλει να παίξει ένα διαφορετικό ποδόσφαιρο, ένα ποδόσφαιρο που δίνει προτεραιότητα στη φροντίδα των συμπαικτών, που κατανοούν πάντα ότι οι ρυθμοί μάθησης είναι διαφορετικοί και ότι, στο τέλος της ημέρας, αυτό το άθλημα είναι ένα κοινωνικό και πολιτικό σημείο συνάντησης και αναφοράς».
Το κέρδος και η άκρατη εμπορευματοποίηση «σκοτώνουν» το ποδόσφαιρο
«Επισφαλής». Έτσι περιγράφουν οι παίκτριες της Femibolches FC τη σημερινή κατάσταση του γυναικείου ποδοσφαίρου παγκοσμίως. Εκτιμούν ότι από το νομοσχέδιο για την επαγγελματοποίηση του γυναικείου ποδοσφαίρου στη Χιλή θα επωφεληθούν οι φορείς που δεν θέλουν το άθλημα να ευνοεί τις ίδιες της αθλήτριες και τα δικαιώματά τους, προσθέτοντας ότι «πρέπει να να διεξάγουμε παράλληλες δραστηριότητες και να πιέσουμε προς μια άλλη κατεύθυνση, που έχει τις γυναίκες και την κοινωνικοποίηση στο επίκεντρο».
Δεν ακυρώνουν τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται το τελευταίο διάστημα και αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πρόοδος, ωστόσο πιστεύουν ότι υπάρχουν τομές που μπορούν να γίνουν για να αναπτυχθεί ο κλάδος του γυναικείου ποδοσφαίρου. «Το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι να κοιτάξουμε τι βιώνουν οι άνδρες ποδοσφαιριστές, με τη βιομηχανία του ανδρικού ποδοσφαίρου να μη σέβεται τα δικαιώματα των εργαζομένων της που ουσιαστικά είναι αντικείμενα που ανήκουν στους συλλόγους τους. Υπάρχουν ποδοσφαιριστές που κερδίζουν δεκάδες κι εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και αυτό είναι αισχρό, επειδή αυτή η υπερσυσσώρευση πλούτου βασίζεται στην αποστέρηση αγαθών και στη μη κάλυψη βασικών αναγκών άλλων ανθρώπων», σημειώνει η Σεσίλια. «Χρειάζεται μια βιομηχανία που θα επιτρέπει σε όλες τις γυναίκες που παίζουν ποδόσφαιρο να ζουν από το ποδόσφαιρο. Ο κλάδος του γυναικείου ποδοσφαίρου πρέπει να είναι βιώσιμος, να εξασφαλίζει συνθήκες μονιμότητας τόσο για τις παίκτριες όσο και για τις γυναίκες σε τεχνικά πόστα και διοικητικές θέσεις, έναν τόπο όπου οι γυναίκες δεν θα είναι είναι αόρατες.
Ο δρόμος είναι μακρύς, η κινητοποίηση όμως της Femibolches FC και οι πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη του γυναικείου ποδοσφαίρου στη Χιλή και σε άλλες χώρες δείχνουν ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση που έρχεται δυναμικά «από τα κάτω», που θα φέρει ανατροπές και θα διαμορφώσει σταδιακά νέους συσχετισμούς στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. «Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια στο αυτονόητο» δηλώνουν οι παίκτριες που πιστεύουν στη μαχητικότητα και το πείσμα των νεότερων γενιών που αγαπούν το ποδόσφαιρο.
