Σαν σήμερα, στις 2 Οκτωβρίου του 1968, ο κόσμος συγκλονίζεται από τη σφαγή του Τλατελόλκο. Δέκα ημέρες πριν από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Μεξικού, πάνω από 15.000 άνθρωποι διαδηλώνουν κατά της τέλεσής τους, με τις αστυνομικές δυνάμεις να βάλλουν κατά των διαδηλωτών, φοιτητών και καθηγητών, πνίγοντας στο αίμα τις κινητοποιήσεις.
Οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1968 δεν έμειναν στην ιστορία μόνο λόγω του χαρακτηριστικού υψομέτρου της πόλης που τους φιλοξένησε, επηρεάζοντας την αναπνοή των αθλητών που έλαβαν μέρος, είτε ωφέλιμα, είτε αρνητικά στις αποδόσεις τους. Χαρακτηρίστηκαν από την, έως πρόσφατα όχι πολυσυζητημένη, Σφαγή του Τλατέλολκο.
Η πόλη του Μεξικού βάφτηκε με αίμα δέκα μόλις ημέρες πριν την έναρξη των Αγώνων, που σημαδεύτηκαν από τις συμπλοκές φοιτητών και καθηγητών από όλη τη χώρα με τις κρατικές δυνάμεις καταστολής. Άνθρωποι εμπνευσμένοι από τις ιδέες του Μάη του ’68 και τον θάνατο του Τσε Γκεβάρα ένα έτος πιο πριν στη Βολιβία, από ενέδρα της CIA, βρέθηκαν να πολεμούν κυριολεκτικά για ένα μέλλον καλύτερο, πιο δίκαιο.
Η κατάσταση παρέπεμπε σε εικόνες εμφυλίου πολέμου
Το κέντρο της Πόλης του Μεξικού μεταβλήθηκε σε πεδίο μάχης. Φοιτητές και μαθητές έστηναν φλεγόμενα οδοφράγματα από λεωφορεία και αυτοκίνητα. Τεθωρακισμένα οχήματα και άρματα μάχης αναπτύχθηκαν στους δρόμους της Πόλης του Μεξικού, η οποία έπαυσε πλέον να δίνει την εντύπωση μιας πόλης σε αναταραχή. Η κατάσταση παρέπεμπε σε εικόνες εμφυλίου πολέμου.
Ο απολογισμός των συγκρούσεων ήταν σίγουρα βαρύς: πολυάριθμοι θάνατοι, περισσότεροι από 300 τραυματίες, στην πλειονότητά τους φοιτητές. Οι μέθοδοι του στρατού και των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, των διαβόητων “Γραναδέρος”, δεν άφηναν περιθώριο για αυταπάτες. Σε ένα λύκειο, παράρτημα του πανεπιστημίου της Πόλης του Μεξικού, οι στρατιώτες εισέβαλαν ρίχνοντας την κεντρική πύλη με βολή μπαζούκας.
Ανησυχία των αρχών ήταν ο φόβος δυσφήμισης της χώρας, ενόψει της τελικής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων και όχι τα αιτήματα των φοιτητών, που ζητούσαν ελευθερία, πρόοδο και δικαιοσύνη. Για το επίσημο κράτος και τον ελεγχόμενο από αυτό Τύπο δεν υπήρχαν αμφιβολίες: η εξέγερση ήταν έργο “κομμουνιστών και κατ’ επάγγελμα ταραχοποιών στοιχείων”, ενώ ελάχιστοι ξένοι ανταποκριτές επισήμαναν ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως ότι περίπου 60% του πληθυσμού της χώρας ήταν κάτω των 20 ετών, μια τεράστια πηγή ζωτικότητας δηλαδή εγκλωβισμένη σε ένα βαθύτατα προβληματικό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.
Λογοκρισία και φόβος
Τη σφαγή του Τλατελόλκο ακολούθησε κλίμα τρομοκρατίας. Τα θύματα του μακελειού εξαφανίστηκαν όχι μόνο από τις σελίδες του εγχώριου και διεθνούς Τύπου αλλά και από την πλατεία, καθώς ο στρατός φόρτωσε τα κουφάρια των νεκρών νέων σε αεροπλάνα και τα πέταξε στον Κόλπο του Μεξικό.
Η επίσημη θέση της κυβέρνησης Γκουστάβο Ντίας έκανε λόγο για 25 νεκρούς, με τους διαδηλωτές να μιλούν για πολλούς περισσότερους, καθιστώντας σαφές ότι όποιος έγραφε για το συμβάν θα θεωρείτο σαμποτέρ των Ολυμπιακών Αγώνων και θα είχε ανάλογες συνέπειες. Ελάχιστα ήταν τα ΜΜΕ που έκαναν αναφορά στο γεγονός, με τις αρχές να συλλέγουν από τα νοσοκομεία τους επιζώντες για να τους εξαφανίσουν. Οι γονείς και οι φίλοι των νεκρών και των απαχθέντων δεν γνώριζαν για δεκαετίες την αλήθεια, ενώ για πολλά χρόνια στο Μεξικό δεν έγιναν ξανά διαδηλώσεις, με το φόβο να είχε κυριεύσει την κοινωνία.
Διαβάστε ακόμα >> Προσκλητήριο Ηρώων: “Βουτιά” στον κόσμο του Πάκο Ιγνάσιο Ταϊμπό ΙΙ
