Ο Βινίσιους Τζούνιορ και το βαθύ σκοτάδι του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο

Στις 21 Μαΐου, στο 70^ο λεπτό της αναμέτρησης μεταξύ της Βαλένθια και της Ρεάλ Μαδρίτης στο στάδιο «Μεστάγια» για την La Liga, μερίδα των οπαδών των γηπεδούχων άρχισε να επιτίθεται με ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς προς τον παίκτη της Ρεάλ, Βινίσιους Τζούνιορ, ο οποίος ζητούσε επίμονα την απομάκρυνση ενός εκ των δραστών, απειλώντας να αποχωρήσει από το γήπεδο. Το ματς διακόπηκε για σχεδόν 10 λεπτά, όταν ο Βραζιλιάνος επιθετικός των φιλοξενούμενων αναγνώρισε έναν οπαδό της Βαλένθια που τον έβριζε, την στιγμή που βίντεο με οπαδούς της ομάδας να τραγουδούν εν χορώ ρατσιστικά συνθήματα εναντίον του έκανε ήδη τον γύρο των social media.

Ο διαιτητής της αναμέτρησης, Ρικάρντο Ντε Μπούργκος Μπενγκοετσέα, αντιλήφθηκε άμεσα την κατάσταση, κινήθηκε γρήγορα ενημερώνοντας τον αντιπρόσωπο της ισπανικής λίγκας που βρισκόταν μεταξύ των δύο πάγκων, τονίζοντας ότι πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθεί το πρωτόκολλο ρατσιστικής επίθεσης και να καταγραφούν όσα συνέβησαν κι ακούστηκαν. Έσπευσε έπειτα στον Βινίσιους για να τον καθησυχάσει και να τον πείσει να συνεχίσει το παιχνίδι. «Έλα, άκουσέ με, άκουσέ με, σε παρακαλώ», του είπε. «Άκουσέ με, εντάξει; Σου ζητώ να συνεχίσεις. Αν συνεχιστεί η κατάσταση, θα πάμε μέσα, θα διακόψω το παιχνίδι; Εντάξει; Με εμπιστεύεσαι;», με τον Βραζιλιάνο να γνέφει καταφατικά μέσα στην ένταση και την οργή του. Ο 22χρονος παίκτης παρέμεινε στο παιχνίδι, αλλά αποβλήθηκε για βίαιη συμπεριφορά στο έβδομο λεπτό των καθυστερήσεων, ύστερα από διαπληκτισμό με  τον παίκτη της Βαλένθια, Ούγκο Ντούρο, φανερά επηρεασμένος κι οργισμένος με όσα είχαν συμβεί.

Η ισπανική αστυνομία έχει προχωρήσει σε συλλήψεις ατόμων στο πλαίσιο της έρευνας για τα ρατσιστικά συνθήματα εις βάρος του Βινίσιους, με τον πρόεδρο της ισπανικής λίγκας, Χαβιέρ Τέμπας, γνωστό για την συμπάθειά του προς το ακροδεξιό κόμμα Vox, να ρίχνει λάδι στη φωτιά και επί της ουσίας να παίρνει το μέρος των ρατσιστών οπαδών, «αδειάζοντας» παράλληλα τον Βραζιλιάνο παίκτη. Αντίθετα με τις δηλώσεις του Τέμπας, ο Λουίς Ρουμπιάλες, πρόεδρος της ισπανικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, αναγνώρισε ότι πράγματι το ισπανικό πρωτάθλημα «έχει σοβαρό πρόβλημα ρατσισμού», όπως υπογράμμισε με δηλώσεις του στην Εl Pais, με την εισαγγελία παράλληλα να κινεί διαδικασίες για τη διεξαγωγή ποινικής έρευνας για την υπόθεση.

Ο Χαβιέρ Τέμπας, πρόεδρος της La Liga, υποστηρικτής του ακροδεξιού Vox, κλείνει το μάτι στους ρατσιστές στην κερκίδα. / AP Photo / Paul White

Την περασμένη Κυριακή όμως δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Βινίσιους Τζούνιορ υποχρεώθηκε να παίξει μπάλα, κλείνοντας τα αυτιά του σε ρατσιστικές επιθέσεις της εξέδρας. Ήταν η δέκατη φορά από τότε που άρχισε να εμφανίζεται τακτικά στην ενδεκάδα της Ρεάλ Μαδρίτης, πριν από περίπου δυο χρόνια, με τον ίδιο να ανεβάζει στο λογαριασμό του στο Twitter ένα βιντεάκι με πλήθος υβριστικών και ρατσιστικών συνθημάτων εναντίον του. Τον αποκαλούν «μαϊμού», τον καλούν να φάει μπανάνες, απειλούν τη ζωή του, του εύχονται να πεθάνει, κάνουν εφιάλτη την καθημερινότητά του, ειδικά στα παιχνίδια που ξεχωρίζει, που σκοράρει, που ξεδιπλώνει το πλούσιο ταλέντο και τις ικανότητές του. Νερό στο μύλο του φασισμού ρίχνουν και πολλά ισπανικά ΜΜΕ, τα οποία συχνά τον παρουσιάζουν με αρνητικό τρόπο, ως έναν κυκλοθυμικό, άστατο χαρακτήρα ή πολλές φορές κι ασεβή, «φωτίζοντας» με πρακτικές «κλειδαρότρυπας» τις επιλογές στην προσωπική του ζωή. Αδιαφορούν ωστόσο για τις συνεχείς επιθέσεις που δέχεται, διαμορφώνοντας μία επικίνδυνη ατμόσφαιρα για τον ίδιο, τροφοδοτώντας ένα κλίμα μίσους προς το πρόσωπό του, κάτι που περνά και σε άλλα επίπεδα, όταν πολλοί διαιτητές δεν δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο να τον προστατεύσουν από τα αντιαθλητικά χτυπήματα των αντιπάλων του στον αγωνιστικό χώρο, με τον Βινίσιους να είναι φέτος ο παίκτης που έχει δεχθεί τα περισσότερα φάουλ από κάθε άλλον στη λίστα των πέντε κορυφαίων πρωταθλημάτων της Ευρώπης.

Η νέα ρατσιστική επίθεση που δέχθηκε ο Βινίσιους από οπαδούς της Βαλένθια έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο ανάλογων περιστατικών εδώ και πολλά χρόνια, εδώ και πολλές δεκαετίες, στο χώρο του ποδοσφαίρου. Είναι μία ιστορία που κρατά επί της ουσίας από τη γέννηση του αθλήματος και το διαβρώνει καθημερινά σε όλο τον πλανήτη, και φυσικά δεν είναι μία συνθήκη που αφορά αποκλειστικά και μόνο τα γήπεδα της Ισπανίας. Από τις επιθέσεις στο πρόσωπο Βραζιλιάνων θρύλων του αθλήματος όταν επισκέφτηκαν για πρώτη φορά την Ευρώπη τις δεκαετίες του 1920 και 1930 μέχρι τον Ρουντ Γκούλιτ στη Μίλαν που είχε βρεθεί στο στόχαστρο επειδή είχε μιλήσει ανοιχτά κατά του απαρτζάιντ στην Νότια Αφρική, τον Μπαλοτέλι που το 2019 οπαδοί τη Ελλάς Βερόνα τον αποδοκίμαζαν εν χορώ με ήχους μαϊμούς, τον Λουκάκου που για ακόμη μία φορά έγινε δέκτης ρατσιστικών συνθημάτων τον περασμένο μήνα σε παιχνίδι της Ίντερ με την Γιουβέντους στο Τορίνο ή τους Άσλεϊ Κόουλ, Σον Ράιτ-Φίλιπς, Μάρκους Ράσφορντ και Μπουκαγιό Σακά στην Αγγλία που έχουν επίσης βρεθεί επανειλημμένα στο στόχαστρο ανάλογων επιθέσεων και στο γήπεδο και στα social media.

Αντίστοιχα φαινόμενα ενδημούν και στη χώρα μας που δεν ξεφεύγει από το χάρτη των ρατσιστικών συμπεριφορών οπαδών, όπως για παράδειγμα το ντροπιαστικό, εθνικιστικό σύνθημα «δεν θα γίνεις Έλληνα ποτέ, Αλβανέ, Αλβανέ» στον Σωτήρη Νίνη του Παναθηναϊκού, τις ύβρεις σε μαύρους παίκτες όπως ο Κόφι Αμπονσά, ο Οφορίκουε, ο Μαζουακού ή ο Σαλίνο, που του πέταγαν μπανάνες στην Τούμπα, ή ο χαρακτηρισμός «πίθηκος» και «αράπης» που όλοι μας έχουμε ακούσει αμέτρητες φορές στην κερκίδα.

Ο Αντσελότι προσπαθεί να καλμάρει τον Βινίσιους. Ο Ιταλός προπονητής μίλησε ανοιχτά στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε του ματς με την Βαλένθια για το μεγάλο πρόβλημα ρατσισμού που αντιμετωπίζει το ισπανικό πρωτάθλημα. / AP Photo / Alberto Saiz

Πίσω από αυτή την ανησυχητική κατάσταση βρίσκεται η ατιμωρησία. «Η ατιμωρησία αναπαράγει τέτοιες ρατσιστικές συμπεριφορές, ενισχύει την εξάπλωση του φαινομένου και καθιστά το ποδόσφαιρο πεδίο παραβατικών συμπεριφορών», είχε τονίσει σε παλαιότερη συνέντευξή του ο μεγάλος Βραζιλιάνος μουσικός Ζιλμπέρτο Ζιλ, ερωτευμένος με την μπάλα, αλλά αηδιασμένος και ο ίδιος με τον ρατσισμό στα γήπεδα. «Ο ρατσισμός ξεκινά από την πολιτική, μπαίνει στα σπίτια, στην οικογένεια και την εργασία, στις ανθρώπινες σχέσεις και φτάνει στον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο», είχε προσθέσει.

«Δεν είναι δίκαιο, ένα φτωχό αγόρι που προοδεύει στη ζωή, που έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους παίκτες στον κόσμο, να δέχεται προσβολές σε κάθε γήπεδο που εμφανίζεται. Δεν θα το επιτρέψουμε», τόνισε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα, αναφερόμενος στα γεγονότα του «Μεστάγια» στο περιθώριο της συνόδου των G7, με τον Κάρλο Αντσελότι, ο οποίος έκανε ό,τι μπορούσε για να στηρίξει τον Βινίσιους και να τον κρατήσει στον αγωνιστικό χώρο, να υπογραμμίζει ότι απέναντι σε τέτοια φαινόμενα η πρώτη, σωστή αντίδραση θα ήταν να σταματούν επιτόπου τα παιχνίδια και να τιμωρείται η ομάδα που φιλοξενεί στις εξέδρες της ρατσιστές.

Ακούστε το νέο επεισόδιο του podcast «Πελότα Λίμπρε»: