Ρατσισμός: Εκεί που αποτυγχάνει η πολιτική, πετυχαίνει ο αθλητισμός
Ο αθλητισμός έχει την ικανότητα να κινητοποιεί συλλογικές δράσεις και να πυροδοτεί κοινωνικές αλλαγές με έναν πραγματικά μοναδικό τρόπο.
Στο Μόναχο, Άγγλοι οπαδοί συνελήφθησαν επειδή χαιρετούσαν ναζιστικά και προκάλεσαν ζημιές σε δωμάτιο ξενοδοχείου πριν από τον αγώνα της Τρίτης με τη Γερμανία για το Nations League. Πριν από τον αγώνα, ο προπονητής της εθνικής Αγγλίας, Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ, αποκάλυψε ότι το έργο του να προετοιμάσει τους παίκτες του για να εκτελέσουν πέναλτι περιπλέκεται πλέον από τις ρατσιστικές προσβολές που δέχθηκαν μετά τα χαμένα πέναλτι στον τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος πέρυσι το καλοκαίρι.
«Σε αυτό το πλαίσιο, η ιδέα ότι ο αθλητισμός θα μπορούσε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός ευρύτατου αντιρατιστικού μέλλοντος μπορεί να φαντάζει μια γελοία φαντασίωση», σημειώνει στον Guardian o Μίχιρ Ρόουζ, συγγραφέας του «Dreaming The Impossible: A Battle to Create a Non-Racial Sports World». «Κι όμως», προσθέτει, «στα δύο χρόνια που πέρασαν από τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ο αθλητισμός έχει κάνει περισσότερα σημαντικά βήματα σε αυτό το μακρύ και βασανιστικό ταξίδι από οποιονδήποτε άλλο τομέα της κοινωνίας».
Οι αντιδράσεις του αθλητικού κόσμου στη δολοφονία του Φλόιντ ήταν συγκλονιστικές. Η Ebony Rainford-Brent, η πρώτη μαύρη γυναίκα παίκτρια κρίκετ της Αγγλίας, σχολιάστρια πλεόν στο τηλεπτικό σταθμό Sky, τόνισε ότι ένιωθε ψυχικά και σωματικά άρρωστη για δύο με τρεις εβδομάδες μετά τη δολοφονία. «Είχα βαρεθεί να αντιλαμβάνομαι ότι ο ρατσισμός είναι ένας τεράστιος ελέφαντας στο δωμάτιο, τον οποίο κανείς δεν μπορούσε να διαχειριστεί. Πριν από τη δολοφονία του Φλόιντ δεν είχα νιώσει αρκετά τολμηρή για να μιλήσω για τον ρατσισμό – και πως θα μπορούσα άλλωστε; Το πλήρες όνομά μου είναι Ebony-Jewel Cora-Lee CamelliaRosamond Rainford-Brent και σε σε μία από τις πρώτες μου δοκιμές στο κρίκετ ένας λευκός προπονητής μου είπε: ‘Ω, είσαι από το Brixton, έτσι δεν είναι; Στοίχημα ότι η μαμά σου δεν ξέρει ποιος είναι ο μπαμπάς σου, οπότε σου δίνει ένα όνομα για όλους». Μετά τη δολοφονία του Φλόιντ, η Rainford-Brent συμμετείχε σε τρεις πορείες του Black Lives Matter, έτοιμη πλέον να μιλήσει ανοιχτά και να κινητοποιηθεί απέναντι στον ρατσισμό.
Οι παίκτες της Πρέμιερ Λιγκ ήταν από τους πρώτους που ξεκίνησαν να γονατίζουν μετά τη δολοφονία του Φλόιντ. Αρχικά η αντιρατσιστική χειρονομία αντιμετωπίστηκε με αντιδράσεις, αλλά πλέον έχει γίνει βασικό μέρος του παιχνιδιού και υποστηρίζεται από την πλειοψηφία των παικτών. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προηγούμενες γενιές, οι οποίες παρακολουθούσαν τους μαύρους συμπαίκτες τους να δέχονται ρατσιστικές επιθέσεις, ενίοτε μάλιστα συμμετείχαν σε αυτές. Όπως είχε πει κάποτε χαρακτηριστικά ο ποδοσφαιριστής Τζον Μπαρνς, «τη δεκαετία του 1980, οι ίδιοι οι συμπαίκτες σου σε φώναζαν ‘αράπη’».
Αντίστοιχες πρωτοβουλίες υπήρξαν και στο ΝΒΑ, με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και τον Λεμπρόν Τζέιμς να πρωταγωνιστούν σε αυτές, αποκαλύπτοντας τη δύναμη του αθλητισμού και τη συμβολή του στα κινήματα. «Υπό ένα πρίσμα», σημειώνει ο Ρόουζ, «η πίστη σε μια ομάδα ή έναν αθλητή είναι ασφαλέστερη ‘επένδυση’ από τη θρησκευτική πίστη, παρότι είναι πιο εύκολο να απολύσεις έναν προπονητή ποδοσφαίρου παρά έναν αρχιεπίσκοπο».
«Ο αθλητισμός είναι ταυτόχρονα μια παγκόσμια γλώσσα και ένας δείκτης προσωπικής και τοπικής ταυτότητας. Δεν χρειάζεται, για παράδειγμα, να γνωρίζει κανείς πορτογαλικά για να εκτιμήσει το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο. Ο αθλητισμός έχει την ικανότητα να κινητοποιεί συλλογικές δράσεις και να πυροδοτεί κοινωνικές αλλαγές με έναν πραγματικά μοναδικό τρόπο», προσθέτει κλείνοντας ο Ρόουζ.
